کار سخت بنت و نتانیاهو، یکی برای ابقا و دیگری برای بازگشت به قدرت

در روزهای اخیر در حالی که رژیم صهیونیستی با بحران امنیتی ناشی از عملیات‌ه شهادت‌طلبانه مبارزان فلسطینی که هلاکت دستکم ۱۲ صهیونیست را در پی داشته دست و پنجه نرم می‌کند، یک شوک سیاسی کابینه متزلزل این رژیم را در آستانه فروپاشی قرار داد. صبح چهارشنبه ۱۷ فروردین «عیدیت سیلمان» عضو راست‌گرای کنست استعفای خود را از ائتلاف کابینه رژیم صهیونیستی اعلام کرد تا با خروجش ائتلاف حاکم که پیش‌تر هم تنها با یک کرسی برتری شکننده‌ای داشت، در لبه پرتگاه سقوط قرار بگیرد. خروج وی گرچه تیر خلاص به کابینه نفتالی بنت نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نبود، اما باعث فلج سیاسی آن شد زیرا اکثریت در کنست را از داد و کرسی‌ها به طور مساوی (۶۰ به ۶۰) بین ائتلاف حاکم و مخالفان تقسیم و قدرت قانون‌گذاری از آن گرفته شد.

به گزارش ایرنا، پس از این جدایی کلیدی که به نوشته رسانه‌های صهیونیستی نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی را در شوک فرو برد، او با سایر قانونگذاران حزب یامینا که ریاستش را برعهده دارد و سران ائتلاف در کنست جلساتی برگزار کرده تا از هرگونه خروج دیگر که منجر به فروپاشی کابینه وی و آغاز چرخه انتخابات جدید در فلسطین اشغالی برای پنجمین بار در چهار سال گذشته می‌شود، جلوگیری کند.

حربه سیاست «هویت یهودی» نتانیاهو برای سرنگونی کابینه بنت

از روزی که بنت توانست با تشکیل ائتلاف حداکثری در کنست، قدرت را بعد از ۱۲ سال نخست‌وزیری نتانیاهو از دست وی و حزب لیکود خارج کند، او که به اپوزیسیون پیوست قول داد که کابینه بنت را سرنگون خواهد کرد. ضربه اخیر به کابینه وی هم طبق گزارش‌ها با طراحی نتانیاهو و دادن وعده ریاست وزارت بهداشت به سیلمان بعد از دیدارهای شبانه آن‌ها بود.

تلاشی که نتانیاهو از علنی شدن آن ابایی ندارد و ذوق‌زدگی‌ خود را بعد از اعلام خروج این عضو ائتلاف بنت نمایان کرد. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر سابق رژیم صهیونیستی از عیدیت تشکر کرد و از دیگر اعضای ائتلاف حاکم خواست که مانند وی استعفا کنند و گفت که ائتلاف او با آغوش باز از آن‌ها استقبال خواهد کرد. نتانیاهو ساعاتی بعد تجمع مخالفان در قدس اشغالی را برگزار و با ضعیف خواندن کابینه بنت سقوط آن را پیش‌بینی کرد.

به تحلیل اندیشکده آمریکایی « استراتفور »، اپوزیسیون راست‌گرای اسرائیل از «سیاست هویت یهودی» برای خارج کردن یک عضو دیگر ائتلاف رژیم صهیونیستی و کشاندن آن به انتخاباتی دیگر استفاده خواهد کرد. در واقع،  سیلمان هم بخشی از منطق خود برای استعفا را اینطور بیان کرد که احساس می‌کرده کابینه بنت به اندازه کافی بر هویت یهودی در مقایسه با حزب لیکود نتانیاهو تأکید نکرده است. تصوراتی که طبق این تحلیل ممکن است سایر اعضای کنست از احزاب یامینا یا «امید جدید» را برای پیوستن به حزب لیکود نتانیاهو فریب دهد.

طبق تحلیل این اندیشکده، با توجه با آن که اپوزیسیون در فلسطین اشغالی تلاش می‌کند تا کابینه بنت را به دلیل ناتوانی در حمایت از «ارزش‌های ملی‌گرایانه یهودی» بدنام کند، می‌تواند با جسور کردن گروه‌های رادیکال به خشونت دامن بزند و باعث شود رادیکال‌های حاشیه‌ای مانند «کاهانیست‌های» حزب راست افراطی «قدرت یهود» به راهپیمایی‌ها، اعتراضات و حتی شورش‌های تحریک‌آمیز علیه فلسطینی‌ها، اعراب و اعضای کابینه بنت دست بزنند. این امر شبح یک بحران امنیتی گسترده‌تر را در اراضی اشغالی پررنگ می‌کند و گروه‌های راست افراطی ممکن است به این نتیجه برسند که خشونت بیشتر استعفاهای بیشتری را از بین راست‌گرایان مردد در ائتلاف حاکم، که هم‌اکنون هم بنت را به دلیل عملیات‌ اخیر فلسطینیان تحت فشار گذاشته‌اند، در پی خواهد داشت.

