واشینگتن و شرکا درخواست ایران برای بسته شدن تحقیقات را رد کردند

به گفته سه منبع آگاه، ایالات متحده و ایران راهی برای رسیدگی به تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد برنامه اتمی تهران یافته‌اند که به هر دو اجازه می‌دهد فعلاً ادعای پیروزی کنند، اما حل نهایی این پرونده طولانی و مهم را به تأخیر می‌اندازد. تهران واشنگتن را تحت فشار قرار داده است تا قبل از اجرای کامل توافق پیشنهادی برای احیای معاهده هسته ای 2015 ایران، تحقیقات آژانس در مورد آثار اورانیوم یافت شده در سه سایت اعلام نشده را ببندد.

بیشتر بخوانید: 

• چقدر تا زمان احیای برجام باقی است؟
• در حال بررسی دقیق پاسخ طرف آمریکایی هستیم
• باید بمب اتم به دست آوریم/ ظرف ۱۵ روز آینده مذاکرات به نتیجه می‌رسد

به گزارش شفقنا به نقل از رویترز، با این حال، ایالات متحده و شرکای آن این موضع را رد می کنند و استدلال می کنند که تحقیقات تنها زمانی می تواند به نتیجه برسد که ایران پاسخ های رضایت بخشی به آژانس داده باشد. در نتیجه ایران هم گفته است تا زمانی که تحقیقات بسته نشده باشد، توافق را اجرا نخواهد کرد.

در حالی که یک مقام ارشد آمریکایی هفته گذشته گفت که ایران اساساً برخی از موانع اصلی احیای توافق 2015 – به ویژه برخی مسائل مربوط به اختلافات با آژانس- را کنار گذاشته است، به نظر می‌رسد این موضوع -مسائل پادمانی و مربوط به گذشته- حصول توافق را به تعویق انداخته است.

یک مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود گفته: «ایران در ابتدا خواهان تعهد بود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحقیقات پادمانی آژانس را تا تاریخ معینی تکمیل کند.»

این مقام آمریکایی افزود: ایران به مذاکرات بازگشت و اعلام کرد که اگر مسائل پادمانی تا روز اجرای مجدد حل نشود، این حق را برای خود محفوظ می‌دارد تا اقداماتی را برای محدود کردن برنامه هسته‌ای خود که قرار است در آن تاریخ انجام شود، انجام ندهد. اکنون اختلاف بر سر زمان بسته شدن پرونده‌های قدیمی بین ایران و آژانس است که عمدتاً مربوط به سایت‌های اعلام نشده قبل از سال 2003 میلادی می‌شود.

رویترز در ادامه می‌نویسد: با توجه به امتناع غرب از تعهد به بستن تحقیقات در یک تاریخ مشخص و اصرار ایران بر این نکته که در صورت فعال ماندن این مسائل اختلافی، توافق را به طور کامل اجرا نخواهد کرد، به نظر می رسد حداقل چهار نتیجه یا سناریو برای ماجرای برجام ممکن وجود داشته باشد:

بر اساس گزینه اول: ایران نگرانی های آژانس بین المللی انرژی اتمی را به موقع برآورده می کند و توافق 2015 دوباره احیا می شود.

بر اساس گزینه دوم: تهران در برآوردن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از برداشتن گام‌های هسته‌ای برای به سرانجام رساندن توافق خودداری می‌کند و واشنگتن از کاهش تحریم‌های پیش‌بینی‌شده در مرحله نهایی توافقنامه خودداری می‌کند. با این حال، محدودیت‌های هسته‌ای و کاهش تحریم‌ها که در مراحل اولیه توافق پیشنهادی ارائه می‌شود، اتفاق می‌افتد.

یک مقام آمریکایی و ایرانی در همین رابطه گفته‌اند: این احتمال وجود دارد که زمان‌بندی توافق هسته‌ای تمدید شود و به ایران زمان بیشتری بدهد تا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را راضی کند و تکمیل توافق را به تعویق بیندازد.

این مقام آمریکایی گفت در متن پیش‌نویس ماده‌ای وجود دارد که به موضوع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مربوط نمی‌شود و به ایران یا ایالات متحده اجازه می‌دهد تا درخواست تاخیر در روز اجرای مجدد را داشته باشند.

بر اساس سناریوی سوم: تهران ممکن است توافق را اجرا کند، حتی اگر تحقیقات آژانس باز بماند. البته بعید است تهران این سیاست را در پیش بگیرد.

به نقل از رویترز، احتمال چهارم هم ممکن است این باشد که فشار سیاسی می‌تواند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را وادار به بستن تحقیقات کند، حتی اگر از پاسخ‌های ایران راضی نباشد، اگرچه مقامات آمریکایی می‌گویند که این موضوع به نفع آژانس نخواهد بود.