پوتین امسال کنفرانس خبری سالانه ندارد/ شکست‌های روسیه در اوکراین نطق پوتین را کور کرده یا تحریم‌ها؟

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، هر سال در ماه دسامبر یک کنفرانس خبری گسترده برگزار می‌کند. از این سخنرانی سالانه در روسیه همواره به‌عنوان یک «مراسم سالانه» یاد می‌شود.

به گزارش دنیای اقتصاد، این سخنرانی نمایشی تقریبا طراحی‌شده از «باز بودن» در برابر پرسش‌ها و نشان دادن تسلط پوتین بر مجموعه‌ای از موضوعات است. اما پس از یکسری شکست‌های نظامی در جنگ اوکراین و با افزایش تلفات روسیه و تزلزل اقتصاد آن بر اساس تحریم‌ها، پوتین تصمیم گرفت از این سنت چشم‌پوشی کند. «دیمیتری اس.پسکوف» سخنگوی پوتین هنگامی که در جریان یک جلسه توجیهی روزانه به خبرنگاران گفت که این رویداد در این ماه برگزار نخواهد شد، دلیلی ارائه نکرد. او این احتمال را مطرح کرد که این مراسم ممکن است برای سال جدید برنامه‌ریزی شود.

«نیل مک فارکور» در گزارش ۱۲دسامبر برای نیویورک تایمز نوشت، پوتین اولین‌بار در سال۲۰۰۱، دو سال پس از ریاست‌جمهوری خود، کنفرانس خبری پایان سال را برگزار کرد. او پس از نخست وزیری در سال۲۰۰۸ این موضوع را به حالت تعلیق درآورد؛ اما پس از بازگشت به ریاست جمهوری در سال۲۰۱۲ آن را از سر گرفت. آخرین باری که به‌عنوان رئیس جمهور از این رویداد انصراف داد، در سال ۲۰۰۵ بود. کنفرانس خبری دسامبر که اغلب تا چهار ساعت یا بیشتر طول می‌کشد، یکی از معدود مواردی در طول سال بوده که خبرنگاران خارج از چارچوب کرملین، از جمله خبرنگاران خارجی، این فرصت را پیدا می‌کنند که - در صورت فراخوانی - مستقیما پوتین را مورد پرسش قرار دهند. اما کرملین پیش از موعد از خبرنگاران می پرسد که چه چیزی می‌توانند از پوتین بپرسند.

از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، صفوف خبرنگاران در روسیه که تابع دولت نیستند، کمتر از هر زمان دیگری است و امسال دولت انتقاد از «جنگ» یا «ارتش» را هم جرم انگاری کرد. رسانه‌های خبری مستقل روسیه همگی یا تعطیل شده یا به خارج از کشور نقل مکان کرده‌اند و بسیاری از خبرگزاری‌های خارجی نیز مجبور به خروج از کشور شده‌اند. با این حال، ممکن بود یک گزارشگر روسی یا بین‌المللی به جزئیات برخی از شکست‌ها در اوکراین بپردازد و از پوتین پرسش‌های شرم‌آور درباره آنها بپرسد آن هم به‌طور زنده و در تلویزیون ملی. پسکوف خاطرنشان کرد که پوتین «مرتب با مطبوعات صحبت می‌کند، از جمله در سفرهای خارجی» اما چنین تبادلاتی محدود به مجموعه خبرنگارانی است که به‌طور منظم با کرملین ارتباط دارند و منسوب به کرملین هستند.

تحلیلگران سیاسی واکنش‌های مختلفی داشتند: از اینکه پوتین هیچ چشم‌اندازی برای ارائه در آینده ندارد تا این ایده که برخی از این سنت‌ها را یکنواخت می‌داند. یکی از آنها «تاتیانا استانووایا»، در کانال تلگرامی خود نوشت که لغو این مراسم سالانه نشان می‌دهد که پوتین نمی‌خواهد با مسائل جزئی داخلی درگیر شود یا به پرسش‌های خسته‌کننده یا معمولی پاسخ دهد. «میخائیل وینوگرادوف»، دانشمند علوم سیاسی که ریاست بنیاد سیاست سن پترزبورگ را بر عهده دارد، گفت که این اقدام به احساس رکود عمومی در کشور کمک کرد. او گفت، با وجود اینکه اتفاقات زیادی در حال رخ دادن است، لغو این رویداد این احساس را به تصویر می‌کشد که «وضعیت در حال تعلیق است».

