گزارش رویترز از دلایل توقف «مذاکرات برجامی»/ حساسیت‌های سیاسی در پایتخت‌های ایران و آمریکا

تحلیلگران می‌گویند یکی از آخرین موانع برای احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ ایران - درخواست تهران برای حذف سپاه پاسداران از فهرست سیاه ایالات متحده تبدیل به یک موضوع سیاسی شده است. در حالی که به نظر می‌رسید دو طرف یک ماه پیش به احیای این پیمان نزدیک شده بودند، اما از آن زمان مذاکرات به دلیل خواسته‌های روسیه در آخرین لحظه، تعطیلات نوروزی و مسئله حل‌نشده درباره اینکه آیا واشنگتن ممکن است سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را از فهرست سیاه خارج کند یا خیر، متوقف شده است.

به گزارش ایلنا به نقل از رویترز، ایالات متحده و ایران بیش از یک سال است که در مورد احیای توافق هسته‌ای که بر اساس آن ایران برنامه هسته‌ای خود را در ازای رهایی از تحریم‌های اقتصادی محدود کرده بود، گفت‌وگوهای غیرمستقیمی انجام داده‌اند. یک منبع گفته است که ایالات متحده در ازای نوعی اقدام یا تعهد از سوی ایران درباره فعالیت‌های سپاه، می تواند خارج کردن نام آن را از فهرست سیاه در نظر بگیرد. 

دنیس راس، مذاکره‌کننده ارشد  آمریکا در امور خاورمیانه، با اشاره به اینکه برخی از دموکرات‌ها مخالف حذف سپاه از لیست سیاه هستند، گفت: با این حال، کاخ سفید به خوبی از حساسیت سیاسی و خطرات حذف نام سپاه از این فهرست آگاه است.

وی افزود: «در بخش سیاسی کاخ سفید تردیدهایی در این باره وجود دارد.»

دیوید ایگناتیوس، ستون نویس واشنگتن‌پست روز جمعه خبر داد که یک مقام ارشد دولت آمریکا اعلام کرده که جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده قصد ندارد عنوان سپاه را از این فهرست حذف کند. 

یک مقام ارشد دولت بایدن در پاسخ به سوالی درباره این گزارش گفت: "ما قرار نیست به صورت علنی مذاکره کنیم و هنوز شکاف‌هایی وجود دارد."

این مقام که خواست نامش فاش نشود، افزود: «در این مرحله مسئولیت واقعاً بر عهده ایران است، به ویژه در این موضوع».

هنگامی که دولت ترامپ در سال ۲۰۱۹ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در لیست سیاه معرفی کرد، این اولین بار بود که واشنگتن بخشی از ارتش یک کشور دیگر را تا این حد تحریم می‌کرد و از سوی برخی به عنوان اقدامی برای دشوارتر کردن احیای توافق هسته‌ای، تلقی شد. منتقدان حذف سپاه از فهرست سیاه و همچنین کسانی که به این ایده علاقه دارند، می‌گویند که انجام این کار تأثیر اقتصادی کمی برای ایران و این تشکیلات  خواهد داشت زیرا دیگر تحریم‌های ایالات متحده، بازیگران خارجی را مجبور می‌کند از سپاه دوری کنند.

یک مقام ارشد آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، گفت: «این ارزیابی کل دولت است که در صورت لغو تحریم‌ها، این اقدام تاثیر قابل توجهی بر فعالیت‌های سپاه نخواهد داشت. »

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، یک سازمان سیاسی قدرتمند در ایران است. منابع ایرانی دلایل متعددی را برای حذف این نام ذکر کردند، از جمله سیاست داخلی و تمایل تیم ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور جدید ایران برای نشان دادن اینکه می‌تواند توافقی بهتر از حسن روحانی خود داشته باشد.

یک دیپلمات ارشد ایرانی که نخواست نامش فاش شود، گفت: این مسئله بیشتر یک موضوع حیثیتی برای مذاکره‌کنندگان ایران است.

یک مقام ارشد سابق ایران افزود: تیم جدید از ابتدا بر موضوع حذف سپاه از فهرست سیاه پافشاری کرد و در صورت لغو تحریم‌ها علیه سپاه، آن را یک دستاورد بزرگ می‌بیند. این موضوع، عمدتاً برای استفاده داخلی است زیرا آنها از توافق روحانی در سال ۲۰۱۵ انتقاد کردند و نمی‌توانند فقط همان توافق را احیا کنند." 

در حالی که مقامات آمریکایی از اعتراف آن بیزارند، موضوع اصلی در واشنگتن نیز سیاسی است. جمهوری‌خواهان استدلال می‌کنند که حذف سپاه از لیست سیاه نشان می‌دهد دولت بایدن در برابر تروریسم نرم است، اتهامی که مقامات آمریکایی آن را رد می‌کنند.

مایکل مک کال، نماینده ارشد جمهوری‌خواه در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، هفته گذشته بر هزینه سیاسی کاخ سفید برای اتخاذ این تصمیم تاکید کرد.

وی گفت: «این امر حزب دموکرات را در این مورد به دو گروه تبدیل می‌کند.»

جاش گاتهایمر، نماینده دموکرات نیوجرسی، هفته گذشته گفت: «ما نمی‌توانیم با جان آمریکایی‌ها قمار کنیم و نام سپاه را از فهرست سیاه حذف کنیم».

این در حالی است که  منتقدان حذف سپاه از فهرست سیاه، اذعان دارند که حذف این سازمان از این فهرست،  آثار عملی کمی خواهد داشت.