احتمالات درباره شانس نتانیاهو برای بازگشت به قدرت

بحران سیاسی ناشی از جدایی اخیر می‌تواند تا ۳۱ دسامبر (پایان سال میلادی جاری مصادف با ۱۰ دی) که آخرین مهلت برای تصویب بودجه ۲۰۲۳ رژیم صهیونیستی در کنست است، ادامه یابد. طبق قوانین اسرائیل، اگر کنست تا قبل از آن بودجه را تصویب نکند (که نیاز به اکثریت ساده حداقل ۶۱ رای دارد)، باید انتخابات زودهنگام برگزار شود. ائتلاف بنت قصد داشت ماه آینده به بودجه ۲۰۲۳ رأی دهد، اما خروج اخیر این امر را بسیار دشوار کرده و تا زمانی که بنت حمایت قانون‌گذاران مخالف را کسب نکند، ائتلاف او قادر به تصویب قانون نخواهد بود.

کابینه به اصطلاح چرخشی و شکننده بنت در ژوئن ۲۰۲۱ از هشت حزب ناهمگون - میانه، چپ، راست، عرب و یهودی - پس از چهار انتخابات بی‌نتیجه تشکیل شد. ائتلافی متشکل از ایدئولوژی‌های سیاسی متفاوت اما یک تمایل مشترک که برکناری نتانیاهو بود و به اعتبار آن توانستند اولین بودجه رژیم صهیونیستی را در سه سال گذشته به تصویب برسانند. اما همین تنوع به شدت انسجام و توانایی کابینه ائتلافی در تصویب قوانین را با مشکل مواجه کرده و حتی هم‌حزبی‌های خود بنت مشکل‌ساز بوده‌اند.

اپوزیسیون برای انحلال کنست و برگزاری انتخابات جدید فقط باید یک خروج دیگر را تضمین کند که احتمال آن از بین اعضای ناراضی یامینا و اعضای حزب راست‌گرای امید نو و حزب میانه‌روی آبی و سفید در روزهای آینده وجود دارد. به طور مثال، برخی از اعضای راست‌گرای ائتلاف بنت تمایلی ندارند با حزب «میرتص» از جناح چپ و «فهرست متحد عربی» موسوم به «رعام» کار کنند، اما به دلیل مخالفت با نتانیاهو از کابینه ائتلافی حمایت کردند. مسئله‌ای که کار نتانیاهو را راحت‌تر می‌کند تا بتواند یک یا چند قانون‌گذار از احزاب ائتلاف حاکم را با پیشنهاد وسوسه‌انگیز پست‌های وزارت در کابینه آینده‌اش متقاعد کند که به مخالفان بپیوندند.

با توجه به شرایط کنونی، خشم قانون‌گذاران عضو ائتلاف حاکم در کنست از تصویب نشدن سیاست‌هایشان، یا صرفاً این باور که قدرت تقسیم‌شده به طور مساوی کابینه را ‌ناپایدار می‌کند و در نتیجه انتخابات جدید به نفع اسرائیل است، می‌تواند یکی از اعضای ائتلاف را به ترک آن ترغیب کند.

اما با این حال، نارضایتی‌هایی در اپوزیسیون از ریاست نتانیاهو وجود دارد که می‌تواند بازگشت او به قدرت را پیچیده کند. نتانیاهو در حال حاضر به اتهام فساد در حال محاکمه است. محکومیت ممکن است او را از سیاست منع کند یا محبوبیتش را کاهش دهد و بر حزب لیکود تأثیر سیاسی بگذارد. او همچنین وعده داده بود که بخش‌هایی از کرانه باختری را در سال ۲۰۲۰ ضمیمه کند، اما پس از آن شکست خورد و باعث خشم شهرک‌نشینان و ملی‌گرایان شد. یکی از همین شهرک‌نشینان ناراضی یا قانون‌گذاران ملی‌گرا ممکن است در برخی مسائل به دولت بنت بپیوندد.

از همین رو بنت ممکن است بتواند به صورت موردی در میان قانون‌گذارانی که در خصوص بازگشت نتانیاهو به سیاست مردد هستند، حمایت کسب کند که به کابینه او امکان می‌دهد هرچند به صورت شکننده در قدرت باقی بماند. با این حال، احتمالاً این بدان معناست که کابینه بنت باید امتیازاتی مثل توسعه شهرک‌سازی در کرانه باختری یا وعده سیاست‌های هویتی به احزاب راست‌گرا بدهد که در طرف دیگر باعث دور شدن احزاب میرتص و رعام می‌شود.

بنت متعهد شده بود که قانونی را تصویب کند که نتانیاهو را از نخست‌وزیری در حالی که با اتهامات جنایی روبروست، باز می‌دارد، اما اکنون زمان و آرا به نفع وی نیست و در عین حال، مخالفان هم اکثریت را ندارند. هر دو طرف با ۶۰ قانون‌گذار به بن‌بست رسیده‌اند و ائتلاف نتانیاهو تنها ۵۴ نفر است و فهرست مشترک بزرگترین حزب عرب با شش کرسی حاضر به پیوستن به آن نیست و شانس نتانیاهو برای جذب شش نفر دیگر از ائتلاف بنت کم به نظر می‌رسد.

تمرد تنها یک قانون‌گذار دیگر، رژیم صهیونیستی را به سمت انحلال کنست و انتخابات زودهنگام به عنوان محتمل‌ترین سناریو می‌برد که تصور می‌شود تا پیش از سپتامبر (کمتر از پنج ماه دیگر) این اتفاق بیفتد.