برجام را نمی‌توان در چارچوبی جدا از رابطه جامع ایران و آمریکا بررسی کرد

نادر انتصار در پاسخ به این سوال که با توجه به اخباری مبنی بر شکست مذاکرات، سناریوهای پیش رو چه خواهد بود، گفت: چندین سال است که برجام در اغما به سر می‌برد و طرفین سعی کرده‌اند که لاشه برجام را به نحوی زنده کرده یا عمر جدیدی به آن تزریق کنند. موضوع برجام را نمی‌توان در چارچوبی جداگانه از رابطه جامع ایران و آمریکا تحلیل و به آن نگاه کرد.  

به گزارش ایلنا، وی ادامه داد: آمریکا جمهوری اسلامی ایران را بزرگترین مانع برای اجرای سیاست‌های منطقه‌ای خود می‌داند و ایران نیز سیاست‌های آمریکا را خطری بزرگ برای امنیت ملی کشور و سیاست خارجی خود می‌داند. یعنی مسئله برجام را نمی‌توان جدا از دید مغایری که ایران و آمریکا از سیاست بین‌الملل و نظم جهانی دارند، بررسی کرد.

انتصار افزود: بعلاوه اکنون اعمال تحریم به جزء لاینفک سیاست خارجی آمریکا تبدیل شده است و بودن یا نبودن برجام تاثیر چندانی بر این حقیقت نخواهد داشت. آنچه ایران باید به صورت جدی در موردش برنامه‌ریزی کند، تدوین سیاست‌های اقتصادی کشور در دنیای پسابرجام است چون حتی اگر برجام به نوعی دوباره مطرح شود عمر کوتاهی خواهد داشت و دوباره همین آش و همین کاسه را خواهیم داشت.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که جوزپ بوررل،‌ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از وزیر امور خارجه خواسته تا انریکه مورا،‌ معاون وی دیدار مجددی با علی باقری،‌ مذاکره‌کننده ارشد ایران داشته باشد، آیا احتمال پیشنهاد جدید در این فضا وجود دارد، گفت: تمام موضوعاتی را که در موردش باید صحبت شود بارها جوزپ بوررل و کشورهای اروپائی مطرح کرده‌ و در مورد این پیشنهادها پیغام‌های خود را بین ایران و آمریکا رد و بدل کرده‌اند. در فضای کنونی من به نقش جوزپ بوررل چندان امیدوار نیستم.

وی افزود: البته همانطور که قبلا گفتم، موضوع اصلی رابطه ایران و آمریکا است نه نقشی که اروپا در مذاکرات می‌تواند بازی کند. باید به یاد داشته باشیم که اروپا نقش پادو را در مذاکرات دارد و در هر مذاکراتی پادو نقش محدودی را می‌تواند بازی کند و نقش موثر و تعیین‌کننده نخواهد داشت.

انتصار همچنین در پاسخ به این سوال که احیای برجام و ایجاد ثبات در خاورمیانه یکی از مهمترین وعده‌های انتخاباتی جو بایدن بود، آیا با توجه به شرایط فعلی منطقه و فضای سیاست داخلی آمریکا این اولویت و وعده انتخاباتی همچنان پابرجاست،‌ گفت: من هیچ‌وقت به این گفته بایدن اعتقاد نداشتم چون هم خود بایدن و هم اکثر افراد تیم سیاست خارجی دولت او عضو جناح محافظه‌کار نه پیشرو حزب دموکرات هستند. نه تنها در مورد برجام بلکه در بسیاری از موارد دیگر نیز جو بایدن نتوانست یا نخواست وعده‌های انتخاباتی خود را پیاده کند.

وی ادامه داد: با نزدیک شدن به انتخابات میان دوره‌ای در آمریکا و احتمال زیاد کنترل کنگره توسط حزب جمهوری‌خواه بعد از این انتخابات، موقعیت بایدن بیشتر تضعیف خواهد شد. صحبت کردن در مورد احیای برجام و قدم برداشتن جهت بهبود روابط با ایران مانند بوسه مرگ برای سیاستمداران در آمریکا تبدیل شده است. 

این تحلیل‌گر روابط بین‌الملل در پاسخ به این سوال که با گذشت بیش از دوماه از آغاز جنگ اوکراین آیا تمامی تاثیرات ممکن این بحران بر مذاکرات صورت گرفته یا باید در انتظار تاثیرات جدیدی باشیم، گفت: اکنون تمرکز سیاست خارجی بایدن روی تحولات جنگ اوکراین است و آمریکا مایل به ادامه این جنگ و کشیدن روسیه به باتلاق دیگری است. گرچه تاکنون جنگ اوکراین تاثیر مستقیمی در مذاکرات برجام نداشته است ولی اگر ادامه این جنگ به بحران‌های بیشتری کشانده شود، اهمیت مذاکرات برجام برای آمریکا کمتر خواهد شد.