ایران و آمریکا فرصت‌های زیادی برای رسیدن به نوعی مصالحه را از دست دادند

شیرین هانتر، استاد دانشگاه جرج تاون در ارزیابی دور جدید مذاکرات برای احیای برجام که از روز گذشته (پنجشنبه) در وین آغاز شده است و در پاسخ به این سوال که جوزپ بوررل هفته گذشته اعلام کرد که پیش‌نویس پیشنهادی برای توافق را برای طرفین برجام ارسال کرده است، ارزیابی شما از این ابتکار مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا چیست، گفت: اروپا بسیار مایل است که برجام به سرانجام برسد. با توجه به مشکلات انرژی که اروپا به دلیل جنگ اوکراین با آن روبرو است، کشورهای اروپایی می‌خواهند که مقدار بیشتری از نفت ایران وارد بازارهای جهانی شود. از نظر امنیتی هم در صورت شکست برجام و افزایش خطر درگیری نظامی در خاورمیانه، بیشتر از اثرات منفی آن زیان خواهد دید؛ این ها دلایل اصلی ابتکار جوزپ بوررل است. با این حال در وهله اول سرنوشت برجام به تصمیم ایران و آمریکا بستگی دارد. 

به گزارش ایلنا، استاد دانشگاه جرج تاون در پاسخ به این سوال که وزیر امور خارجه ایران روز سه‌شنبه اعلام کرد که در حالیکه ما در حال بررسی پیشنهادات بوررل هستیم آمریکا مجددا اقدام به ایجاد تحریم‌های جدید کرده است و این در تضاد با آن چیزی است که واشنگتن به عنوان اراده برای بازگشت به برجام مطرح می‌کند، این اقدام آمریکا را چگونه تحلیل می‌کنید و مگر نه اینکه مقامات کاخ سفید معتقد به شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ هستند، چرا این مسیر را ادامه می‌دهند، گفت: سیاست‌های بایدن در قبال ایران با سیاست‌های ترامپ تفاوت زیادی ندارد. این اشتباه ایران بود که فکر می‌کرد بایدن سیاست آمریکا در قبال تهران را کاملا تغییر خواهد داد. از زمان بیل کلینتون سیاست آمریکا ترکیبی از فشار و کوشش برای رسیدن به نوعی توافق بوده است اما متاسفانه هم ایران و هم آمریکا فرصت‌های زیادی را برای رسیدن به نوعی مصالحه از دست داده‌اند. 

هانتر همچنین در پاسخ به این سوال که تحلیلگران معتقد هستند که با تداوم بحران اوکراین و بحران جدیدی که در خصوص تایوان پیش آمده،‌ غرب با ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت به دنبال بحران جدید نیست و به همین دلیل هم برای میان‌مدت موضوع مذاکرات برای احیای برجام به همین شکل پیش خواهد رفت، آیا شما هم معتقد به همین تحلیل هستید، گفت: مسلما این امکان وجود دارد که همین وضع ادامه یابد اما ایران نباید زیاد روی سایر بحران‌های آمریکا حساب کند و خطر ارجاع پرونده هسته‌ای به شورای امنیت را نادیده بگیرد.  

عضو شورای روابط خارجی آمریکا در پاسخ به این سوال که مشخص است که ایران به دلیل مشکلات اقتصادی نیازمند احیای برجام و ایجاد فضای تنفس برای کشور است، آمریکا هم اعلام می‌کند که خواهان همین امر است،‌ آیا احیای برجام اهمیت خود را برای کاخ سفید از دست داده، گفت: برجام همیشه برای ایران نسبت به آمریکا از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است. آمریکا و سایر کشورها می‌دانند که ایران در آینده نزدیک قادر به ایجاد نیروی بازدارنده هسته‌ای نیست؛ چراکه اگر خطر فوری وجود داشت تاکنون نوعی عملیات نظامی علیه ایران صورت گرفته بود. این در حالی است که ایران نیاز بالایی دارد که اوضاع اقتصادی خود را بهبود ببخشد. ایران احتیاج به پول دارد و روحیه جهادی برای حل مشکلات ایران کافی نیست. 

هانتر در پاسخ به این سوال که موضع روسیه را چگونه ارزیابی می‌کنید، آیا این کشور احیای برجام را گروگان گرفته است تا بتواند به نحوی آبرومندانه به بحران اوکراین خاتمه دهد، گفت: روسیه همیشه می‌خواسته و حالا نیز خواهان این است که ایران ناتوان و وابسته به مسکو بماند. در نتیجه روسیه همیشه مخالف هرگونه بهبود در روابط ایران و غرب است. اکنون نیز که این کشور از انرژی خود برای فشار به غرب استفاده می‌کند و بازارهای نفت ایران را گرفته مسلما مایل نیست که با احیای برجام گشایشی در اوضاع ایران حاصل شود.