به نوشته فارکور، گزارشگر نیویورک‌تایمز، حمله ای که پوتین در ماه فوریه دستور شروع آن را صادر کرد، روسیه را از نظر اقتصادی و سیاسی به‌طور فزاینده‌ای منزوی کرده است؛ زیرا کشورهای غربی و دیگران حول اوکراین گرد هم آمده‌اند و وحدت هدف نادری را نشان می‌دهند که بار دیگر با یکسری اقدامات دیپلماتیک در روز دوشنبه نشان دادند. رهبران دموکراسی‌های ثروتمند گروه۷ یک نشست ویدئویی برگزار کردند و قول دادند که به بازسازی اوکراین که متحمل ویرانی‌های گسترده شده است، کمک کنند و همچنین به تسلیح آن ادامه دهند. آنها گفتند که یک نهاد جدید برای هماهنگ کردن کمک‌های اقتصادی و بازسازی بین‌المللی می‌تواند برای اولین‌بار در ماه ژانویه تشکیل جلسه دهد. کنفرانس بین‌المللی گسترده‌تری درباره کمک به اوکراین هم دیروز سه‌شنبه در پاریس برگزار شد.

کشورهای گروه۷ در بیانیه مشترک خود اعلام کردند: «ما قاطعانه از تلاش‌ها برای تضمین ثبات مالی فوری اوکراین و بهبود و بازسازی آن به سوی آینده‌ای پایدار، مرفه و دموکراتیک حمایت می‌کنیم.» ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین که از طریق لینک ویدئویی در این نشست سخنرانی کرد، در درجه اول بر نیاز کشورش به تسلیحات بیشتر تمرکز کرد؛ اما در عین حال گفت: «ما باید در بازسازی فعال‌تر باشیم.» وزرای خارجه اتحادیه اروپا روز دوشنبه نشست جداگانه‌ای برگزار و توافق کردند که صندوق بازپرداخت تجهیزات جنگی به اوکراین را از ۳.۵ میلیارد یورو به ۵.۵ میلیارد یورو (نزدیک به ۵.۸ میلیارد دلار) افزایش دهند. بمباران روسیه سیستم‌های انرژی اوکراین را فلج کرده؛ برق، گرما و گاهی آب را به میلیون‌ها نفر در یک زمان قطع کرده و ترس از زمستان سرد و مرگبار را افزایش داده است.

تحلیلگران نظامی می‌گویند که آب و هوای سخت می‌تواند به ارتش متخاصم اجازه دهد تا به نبردشدیدتر در خط مقدم بازگردد. باران‌های پاییزی جاده‌ها و مزارع خاکی را به باتلاق تبدیل و حرکت نظامی را کند کرده، اما زمین دوباره در حال یخ زدن است. «مارک سانتورا» هم در گزارش دیگری در تاریخ ۱۲دسامبر در نیویورک تایمز به ابعاد دیگری از جنگ روسیه در اوکراین اشاره کرد و نوشت، اندکی پس از اصابت موج بزرگ موشک‌های روسی به اهدافی در سراسر اوکراین در ماه اکتبر، مقامات اطلاعاتی اوکراین متوجه چیز عجیبی در آوارها شدند. آن چیز عجیب لاشه یک موشک کروز مادون صوت Kh-۵۵ بود که در دهه۱۹۷۰ برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شد. ژنرال «وادیم اسکیبیتسکی» معاون رئیس اطلاعات اوکراین گفت که کلاهک برداشته شده و بالاست اضافه شده است تا این واقعیت را پنهان کند که حامل محموله‌ای نیست.

اما این همه آن چیزی نبود که مقامات اطلاعاتی دریافتند. این موشک در یک کارخانه اسلحه‌سازی اوکراین ساخته شده بود. ژنرال اسکیبیتسکی گفت که این موشک (و بمب‌افکنی که به احتمال زیاد آن را پرتاب کرده)، بخشی از انبار تسلیحاتی است که اوکراین در دهه۱۹۹۰ به‌عنوان بخشی از یک توافق بین‌المللی با هدف تضمین حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین به روسیه تحویل داده است.

