اروپا از پناهندگان اوکراینی حمایت می‌کند؟

از ماه گذشته بیش از 2 میلیون اوکراینی به اروپا پناهنده شده اند . از آنجا که کی‌یف مردان 16 تا 60 ساله را از خروج از کشور منع کرده است- مگر اینکه دارای معلولیت یا سه فرزند زیر 18 سال باشند- اغلب این پناهندگان زن، کودک و افراد مسن هستند. گفته می‌شود این رقم به‌زودی به 4 میلیون هم خواهد رسید.

به گزارش خبرآنلاین، اروپا با بحران‌های مهاجرتی ناآشنا نیست. در اغلب بحران‌های مهاجرتی در دهه‌های اخیر، اتحادیه اروپا ترجیح ‌داده است که پناهندگان را از اروپا دور نگاه دارد . به عنوان نمونه در آگوست گذشته، هزاران پناه‌جوی بلاروسی تلاش کردند به اروپا مهاجرت کنند که با برخورد قاطع لهستان، لتونی و لیتوانی روبرو و اتحادیه اروپا هم از مواضع این کشورها حمایت کرد. پس از بهار عربی در سال 2011، 40 هزار  نفر در عرض چند ماه از ایتالیا درخواست پناهندگی کردند. ایتالیا و مالت درخواست فعال‌سازی «دستورالعمل حفاظت موقت» را داشتند اما اتحادیه اروپا از فعال شدن این طرح حمایت نکرد؛ اما اروپا این بار با شفقت به مردم آسیب دیده از جنگ پاسخ داده و در بحران پیش آمده تمام قد پشت سر پناهنده‌های اوکراینی ایستاده‌است به نحوی که تنها در طی 12 روز اول آغاز جنگ، اتحادیه اروپا پناه‌جویان بیشتری را به نسبت مجموع سال‌های 2015 و 2016 یعنی زمان جنگ در سوریه، پذیرفت. همچنین در کمتر از 10 روز پس از آغاز تهاجم روسیه، 27 کشور عضو اتحادیه اروپا برای اولین بار به اجرای TDP یا همان «دستورالعمل حفاظت موقت» رأی دادند. این قانون به مدت یک سال تأمین مراقبت‌های بهداشتی و همچنین مجوز اقامت، کار و تحصیل در هر کشور اروپایی را برای پناهندگان اوکراینی تضمین می‌کند و امکان تمدید سه‌ساله این شرایط نیز وجود دارد. این امر در مورد اتباع خارجی که دارای اقامت دائم اوکراین هستند، دانشجویان و دارندگان مجوز کار کوتاه‌مدت و همچنین اعضای خانواده واجدین شرایط نیز صدق می‌کند. اتباع خارجی دارای مجوز اقامت کوتاه‌مدت که می‌توانند با خیال راحت به کشور مبدأ خود بازگردند، شامل نمی‌شوند، اما می‌توانند برای بازگشت به کشور مبدأ خود وارد اتحادیه اروپا شوند.

اتحادیه اروپا همچنین در حال رساندن کمک‌های مالی به کشورهای عضوی مانند لهستان است که با اوکراین هم مرز هستند تا پناهندگان در صورتی که دوستان یا خویشاوندی برای اقامت نداشته باشند، بتوانند در مراکز پذیرش بمانند و نیازهای غذایی و پزشکی و بهداشتی آنها تأمین شود.

بر اساس آخرین داده‌های سازمان ملل، تاکنون لهستان میزبان حدود 1.2 میلیون پناه‌جو و مجارستان 191348، اسلواکی 140745، روسیه 99300 و سایر کشورهای اروپایی 210239 نفر پناهنده را پذیرفته‌اند.

[آیا اروپا از پناهندگان اوکراینی حمایت می‌کند؟]

مهم‌ترین دلیل تغییر مواضع برخی کشورهای اروپایی مانند لهستان، مجارستان، اسلواکی که پیوسته با اجرایی شدن TDP مخالف بودند این است که بر اساس قانون دوبلین ، مهاجران زمانی که قصد پناهندگی در اروپا را دارند باید با ورود به اولین کشور اتحادیه، درخواست پناهندگی دهند. اگر اکنون که موج عظیم مهاجرت از اوکراین آغاز شده است دستورالعمل حفاظت موقت فعال نمی‌شد، بر اساس قانون دوبلین با مهاجران برخورد شده و لهستان، مجارستان و اسلواکی که در مرز اوکراین قرار دارند مسئول تمام درخواست های پناهندگی اوکراینی ها و ارائه مسکن و امکانات به آن‌ها بودند، درست به همین دلیل، این کشورها که در بحران های مهاجرتی پیشین مخالف فعال شدن TDP بودند زمانی که با سیل مهاجران اوکراینی روبرو شدند دست از مخالف‌های خود در باب این طرح برداشتند.

جالب اینجاست که نه تنها دولت‌ها بلکه ملت‌های اروپا هم برای کمک به مردم اوکراین بسیج شده‌اند. در کشورهای سرتاسر اروپا، از جمله کشورهای مرزی رومانی، لهستان، مجارستان، مولداوی و اسلواکی، شهروندان و داوطلبان از جنگ‌زدگان اوکراینی استقبال و به آن‌ها کمک می‌کنند. اشتراک نژاد، فرهنگ و مذهب قطعاً در استقبال گرم مردم اروپا از اوکراینی‌ها نقش دارد و البته نباید از نظر دور داشت که گرچه اوکراین عضو اتحادیه اروپا نیست اما به هرحال بخشی از اروپا است و همین باعث حس همبستگی مردم این قاره با ملت اوکراین شده است. این موضع را می‌توان در حرف‌های کریل پتکوف، نخست‌وزیر بلغارستان زمانی که گفت «این افراد اروپایی، باهوش و تحصیل‌کرده هستند... این با موج‌های پناهندگان قبلی که از هویتشان مطمئن نبودیم و حتی می‌توانستند تروریست باشند، متفاوت است»، به‌وضوح دید.

گفتنی است که غیر از اتحادیه اروپا کشورهای دیگری هم برای کمک به پناهندگان اوکراینی داوطلب شده‌اند. توکیو اعلام کرده است که ژاپن برنامه‌هایی را برای پذیرش پناه‌جویان از اوکراین دارد، کانادا نیز تمهیداتی اندیشیده است تا اوکراینی‌ها بتوانند تا حداکثر دو سال بدون ویزا در این کشور اقامت داشته باشند و کار کنند. ایالات‌متحده اعلام کرده که توان پذیرش 100 هزار پناه‌جوی اوکراینی را دارد و مبلغ یک میلیارد دلار هم برای کمک به کشورهای اروپایی جهت رویارویی با موج مهاجران اوکراینی اهدا خواهد کرد، همچنین دولت بریتانیا نیز در طرحی با نام برنامه «خانه‌هایی برای اوکراین» به افرادی که به پناهندگان اوکراینی مسکن دهند، ماهیانه 350 پوند پرداخت می‌کند.