جزیره «مار» کجاست و چرا روس‌ها در حال فرار از آن هستند؟+ نقشه

جزیره مار، در مقام صخره‌ای که تنها دو برابر آلکاتراز است، نقش بزرگ و شگفت‌انگیزی در جنگ اوکراین ایفا کرده است. این مقر، از همان روز اول، و زمانی که نور‎چشمی روسیه، یعنی کشتی مسکووا، برای مطالبه مقر کوچک نگهبانی او به سواحلش رسید، هدف قرار گرفت.

به گزارش فرارو، امتناع گستاخانه پادگان آن از تسلیم، به شعارِ گرمِ تجمعیِ این کشور تبدیل شد. غرق‌شدن مسکووا در ماه آوریل نیز به نوبه خود سبب گردید تا این صخره اهمیت دفاعی جدیدی برای کشتی‌های روسی در دریای سیاه پیدا کند.

 

در روزهای پس از غرق‌شدن رزم‌ناو مسکووا، این جزیره با سامانه‌های جدید ضدهوایی و موشکی و رادار تقویت گردید. اوکراین، با آنچه امکان استفاده‌اش را داشت، پاسخ داد: جت‌های جنگنده و پهپادهای بیرقدار و موشک‌های ضدکشتی. اما...

حالا به نظر می‌رسد که اوکراین در حال آغاز حمله‌ای تازه برای باز‎پس‌گرفتن کنترل است. حمله‌ای در آغازین ساعات صبح بیستم ژوئن، این جزیره و سکوهای گازی مجاور آن را [که مطابق گزارش‌ها به عنوان ایستگاه رادار و نظارت مورد استفاده قرار می‌گرفت]، هدف قرار داد.

صدای انفجارها آن‌قدری بلند بود که ساکنان ویلکووه را که در فاصله‌ای نزدیک و در محله‌ای واقع در ۳۵ کیلومتریِ محدوده، اسکان داشتند، از خواب پراند. نیکولای ایزوتو، کسی که آنجا زندگی می‌کند، گفت: «در ساعت ۴:۳۰ صبح، صدای بلندِ ده‌ها انفجار از جانب صخره به گوش رسید. ما به بی‌خوابی‌های شبانه عادت کرده‌ایم، اما این یکی تازگی داشت.»

ناتالیا گومنیوک، سخن‌گوی ستاد فرماندهی جنوب اوکراین، وقوع «عملیاتی در حال اجرا» را در این جزیره تأیید کرد؛ اما هیچ اشاره‌ای به جزئیات این عملیات نکرد.

در روزهایی که از پس آن آمد، اوکراین حملات خود را افزایش داده و با توپ‌خانه‌ای تازه و دور‎برد، این صخره را هدف قرار داد. پاسخ سخت روس‌ها، [یعنی هدف قرار‎دادن اودسا با ده‌ها موشک دور‎برد] نشان از نارضایتی آنها از رویدادهای جاری بود.

جزیره مار که به زبان اوکراینی «Zmiinyi» خوانده می‌شود، تنها ۴۵ کیلومتر با رومانی، که از کشورهای عضو ناتو است، فاصله دارد. موقعیت مکانی آن، و اشرافی که به دلتای دانوب و کانال‌های حمل‌و‌نقل کشتی به اودسا و سایر بنادر دریای سیاه دارد، این منطقه را واجد امتیازی استراتژیک ساخته است.

همچنین که این جزیره می‌تواند نقش پایگاهی در کنار دریا را برای حملاتِ از جانب خشکی و دریا برای اودسایی بازی کند که در ۱۴۰ کیلومتری آن واقع است.

آندری روژنکو، کاپیتان سابق نیروی دریایی اوکراین که حالا در مرکز استراتژی‌ها (اندیشکده‌ای در کیف) مشغول کار است، می‌گوید: روسیه، پیش‌تر یک ایستگاه شناسایی را با گروهی از کماندوهای دریایی از لشکر ۳۸۸ طراحی کرده است.

او می‌گوید: «وظیفه اصلی این یگان، جمع‌آوری اطلاعات و انجام براندازی‌ست؛ اما عملیات فرود را هم لغو نکرده‌اند.»

خط ساحلی اطراف ویلکووه، مدت‌هاست که به عنوان اولین ایستگاه بالقوه برای هر‎گونه حمله‌ی آبی‌خاکی به اودسا مطرح بوده است.

 

این هفته، ارتش اوکراین، دسترسی به چندین جزیره‌ی پیرامون شهر را مسدود کرده است؛ آن هم به دلایلی که هیچ کدام‌شان را فاش نکرد. این جزایر، منبع امرار‎معاش جمعی از محلی‌ها بودند که به طور روز‎افزون رو به فقیر‎شدن رفته‌اند. محلی‌هایی که گاهی برای چیدن انگور و توت و سیب و انجیر به آن جزایر می‌رفتند.

