به تهران سفر کنید تا آزادی بیان، آزادی عمل و آزادی حجاب را ببینید

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری‌ اسلامی ایران در گفت‌وگو با وبگاه خبری المانیتور در پاسخ به این که به نظر می‌رسد تحقیقات پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران یکی از موضوعات بحث‌برانگیر در احیای توافق هسته‌ای[برجام] است و آیا توافقی برای تعامل با آژانس در مسیری جداگانه نمی‌تواند راه حل این مسئله باشد؟ گفت: ما هیچ مشکلی در همکاری یا تعامل با آژانس نداریم. شما می‌دانید که همکاری ما هنوز ادامه دارد، به ویژه در زمینه موضوعات پادمانی. دوربین‌های آژانس در محل بوده و آن‌ها در حال نظارت بر ما هستند. می‌دانید ما چه کار کرده‌ایم؟ ما دوربین‌هایی را خاموش کرده‌ایم که داوطلبانه موافقت کرده بودیم نصب شوند. ما این دوربین‌ها را به طور داوطلبانه نصب کردیم.

به گزارش ایسنا، بخش هایی از گفت و گوی امیرعبداللهیان با المانیتور در ادامه می خوانید:

*این موضوع هیچ ارتباطی به دیگر نظارت‌های پادمانی ندارد که روی ما انجام می‌گیرد. این کار اقدامی تلافی‌جویانه در قبال قطعنامه‌ای بود که حدود چهار ماه پیش علیه ما در آژانس صادر شد. از نظر ما کار اشتباهی بود که توسط آمریکایی‌ها و سه کشور اروپایی انجام شد.

*ما وسط مذاکرات بودیم و آن‌ها یک‌باره علیه ایران قطعنامه صادر کردند. ما قطعا همکاری‌مان با آژانس را ادامه خواهیم داد. آژانس سوالاتی درباره سه محل دارد که می‌گوید در آن اورانیوم پیدا کرده است و ما آماده‌ایم به این سوالات پاسخ دهیم.

*ما قطعا همکاری‌مان با آژانس را ادامه خواهیم داد. آژانس سوالاتی درباره سه محل دارد که می‌گوید در آن اورانیوم پیدا کرده است و ما آماده‌ایم به این سوالات پاسخ دهیم

*اما ما قویا بر این باوریم که آژانس باید در عین حال رفتار و عملی مطابق اصول فنی داشته باشد. مشکل ما با آژانس این است که آن‌ها سیاسی عمل می‌کنند. بنابراین، اگر آژانس انتخاب کند که فقط روی مسائل فنی تمرکز کند، ما قطعا تلاش خواهیم کرد همکاری‌مان را تقویت و بیشتر کنیم.

*در سال ۲۰۱۵، چیزی رخ داد. اراده‌ای سیاسی وجود داشت و آن موقع تصمیمی سیاسی اتخاذ شد. بین ایران و سه کشور اروپایی و آمریکا بود و به نهایی شدن برجام کمک کرد. از یک طرف، ما قصد داریم و مشتاقیم که با آژانس همکاری کنیم تا به آن اتهامات و ادعاها پاسخی ارائه بدهیم. از طرف دیگر، ما به اراده‌ای سیاسی نیاز داریم، به همان چیزی که گفتم در سال ۲۰۱۵ بود تا این بار هم وجود داشته باشد.

*احتمالا می‌دانید که تمامی فعالیت‌های ما، فعالیت‌های هسته‌ای‌مان، حدود ۲ درصد فعالیت‌های هسته‌ای جهان را تشکیل می‌دهد که تمامش در چارچوبی صلح‌آمیز قرار دارد. اما نظارتی که بر ما انجام می‌شود چطور؟ ۳۷ درصد کل نظارت آژانس است. این یعنی پس از آن که تمامی طرفین به برجام بازگردند، ما باز هم باید دسترسی کامل را برای آژانس ایجاد کنیم. منظورم دسترسی‌ای فراپادمانی است.

