آیا اردوغان قافیه را در صحنه سیاست باخته است؟

سید عماد حسینی- ترکیه در حال فروپاشی است و مشکلات اقتصادی این کشور اردوغان را خفه می‌کند، از همین رو اسرائیل ناگاه به دوست ترکیه بدل می‌شود.

این تحلیل را نوام امیر کارشناس اسرائیلی همزمان با سفر اسحاق هرتزوگ رئیس رژیم اسرائیل در روزنامه ماکور ریشیون منتشر کرد.

او در عین اینکه همچنان واژه دیکتاتور را برای توصیف اردوغان به کار برد گفت، رئیس‌جمهور ترکیه به شدت در صدد آن بود تا وزرای خارجه و اقتصاد هم هرتزوگ را در سفر همراهی کنند، گرچه هیچ کسی در اسرائیل توصیف‌های ضداسرائیلی اردوغان را (بعد از حادثه مرمره) فراموش نمی‌کند.

به اعتقاد این نویسنده صهیونیست، هرگز نباید آغوش باز اردوغان را به معنای محبت او به صهیونیسم تفسیر کرد بلکه او به اسرائیل نیاز دارد چون کشورش از نظر اقتصادی دچار فروپاشیدگی شده است و روزبه‌روز هم اوضاع بدتر می‌شود.

در اینکه بسیاری از نظام‌های سیاسی می‌کوشند تا بین قطب‌های متضاد شکل‌گرفته در جهان روابط متعادلی برای خود برقرار کنند شکی وجود ندارد اما تصور نمی‌شود اردوغان بتواند در این راه به موفقیت برسد.

 

در حالی که شاهد شکل‌گیری این نوع نگاه آن هم در بحبوحه سفر رئیس رژیم اسرائیل به آنکارا بودیم، فلسطینیان نیز تاکید کردند اردوغان از نگاه آنها فاتح قدس و فلسطین محسوب نمی‌شود.

به نوشته دکتر محمد مشتهی تحلیلگر فلسطینی، اردوغان برای فلسطینیان صلاح‌الدین ایوبی نیست، او خلیفه مسلمانان هم محسوب نمی‌شود؛ درست است که او مواضع خوبی در حد اظهارنظر در قبال مساله فلسطین داشته و این امر هم حائز اهمیت است اما مهم‌تر تبدیل این مواضع سیاسی و اظهارات به عمل و واقعیت‌های روی زمین است.

باید گفت مسائل اقتصادی، اقتضائات سیاسی یا شرایط داخلی مساله هرچه باشد، اردوغان در گرداب تناقض بسیار بزرگی گرفتار شده است، تناقضی که نه مواضع قبلی‌ را برایش حفظ کرده و نه توانسته دستاوردی در این تغییر برایش به ارمغان آورد.

به گفته این کارشناس، وقتی بارها اردوغان بر غصبی بودن سرزمین فلسطین تاکید کرده و با نشان دادن نقشه آن می‌گوید اسرائیل این سرزمین اسلامی را غصب کرده است، چه توجیهی برای استقبال از رهبر غاصب این سرزمین اسلامی می‌تواند داشته باشد؟

خم شدن اردوغان در مقابل هرتزوگ که در رسانه‌های اسرائیلی منتشر شد تبعاتی به مراتب گسترده‌تر و تاثیرگذارتر از اظهارنظرهای چند سال گذشته او در مورد مساله فلسطین در پی خواهد داشت.

امروز در واقع اردوغان به دنبال کسب منفعت از گسترش همکاری اقتصادی با اسرائیل است تا شاید بخشی از این درآمد را به عنوان کمک به فلسطینیانی تقدیم کند که اسرائیل سرزمین آنها را غصب کرده و در حال کشتار آنان است.

در بعد سیاسی، اردوغان همچنان سایه سنگین نگاه تحقیرآمیز اسرائیلی‌ها را نسبت به سیاست‌هایش احساس می‌کند، حال آنکه رویکرد هروله‌گونه‌اش به اسرائیل تمام ژست‌های سابقش در دفاع از فلسطینیان را هم در افکار عمومی منطقه مخدوش کرده و در عین حال هنوز مشخص نیست این به‌هم‌ریختگی مواضع سیاسی عایدی اقتصادی خاصی برای ترکیه به همراه خواهد آورد یا شرایطش را از این هم که هست بدتر می‌کند؟