آیا اوکراین به جنگ اعلام‌نشده اسرائیل با ایران پیوسته است؟

سایت تحلیلی‌خبری امواج‌مدیا در تازه‌ترین گزارش درباره حمله به صنایع دفاعی در اصفهان به تحلیل چرایی این عملیات و پیامدهای آن پرداخته است.

به گزارش اعتمادآنلاین، زمان وقوع حادثه اصفهان قابل توجه است، به ویژه به این دلیل که کمتر از یک هفته پس از یک رزمایش بزرگ نظامی آمریکا و اسرائیل که ظاهراً برای نشان دادن آمادگی برای رویارویی با تهران طراحی شده بود رخ داد. افزایش تنش‌ها با جمهوری آذربایجان برخی از ناظران را بر آن داشته تا باکو را به همدستی متهم کنند، به خصوص از زمانی که ایران در سال 2014 همسایه شمال غربی خود را متهم کرد به پهپاد اسرائیلی اجازه عبور از مرز داده است. با این حال، برخی دیگر از ناظران می‌گویند باکو- به‌رغم تیرگی روابط دوجانبه ایران و جمهوری آذربایجان- در حال حاضر در موقعیت و جایگاهی نیست که ریسک خطر جنگ با تهران را بپذیرد. این در حالی است که رابطه باکو و تل‌آویو اخیراً گرم‌تر شده و جمهوری آذربایجان سفارت خود را در آنجا افتتاح کرده است. حمله به اصفهان همچنین به دنبال سفر ویلیام برنز، رئیس سیا به اسرائیل، رخ داد؛ جایی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر جدید، پس از اتحاد با احزاب راست افراطی با اعتراضات گسترده روبه‌رو شده است.

ادعای برخی ناظران مبنی بر اینکه حمله اصفهان به منظور جلوگیری از صادرات بیشتر نظامی ایران به روسیه بوده در حالی مطرح می‌شود که تهران و مسکو در سال‌های اخیر شاهد تقویت قابل توجه روابط در حوزه‌های اقتصادی و انرژی بوده‌اند، خط سیری که با انزوای مسکو به دلیل جنگ اوکراین تسریع شده است. روسیه در مواجهه با تحریم‌های سخت، بر تلاش‌های جنگی خود در اوکراین با استفاده از پهپادهای نسبتاً ارزان ایران افزوده است.

مقامات غربی اخیراً ادعا می‌کنند روسیه اکنون در تلاش است از ایران موشک‌های بالستیک تهیه کند که ظاهراً هنوز محقق نشده است. این در حالی است که ظاهراً جمهوری اسلامی انتظار دارد به زودی جنگنده‌های پیشرفته روسی را تحویل بگیرد.

در بحبوحه تلاش‌های متوقف‌شده برای احیای توافق هسته‌ای 2015 ایران و عدم پیشرفت ظاهری در این افق، این پرسش وجود دارد که آیا حمله به اصفهان بخشی از «طرح B» رئیس‌جمهور آمریکا جو بایدن برای جمهوری اسلامی است یا خیر. دولت بایدن در ماه‌های اخیر در صدد افزایش فشار بر ایران در عراق بوده است. واشینگتن هم‌اکنون در حال گسترش پیام خود مبنی بر تشدید تقابلش با تهران در منطقه و در میان دوستان ایران است. بر همین اساس معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی این هفته به ترکیه و امارات متحده عربی سفر می‌کند تا درباره کمک به ایران برای دور زدن تحریم‌ها هشدار دهد. هر دو این کشورها از شرکای تجاری ایران هستند.

بسته به واکنش‌های رسمی کشورهایی مانند اوکراین، حادثه اصفهان می‌تواند برای ایران بهانه‌ای در توقف گسترش تجارت تسلیحات با روسیه فراهم کند یا برعکس به تقویت چنین همکاری‌هایی منتهی شود. صادرات موشک‌های بالستیک به مسکو- بسته به برد و بار آنها- می‌تواند جمهوری اسلامی را در موقعیت نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار دهد که تا اکتبر 2023 ایران را از مشارکت در تجارت تسلیحات خاص منع می‌کند. نقض قطعنامه 2231 ممکن است منجر به بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران شود. چنین اقدامی می‌تواند به نوبه خود باعث یک رویارویی بزرگ شود، زیرا تهران هشدار داده که ممکن است این اقدام‌ها را با خروج از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای پاسخ دهد.

اما احتمال زیادی وجود دارد که همه چیز آرام‌تر از آنچه پیش‌بینی می‌شود پیش برود. از آنجا که محدودیت‌های تجارت موشکی ایران در اکتبر 2023 به پایان می‌رسد، تهران انگیزه‌ای دارد تا از حمله اصفهان برای به تاخیر انداختن تحویل موشک‌ها به مسکو استفاده کند. از این گذشته، روسیه سابقه تاخیر در تحویل تجهیزات نظامی به ایران را دارد.

در همین حال، جمهوری اسلامی نیز ظاهراً منتظر تحویل جنگنده‌های پیشرفته روسی است که هنوز وارد نشده‌اند. نگاهی به خط خبری‌ای که رسانه‌های وابسته به دستگاه امنیتی ایران اتخاذ کرده‌اند نشان می‌دهد افزایش تجارت تسلیحاتی ایران با روسیه ممکن است تا حدی به اقدامات بعدی اوکراین بستگی داشته باشد.