*مسلما، اول باید اتهامات بی‌اساس فعلی که از سوی آژانس در این باره مطرح شده‌اند، برطرف شوند. اما ما باور داریم و قبول داریم برای عملی کردن این، برخی فعالیت‌های فنی باید انجام بگیرد. اما به موازات این، درست مانند سال ۲۰۱۵، اراده‌ای سیاسی باید برای بستن پرونده این اتهامات وجود داشته باشد.

*وقتی از تضمین صحبت می‌کنیم، در واقع به تجربه‌ای اشاره داریم که در گذشته کسب کرده‌ایم. تصمیم ترامپ برای خارج شدن از توافق، نقض قوانین و مقررات بین‌المللی بود. آن‌چه با آن مواجهیم این است که آمریکایی‌ها به ما می‌گویند نمی‌توانند به جای دولت آتی آمریکا تضمین بدهند.

*در هفته‌های اخیر و در نتیجه پیام‌هایی که میان ما و آمریکایی‌ها رد و بدل شده است، پیش‍‌رفت‌هایی در این زمینه انجام گرفته، یعنی در زمینه تضمین‌ها و مدت توافق‌ها اما هنوز با نقطه ایده‌آل فاصله داریم.

*ما در سال ۲۰۱۵ مذاکره کردیم و به برجام رسیدیم. یک هدف بخصوص داشتیم. می‌خواستیم تحریم‌ها ‌لغو شوند. بنابراین، وقتی از تضمین حرف می‌زنیم، به این معناست که تضمین می‌خواهیم تا وقتی به برجام بازگشتیم، رونق اقتصادی‌مان توسط مردم حس شود، ملموس باشد.

*البته، پیام‌های زیادی میان ما و آمریکایی‌ها رد و بدل شده و هنوز هم می‌شود. من فکر می‌کنم آمریکایی‌ها الان مواضع و منطق ما را به خوبی درک می‌کنند. اما حس می‌کنم آمریکا به دلایل مختلفی به نقطه‌ای نرسیده است که به اندازه کافی برای اتخاذ این تصمیم شجاعت به خرج دهد.

*ما از مذاکرات رو در رو با آمریکا نمی‌ترسیم. اما باید احساس کنیم که این کار می‌تواند تغییری در رویه ایجاد کند و این این مذاکرات دستاوردی برای ما در بر داشته باشد، احتمال بدهیم که اتفاق بزرگی قرار است در نتیجه این مذاکرات بیفتد، مسیر و افقی روشن پیش رویمان است.

*اگر مذاکرات مستقیمی انجام دهیم، باید  سودی برای ما، برای ملت ما در پایان مذاکرات وجود داشته باشد. در نتیجه چنین مذاکراتی، بهترین سناریو این است که فقط تحریم‌های ثانویه لغو شوند. تحریم‌های اولیه و اصلی سر جایشان خواهند ماند. فکر می‌کنم اگر آمریکایی‌ها جدی باشند و حاضر باشند آمادگی و تمایلشان را برای بازگشت به برجام نشان دهند، این پیام‌ها کافی خواهند بود، یعنی پیام‌های شفاهی آن‌ها و برخی پیام‌های کتبی‌شان.

*اگر مذاکرات مستقیمی انجام دهیم، باید  سودی برای ما و برای ملت ما در پایان مذاکرات وجود داشته باشد

*حتی الان در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل، ما از آمریکایی‌ها پیام دریافت کردیم که «بیایید مستقیما مذاکره کنیم». با در نظر گرفتن تمام حساسیت‌ها و چیزهایی که در این ۴۰ سال گذشته از آمریکا دیده‌ایم، باید به ما این حق را بدهید که انتظار دستاورد بزرگی از این گونه مذاکرات داشته باشیم. ما در حال حاضر در حال دریافت پیام‌هایی از سوی آمریکا هستیم.

*پیشنهاد من به شما این است که به ایران سفر کنید تا ببینید در خیابان‌های تهران چه می‌گذرد؛ آزادی بیان، آزادی عمل مردم و همچنین [آزادی] حجاب. مردم حجاب را جوری که دوست دارند رعایت می‌کنند. البته چارچوبی کلی وجود دارد.

