آیا سیامک نمازی قفل رابطه ایران و آمریکا را باز می‌کند؟

سایت خبری تحلیلی المانیتور در گزارشی که روزنامه هم میهن آن را ترجمه کرد، نوشت: اعتصاب غذای یک زندانی آمریکایی در ایران مجدداً فشار بر دولت بایدن را برای منعقد کردن توافقی با تهران که چند شهروند آمریکایی در بازداشت ایران را آزاد می‌کند، افزایش داده است. سیامک نمازی یکی از زندانیان آمریکایی است که تا‌به‌حال طولانی‌ترین زمان را در زندان‌های ایران گذرانده است. او روز دوشنبه هفت روز اعتصاب غذا کرد؛ یک روز به مناسبت هر سالی که پشت میله‌های زندان سپری کرده است. نمازی در زندان اوین نگهداری می‌شود. او‌ در سال 2015 دستگیر و به اتهام «تبانی با کشورهای خارجی» به 10 سال زندان محکوم شد. نمازی تنها آمریکایی‌ای بود که در چارچوب تبادل زندانیان در ژانویه 2016 تحت نظارت دولت اوباما که در همان روز امضای توافق هسته‌ای ایران رخ داد، به آمریکا بازنگشت. نمازی همچنین از دو تبادل زندانی بعدی که توسط دولت ترامپ مذاکره شد، کنار گذاشته شد.

دولت بایدن می‌گوید «بازگرداندن شهروندان آمریکایی از ایران که به‌طور غیرقانونی بازداشت شده‌اند یک اولویت است.» نمازی در نامه‌ای که از زندان نوشت، از جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا خواست تا به این تعهد خود عمل کند.

نمازی در این نامه نوشته است: «اکنون می‌دانم که وقتی مقامات ارشد آمریکایی می‌گویند نجات گروگان‌ها در ایران بالاترین اولویت آنهاست، نباید امیدم را از بین ببرم. چنین اظهارات خوش‌بینانه‌ای را می‌توان سال‌به‌سال بدون نتایج ملموس تکرار کرد.» علاوه بر نمازی، عماد شارگی، یک تاجر ایرانی-آمریکایی‌ و مراد طاهباز، که تابعیت بریتانیا را نیز دارد، به اتهام جاسوسی در بازداشت هستند.

باقر نمازی، پدر سیامک نمازی، پس از بیشتر از شش سال حبس در ایران، در ماه اکتبر از حصر خانگی آزاد شد تا بتواند تحت مداوای فوری پزشکی در خارج از کشور قرار گیرد. اعتصاب غذای نمازی نزدیک به دو سال پس از آغاز مذاکرات غیرمستقیم دولت بایدن با تهران بر سر تبادل احتمالی زندانیان صورت گرفت. از‌آنجایی‌که ایران از مذاکره مستقیم با ایالات متحده امتناع می‌ورزد، دو طرف به عمان و سوئیس به‌عنوان میانجی تکیه کرده‌اند.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا این مذاکرات ادامه دارد یا خیر، به المانیتور گفت: «ما راه‌هایی برای برقراری ارتباط با ایران در مورد موضوعات نگران‌کننده، مانند موضوع آزادی شهروندان آمریکایی که به‌طور نادرست در ایران بازداشت شده‌اند، داریم. این کانال‌ها همچنان باز هستند، اما ما جزئیات آنها را توضیح نمی‌دهیم.» ایران اعلام کرده که آماده است تا در ازای آزادی میلیاردها دلار از دارایی‌های خود که تحت تحریم‌های آمریکا در خارج از کشور مسدود شده‌اند، معامله زندانیان را انجام دهد. سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل روز سه‌شنبه به المانیتور گفت: «توافق مبادله زندانیان بسیار نزدیک است. اگر دولت ایالات متحده اراده سیاسی داشته باشد، امکان دارد که اتفاق بیفتد.» علی واعظ، مدیر پروژه ایران گروه بحران بین‌المللی، گفت که چارچوب آزادی زندانیان مورد مذاکره قرار گرفته است، اما طرف آمریکایی تمایلی به پرداخت هزینه‌های سیاسی ندارد.

گفت‌وگوهای غیرمستقیم با هدف احیای توافق هسته‌ای سال 2015، که به ایران در ازای محدود کردن برنامه هسته‌ای آن لغو تحریم‌ها را می‌دهد، به بن‌بست رسیده است.

دورنمای تیره‌تر دیگر برای توافق هسته‌ای، نحوه برخورد دولت ایران با ناآرامی‌های داخلی است. به گزارش گروه حقوق بشر ایران مستقر در اسلو، از زمان آغاز اعتراضات به مرگ دختر 22 ساله در 16 سپتامبر، صدها نفر جان خود را از دست داده‌اند. کاخ سفید می‌گوید تمرکزش بر حمایت از معترضان است، نه احیای توافق هسته‌ای.

بابک نمازی، برادر سیامک نمازی، به المانیتور گفت که امیدوار است دولت بایدن برای آزادی زندانیان «بر مبنای مسائل بشردوستانه» تلاش کند. نمازی گفت: «دولت از روز اول اعلام کرده است که آزادی گروگان‌های آمریکایی ارتباطی با توافق هسته‌ای ندارد و ما باید ببینیم که این موضوع به واقعیت تبدیل می‌شود یا نه».