 

ایزوتوف می‌گوید: «ما این کشتی‌های عظیم‌الجثه را می‌بینیم و می‌توانیم وحشتی را که فرود هزار سرباز روسی بر جزیره‌مان دارد، تجسم کنیم.» بعد به شوخی ادامه می‌دهد: «من یکی که نگران انبار خودم هستم که پر از شراب خانگی‌ست.»

اوکراین، از زمان غرق‌شدن مسکووا، چندین حمله جسورانه را به جزیره تحت اشغال مسکو انجام داده است. جسورانه‌ترین حمله به ماه می مربوط می‌شود؛ زمانی که اوکراینی‌ها از ترکیبی از جت‌های جنگنده و پهپادهای بایراکتار، برای تخریب کشتی‌ها و هلی‌کوپتری که در جزیره فرود می‌آمد، استفاده کردند.

پس از آن مکثی طولانی واقع شد؛ تا اینکه در هفدهم ژوئن، گزارش‌هایی مبنی بر غرق‌شدن یک کشتی تدارکاتی و یدک‌کش نجات روسی، با نام واسیلی بخ منتشر شد. رسانه‌های محلی گفتند که این کشتی مورد اصابت دو موشک ضدکشتی غربی قرار گرفته است. گزارش‌های تأییدنشده‌ای حاکی از آن‌اند که ۳۳ مرد در این هواپیما بودند.

تصاویر ماهواره‌ای حاکی از آن‌اند که روسیه کماکان حضور پر‎رنگی در این جزیره دارد. برایان رمزی، که نام مستعار یک افسر سابق ارتش بریتانیاست، و این تصاویر را از نظر می‌گذارند، می‌گوید: «قایق‌های روسی لااقل هفته‌ای یک‌بار [معمولاً شب‌ها]، به جزیره کمک کرده و برایش ذخایر غذایی تأمین می‌کنند.»

او می‌گوید: «این سفرها معمولاً در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه، و بسته به کشتی‌ای که برای جابجایی تجهیزات مورد نیاز است، انجام می‌پذیرند.»

یک عکس ماهواره‌ای مربوط به تاریخ ۱۴ ژوئن، سامانه‌های جدید خندق و سنگر، و استحکامات و شبکه‌های استتار و ذخیر‌سازی سوخت، خودروهای نظامی، رادار و ده‌ها سامانه دفاع هوایی کوتاه‌برد را نشان می‌دهد.

فیلم‌های اخیر، لااقل در ۳ مکان، آسیب قابل‌توجهی را نشان داده‌اند.

نبرد برای جزیره مار نیز، مثل بسیاری از تئاترهای جنگی، می‌تواند به «تدارکات» خلاصه شود: کدام طرف می‌تواند به عنوان اولین نفر، تجهیزات مناسب را از مکانی مناسب فراهم آورد.

و روسیه در بخش عمده‌ای از این جنگ در موقعیتی قدرتمندتر واقع شده بود.

اما (تا این‌که) اوکراین نیز شروع به تحویل برخی سیستم‌های توپ‌خانه پیشرفته غربی و راکت‌های دور‎برد کرد. تسلیحاتی که دارای تحرک بالا بوده و دقیق هستند؛ همان‌طور که برد کافی را نیز برای ضربه‌زدن به جزیره از نقطه مورد نظر دارند.

این تسلیحات به اوکراین مجال می‌دهند بدون به خطر‌انداختن جت‌های جنگنده‌ی باقی‌مانده‌اش، دست به حمله بزند؛ کاری که در بیستم ژوئن انجام داد.

اولین حمله‌ای که با استفاده از این سلاح‌ها انجام شد، در شب ۲۶‌ام ژوئن واقع گردید.

اوکراین، مدعی شده است که یک سیستم پدافند هوایی روسیه را منهدم کرده است؛ گر‎چه شرایط جوی «ابری» بوده، و همین موضوع نیز ارزیابی خسارت را دشوار کرده است.اوکراین هیچ شتابی در بازگرداندن نیروهای خود به این جزیره ندارد؛ او تنها می‌خواهد اطمینان یابد که استفاده‌ی روسیه را از این جزیره غیر‎ممکن ساخته است.

اوکراین هیچ شتابی در بازگرداندن نیروهای خود به این جزیره ندارد؛ او تنها می‌خواهد اطمینان یابد که استفاده‌ی روسیه را از این جزیره غیر‎ممکن ساخته است.

 ریژنکو، کاپیتان سابق اوکراینی، می‌گوید: «با برتری‌ای که آنها در هوا و کشتی‌های دریای سیاه دارند، نابود کردن ما در جزیره مار، برایشان بسیار ساده‌تر است از نابودی آنها برای ما.»

اما او در عین‌حال می‌افزاید: «به همین دلیل است که مجبور‎ساختن روس‌ها به ترک جزیره، تنها آغازی‎ست برای داستانی که پایانش پیدا نیست. اگر ما می‌خواهیم شانسی در این مورد داشته باشیم، باید کشتی‌هاشان را غرق کنیم.»