*من مطمئنم خود به خود پاسختان را خواهید گرفت. هر توضیحی که من سعی کنم به شما بدهم، برایتان کافی نخواهد بود، چون شما تا حد زیادی تحت تاثیر برخی افسانه‌بافی‌های رسانه‌های شبکه‌های اجتماعی قرار دارید. آن را تماما باور نخواهید کرد. اما می‌گویم که در ایران دموکراسی کامل وجود دارد. خودتان باید ببینید.

*وقتی افرادی سعی کردند کنگره را تسخیر کنند، چه اتفاقی در آمریکا افتاد؟ شما سعی کردید کنترل شبکه‌های اجتماعی را، کنترل دسترسی رییس‌جمهورتان به توییتر را در دست بگیرید. چه شد؟ چرا این کار را کردید؟ برای امنیت کشور. اعتراضات صلح‌آمیز حق طبیعی تمام مردم دنیاست. اما کشتار و آتش زدن اماکن مختلف و خشونت چیزیست که هیچ دولتی از آن حمایت نخواهد کرد. بنابراین، هر سوالی از من بپرسید، من آن را به این شکل می‌پرسم که «چرا آن‌ها در آمریکا مانند این عمل کردند و آیا بدتر از کاری بود که ما کردیم؟». بگذارید حرفتان را اصلاح کنم. این افراد توسط نیروهای امنیتی کشته نشده‌اند. بسیاری از آن‌ها توسط اغتشاشگران کشته شدند. [عواملی] سازمان یافته. مانند گروه تروریستی مجاهدین خلق که اعضای آن آزادانه در آمریکا و اروپا زندگی می‌کنند.

*در این مورد که «برای کسانی که خارج از ایران هستند، دیدن این گونه عکس‌ها، دیدن کتک خوردن زنان آزاردهنده است»، برخی از این عکس‌ها ساختگی هستند. باید بدانید که واکنش آن‌ها[نیروهای پلیس] به اغتشاشگران است. آیا شما اگر کسی بیاید و بخواهد اینجا را به آتش بکشد، آرام و آسوده می‌نشینید؟ باید با آن مقابله کرد. باید به اغتشاشگران به گونه‌ای مقتدرانه پاسخ داد.

*اما الان می‌توانم به شما بگویم که اوضاع تحت کنترل است. آن‌چه در اولین روز اعتراضات رخ داد، احساسات و عواطف مردم بود. هیچ خودرو یا وسایل نقلیه‌ای آتش زده نشد. غارتی در کار نبود. هیچ بانکی خسارت ندید. اما الان تمامی شبکه‌های ماهواره‌ای و شبکه‌های اینترنتی مردم را تشویق می‌کنند که به خیابان‌ها بیایند، آشوب بر پا کنند و حکومت را تغییر دهند. به خاطر مداخله آن‌ها، ابعاد متعدد این رخداد بزرگ‌تر شد و در افکار عمومی گسترش یافت.

*ما تا الان، پیشنهادات نهایی‌مان را به طرف مقابل ارائه کرده‌ایم و در این پیشنهادات، سعی نکرده‌ایم به هیچ وجه محتوای مذاکرات را تعدیل کنیم یا تغییری در آن ایجاد کنیم و خللی در موازنه موجود در متن ایجاد کنیم. فقط سعی کردیم در زمینه سه مسئله باقی‌مانده آن را تقویت کنیم. تفاوتی که با نسخه[پیشنهادات] آمریکا داریم، بر سر این مسائل است.

*اما اگر طرف آمریکایی احساس می‌کند نیاز است که دور دیگری از مذاکرات میان هماهنگ‌کننده‌ها، یعنی جوزپ بورل و اتحادیه اروپا انجام شود، ما آن را رد نخواهیم کرد. یا این که می‌توانیم کاری را که تا الان کرده‌ایم ادامه بدهیم، یعنی پیام‌هایی تبادل کنیم و به تفاهم برسیم. ما واقعا می‌خواهیم این اتفاق بیفتد. ما واقعا در این باره جدی هستیم. به همین خاطر است که برای رسیدن به توافق مذاکره کردیم. طرف آمریکایی هم در این باره حرف می‌زند و می‌گوید حسن نیت دارد.