در ماه نوامبر، نیروهای اوکراینی بقایای دو موشک دیگر Kh-۵۵ را پیدا کردند که کلاهک‌های آنها نیز برداشته شده بود و بخشی از همان مجموعه تسلیحاتی است که اوکراین طبق توافق به روسیه ارسال کرده بود. روسیه از تسلیحات اوکراین به‌عنوان فریب علیه این کشور استفاده می‌کند. این موشک‌ها در خدمت یک هدف استراتژیک بودند: پرتاب این موشک‌ها اوکراین را مجبور می کند تا سیستم دفاع هوایی خود را علیه آنها بسیج کند.

ژنرال اسکیبیتسکی در یک مصاحبه مفصل در فرماندهی اطلاعات نظامی در کی‌یف در هفته گذشته گفت: «ابتدا موشک Kh-۵۵ پرتاب شد. ما به آن واکنش نشان می‌دهیم. این مانند یک هدف دروغین است.» او گفت که پس از درگیر شدن پدافند هوایی اوکراین، بمب‌افکن‌های روسی موشک‌های مدرن‌تری را با کلاهک‌های مخرب پرتاب می‌کنند. این سه موشک بخشی از تعداد کلان‌تری از موشک‌های قدیمی بهسازی شده هستند که در حملات مورد استفاده قرار می‌گیرند: برخی به‌عنوان طعمه و برخی دیگر با کلاهک مدرن‌سازی شده‌اند.

استفاده از موشک‌های کروز قدیمی -از جمله موشک‌هایی که دهه‌ها پیش در اوکراین ساخته شده‌اند- تنها یکی از عناصر یک درگیری پیچیده و مرگبار است که در آن «فریب» همراه با «نبرد در میدان جنگ» نقش مهمی ایفا می‌کند. به‌عنوان بخشی از توافق‌نامه دهه۱۹۹۰، معروف به یادداشت بوداپست، اوکراین موافقت کرد که زرادخانه هسته‌ای خود - سومین زرادخانه بزرگ جهان در آن زمان که از شوروی متلاشی‌شده به ارث رسیده بود - را رها کند و در ازای تامین امنیت، تمام کلاهک‌های هسته‌ای را به روسیه منتقل کند تا از رده خارج شود.

ژنرال اسکیبیتسکی گفت: «تمامی موشک‌های بالستیک، بمب افکن‌های استراتژیک Tu-۱۶۰ و Tu-۹۵ نیز تحویل داده شد. اکنون با این بمب‌افکن‌ها از موشک‌های Kh-۵۵ علیه ما استفاده می‌کنند. اگر آنها را به آمریکا تحویل می‌دادیم، بهتر بود.» این ژنرال همچنین ارزیابی دقیقی از توانایی‌های فعلی روسیه و توانایی اوکراین برای مقابله با تهدید ارائه کرد. روایت او به‌طور کلی با اظهارات عمومی سایر مقامات نظامی اوکراین، وزارت دفاع بریتانیا، پنتاگون و تحلیلگران نظامی مطابقت دارد.

اسکیبیتسکی همچنین گفت: «بر اساس محاسبات ما، آنها برای سه تا پنج موج حمله‌ای دیگر موشک دارند. این در صورتی است که ۸۰ تا ۹۰موشک در یک موج وجود دارد.» دوشنبه گذشته، پس از حمله اوکراین به دو مرکز نظامی در عمق روسیه، روسیه بیش از ۷۰موشک به سمت اوکراین شلیک کرد. درحالی‌که گمان می‌رود مدرن‌ترین و دقیق‌ترین ذخایر موشک‌های روسیه رو به اتمام است، اما ژنرال اسکیبیتسکی گفت که کارخانه‌های تسلیحاتی روسیه توانسته‌اند ۲۴۰موشک کروز دقیق Kh-۱۰۱ و حدود ۱۲۰موشک کروز کالیبر هوا به دریا بسازند.