هدف مدیر سیا از سفر به عربستان چه بود؟

ویلیام برنز، مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، ماه گذشته سفر محرمانه‌ای به عربستان داشت که در آن با ولیعهد این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد.

به گزارش اعتمادآنلاین، سفر محرمانه مدیر یکی از معروف‌‌ترین سرویس‌های امنیتی و جاسوسی جهان چیز تازه‌ای محسوب نمی‌شود، گرچه افشای چنین سفرهایی نیز تاریخچه طول و درازی در رسانه‌های مختلف جهان دارد.

اما آنچه که این سفر و افشای (احتمالاً تعمدانه) آن را مهم می‌سازد، داده‌‌هایی است که می‌تواند پازل چرایی آن را تکمیل کند.

افشای حضور برنز در جده عربستان آن هم در آستانه آماده‌سازی برای سفر جو بایدن به منطقه از یک سو و انتشار اخبار توافق اولیه واشینگتن-تل‌آویو برای برگزاری نشست سازش منطقه‌ای با حضور بایدن به میزبانی خاورمیانه می‌تواند به این حضور اهمیت ویژه‌ای داده و افشای آن نیز پالس‌های خاصی را برای کشورهای منطقه بفرستد.

وقتی اسحاق هرتزوگ، رئیس رژیم اسرائیل، در گفت‌وگوی خود با روزنامه یسرائیل هیوم از انتظارش برای سفر علنی (دقیقاً واژه علنی) به عربستان سعودی سخن می‌گوید، این پالس‌ها شدت بیشتری به خود می‌گیرند.

این در حالی است که همین روزنامه اسرائیلی به نقل از یکی از روزنامه‌نگاران عرب ساکن جده عربستان خبر می‌دهد، یکی از دلایل عدم علنی شدن روابط ریاض-تل‌آویو ناخشنودی محمد بن سلمان از نوع تعاملی است که کاخ سفید با وی و به ویژه پروسه پادشاهی‌اش دارد.

بر کسی پوشیده نیست که مدت قابل توجهی است که روابط ریاض با واشینگتن دچار مشکل شده و به نوعی شاهد سرخوردگی ساختار وابسته‌ای همچون عربستان نسبت به حمایت ایالات متحده و بی‌تفاوتی آمریکا نسبت به رژیم‌های اقماری خود در منطقه هستیم.

با نگاهی به چند سال گذشته شاهدیم که ریاض ضربات درذناکی را از سیاست‌های واشینگتن، چه در بعد پرونده حقوق بشر و قضیه خاشقچی و چه در بخش حمایت از جنگ علیه یمن و چندین مورد دیگر، داشته است، امری که به اعتقاد کارشناسان باعث شده تا سعودی‌ها برای عصبانی کردن کاخ سفید راه گفت‌وگو و مذاکره با تهران را در پیش بگیرند.

با این‌حال باید اعتراف کرد، متغیر بسیار حائز اهمیت و تاثیرگذار بر این روابط از یک سو و بر مواضع ریاض در قبال مسائل منطقه از سوی دیگر، پروسه پادشاهی شاهزاده محمد بن سلمان و دور زدن تمامی شاهزاده‌های بزرگ‌تر از اوست، امری که هرگز بدون موافقت و حمایت کاخ سفید قابلیت اجرا پیدا نخواهد کرد.

سفر برنز که اتفاقاً به زبان عربی هم تسلط داشته و روزگاری فرستاده ویژه کاخ سفید برای صلح در خاورمیانه هم بود، گرچه در بین آخرین نفرات لیست سفر مسئولان و هیات‌های آمریکایی طی ماه‌های اخیر قرار می‌گیرد، اما بی‌تردید مدیر سیا بدون در دست داشتن پرونده‌ای قوی و پرسود برای واشینگتن یا زمینه‌سازی برای یک معامله بزرگ به جده نمی‌آمد و در ماه رمضان مهمان دربار پادشاهی سعودی نمی‌شد.

گرچه هنوز مشخص نیست محمد بن سلمان قرار است کرسی پادشاهی عربستان را به چه بهایی و با دادن چه امتیازات داخلی و منطقه‌ای بخرد، اما برای واشینگتن محرز شده که اشتیاق او برای این خرید، از حفظ منافع ملی عربستان و منافع منطقه عربی و اسلامی بسیار بیشتر است.