*آن‌ها مدام می‌گویند این تمام آن چیزیست که می‌توانیم عرضه کنیم. مذاکرات را سه ماه دیگر کش دادند. این کاری است که از دستشان بر می‌آید، همان کاری که سه ماه پیش بر می‌آمد، وقتی گفتند این تمام کاری است که می‌توانیم بکنیم و تمام چیزیست که می‌توانیم عرضه کنیم. وقتی با چنین رفتاری مواجه می‌شویم، مدام از خودمان می‌پرسیم، آیا آن‌ها واقعا در پی یک توافق هستند؟

*در طی مذاکرات مدام از آن‌ها می‌شنویم که آمریکا با مسائل داخلی روبه‌روست. من تقریبا هر هفته به پارلمان کشورم فراخوانده می‌شوم که نمایندگانی در آن‌جا هستند. باید پیش رویشان حاضر شوم و با آن‌ها صحبت کنم و سعی کنم از مذاکرات راضی نگهشان دارم. ستون‌نویس روزنامه‌ها علیه‌مان می‌نویسند. من فکر می‌کنم که ما[ایران و آمریکا] با شرایطی رو‎به‌رو هستیم که اگر سخت‌تر از دیگری نباشد، به یک اندازه دشوار است.

ما عاقلانه و شجاعانه سر میز مذاکرات حاضر شده‌ایم و هیچ وقت آن را ترک نکرده‌ایم. ما پیام‌های بسیاری از آمریکا دریافت کرده‌ایم که برای انجام دادن توافق حسن نیت دارند. امیدواریم داشته باشند. امیدواریم در عمل هم شاهدش باشیم. من تضمین می‌کنم که برای انجام دادن توافقی قوی و پایا جدی هستیم.

*درباره تبادل زندانیان، از جمله تبادل شهروندان دو تابعیتی زندانی در ایران، ما ارتباطی میان این دو موضوع نمی‌بینیم. هیچ ارتباطی میان این موضوع انسانی که مسئله زندانیان است و موضوع برجام وجود ندارد. ما بی‌چون‌وچرا آماده این تبادل زندانیان هستیم چون باور داریم که این موضوعی انسانی است. ما این را به آمریکایی‌ها هم گفته‌ایم.

*باید طرف خودتان را مقصر بدانید. در پاسخ دادن به این موضوع خیلی کند عمل می‌کنند. نمی‌دانم چه مشکلی دارند. هر وقت بگویند آماده هستند، ما این کار را خواهیم کرد. اما خوش‌بینم.

*باقر نمازی، یکی از شهروندان دو تابعیتی زندانی در ایران با خدمات وی‌آی‌پی از تمامی امکانات بهره‌مند است. به او خدمات پزشکی وی‌آی‌پی ارائه می‌شود. دسترسی کنسولی ایجاد شده است. اعضای خانواده‌اش به طور منظم با او دیدار می‌کنند. من فکر می‌کنم به آسانی می‌تواند تبادل شود. البته این بر عهده مقامات قضایی‌مان است. اما خوش‌بینم.

*پنج دور مذاکره میان ما و سعودی‌ها در بغداد انجام شده است. برخی توافقات انجام شده است. برخی اجرایی شده‌اند. برخی اجرایی نشده‌اند. ما از ایده روابط دیپلماتیک و بازگشت به اوضاع عادی حمایت می‌کنیم. دیروز در همان جا با وزیر امور خارجه عراق دیدار کردم. درباره این که اقدامات بعد از ازسرگیری روابط چه خواهد بود، بحث‌های خوبی داشتیم. علاوه بر این، همه ما از ایده بازگشایی سفارت‌خانه‌هایمان استقبال می‌کنیم. همیشه پنجره دیپلماسی را بینمان باز نگه داشته‌ایم.