اختلافاتی که مذاکرات وین را با بن‌بست مواجه کرده چه مواردی هستند؟

کوروش احمدی، تحلیلگر مسائل بین الملل در ارزیابی شرایط فعلی مذاکرات وین و در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود تاکید ایران بر بسته شدن پرونده مکان‌های ادعایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مذاکرات و احیای برجام را با بن‌بست مواجه کرده و شانس دستیابی به توافق از دید طرف آمریکایی به زیر ۲۵ درصد کاهش یافته است، دلیل اصرار ایران و اهمیت بسته شدن این پرونده برای دستیابی به توافق چیست، گفت: موضوع مکان‌های ادعایی آژانس، موضوع مهمی است و سابقه آن به بحث PMD یعنی ابعاد احتمالا نظامی برنامه هسته‌ای ایران برمی‌گردد که در گذشته و سال ۹۴ تیم مذاکره قبلی توانست آن را با موفقیت حل کرده و آژانس و ۱+۵ پذیرفتند و دبیرخانه آژانس و شورای حکام آژانس را متقاعد کردند که بپذیرند که یک بازرسی‌های اجمالی و کلی را انجام دهند و پرونده را ببندد.

به گزارش ایلنا، وی ادامه داد: در واقع آن زمان یک توافق سیاسی در کنار سایر توافقات در قالب برجام انجام شد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اقداماتی را صورت داد و مدیرکل آژانس بازدیدی اجمالی را از سایت پارچین صورت داد و این موضوع حل و از روی میز برداشته شد.

این دیپلمات پیشین گفت: این موضوع میان ایران و آژانس رفع شده بود تا اینکه ادعا شد که یکسری اسناد جدید به دست این نهاد رسیده و ادعا شد که شواهدی مبنی بر وجود ۴ سایت جدید فعالیت هسته‌ای در ایران در گذشته به دست آمده و این ۴ محل برخلاف موافقت‌نامه پادمان بین ایران و آژانس به اطلاع این نهاد رسانده نشده بود. البته در آن اسناد ادعایی هم مشخص است که این مکان‌ها بعدها تعطیل و متروکه شده است. ایران پس از این ادعا اجازه داد بازرسان آژانس از این محل‌ها بازدید کنند و طبق ادعای آنها در این بازدیدها ردی از رادیواکتیوی که انسان روی آن کار کرده پیدا شد.

وی افزود: در این فاصله و در چندین گزارش آژانس اصرار شد که ایران اطلاعات لازم و مدنظر آژانس را ارائه کند و توضیح دهد که چه کارهایی در این ۴ سایت انجام شده و مواد هسته‌ای تولید شده در آن‌ها و اقلام و تجهیزات مربوطه چه شده و به کجا منتقل شده‌اند. ایران البته اطلاعات لازم را ارائه کرده اما آژانس مدعی است که اطلاعات داده شده کافی نیست. این مسائل در این شکل و در این سطح باقی مانده است.

احمدی گفت: در حال حاضر همانطور که از گزارش‌های رسانه‌ای برداشت می‌شود، ایران اصرار دارد که این پرونده مختومه اعلام شود، همانطور که پرونده PMD در سال ۹۴ مختومه شد. ایران ظاهرا معتقد است که قاعدتا غربی‌ها می‌توانند طی یک پروسه‌ای به همان ترتیبی که پیش‌تر اقدام شده بود کار را انجام دهند. اما اینکه طرف غربی هنوز حاضر به این کار نشده و علت چیست، سوالی است که از خبرها مشخص نمی‌شود. وضعیت فعلا اصرار ایران در این رابطه و انکار غرب برای بسته شدن این پرونده است.

وی ادامه داد: تیم مذاکره‌کننده قبلی توانسته بود با موفقیت پرونده PMD را ببندد و طبیعی است که انتظار از تیم مذاکره کننده فعلی هم این است که بتواند در این رابطه موفق عمل کند. مسیر پیش رو این است که یا ایران بپذیرد که برجام علیرغم باز بودن این پرونده احیا شود و پرونده این ۴ سایت همچنان باز بماند. یا اینکه بسته شدن این پرونده را پیش شرط قطعی برای احیای برجام بداند. در این صورت باید ببینیم موضع طرف غربی چه خواهد بود که اگر نپذیرند با بن بست مواجه خواهیم بود.