در گفت‌وگوی ایران و اوکراین در عمان چه گذشت؟
یک مقام ارشد در تهران به امواج.میدیا گفت که گفتگوهای ایران و اوکراین تاکنون در "سطح تخصصی و فنی" برگزار شده است.
در پی افزایش تنش‌ها بر سر صادرات پهپادهای ایران به روسیه، مقامات ایرانی و اوکراینی در ماه‌های اخیر در عمان گرد هم آمده‌اند.
به گزارش امواج مدیا، منابع ایرانی و منطقه‌ای که خواستند نامشان فاش نشود، به این رسانه گفته‌اند که تا کنون دست کم یک جلسه میان هیات های ایرانی و اوکراینی در مسقط برگزار شده است. در مورد آینده‌ی این گفتگو نمی‌توان با اطمینان صحبت کرد، هرچند منابع آگاه اشاره کرده‌اند که انگیزه‌های قوی و متقابلی برای پیشرفت وجود دارد.
پس‌زمینه این است که در انزوا قرارگرفتن روسیه از سوی غرب بر سر جنگ اوکراین، رئیس‌جمهور ولادیمیر پوتین را وادار کرده است که به طور فزاینده‌ای برای خرید پهپاد به ایران مراجعه کند. این همکاری غیرمنتظره‌ی نظامی، در روابط بین مسکو و تهران که عدم اعتماد مدت‌ها همکاری استراتژیک واقعی‌شان را به تعویق انداخته بود، تحولی ایجاد کرده است. در نمونه‌ای خیره‌کننده از تحول کنونی، جمهوری اسلامی ممکن است به زودی سامانه‌های تسلیحاتی متعارف روسیه، از جمله جت‌های جنگنده‌ی سو-۳۵ را تحویل بگیرد که "همه‌ی گزینه‌های روی میز" آمریکا علیه ایران، را با پیچیدگی مواجه خواهد کرد.
اما گسترش همکاری نظامی با روسیه پیامدهای گسترده‌تری نیز دارد که می‌تواند ایران را در دام مشکلاتی گرفتار کند. پیش از این به اطلاع امواج.میدیا رسیده است که نشانه‌هایی وجود دارد حاکی از این‌که وقوع پیشرفت در مذاکرات در بن‌بست بر سر احیای توافق هسته‌ای ۱۳۹۴ ایران ممکن است با فروش تسلیحات ایران به مسکو مرتبط باشد.
یک منبع بلندپایه‌ی ایرانی با تأکید بر ترتیبات نشستی در عمان در نوامبر گذشته (آبان/ آذر)، به امواج.میدیا گفت: "بسیار مقدماتی بود و اوکراینی‌ها شواهدی ارائه کردند مبنی بر استفاده از پهپادهای ساخت ایران در جنگ اوکراین." این منبع توضیح داد: "ایران شواهد را پذیرفت و گفت که تجهیزات خیلی زودتر از زمان جنگ فروخته شده است" و افزود که "اهمیت این جلسه آن رو بود که اصلاً صورت پذیرفت."
یک منبع دیپلماتیک منطقه‌ای که ترجیح داد ناشناس بماند، با تأیید این‌که مذاکرات در نوامبر ۲۰۲۲ (آبان/ آذر) انجام شده است، ادعا کرد که هیئت ایرانی به مقامات اوکراینی گفته است که پهپادهای مورد استفاده‌ی روسیه در جنگ اوکراین در واقع کپی هواپیماهای بدون سرنشین ساخت ایران هستند. شایان ذکر است که تهران علناً هرگونه صادرات تسلیحات برای استفاده در درگیری در شرق اروپا را رد کرده است.
یک مقام ارشد در تهران به امواج.میدیا گفت که گفتگوهای ایران و اوکراین تاکنون در "سطح تخصصی و فنی" برگزار شده است و توضیح داد که تهران از چندین سازمان حکومتی نمایندگانی فرستاده است. این منبع شرح داد که "این هیئت متشکل از هم مقامات غیرنظامی و هم نظامی از چند نهاد مجزا بود."
یک منبع بلندپایه‌ی سیاسی در پایتخت ایران که همچنین با توجه به حساسیت موضوع خواست نامی از وی برده نشود، تأیید کرد که بخش "نظامی" در گفتگوهای عمان مشارکت داشته است. در صورت صحت این ادعا، این مورد می‌تواند نشان دهد که تهران در تمایل خود برای تعامل با کیف صادق است، اگرچه انگیزه‌ها ممکن است ابعاد مختلفی داشته باشد.
یک منبع آگاه در توضیح نگاه جمهوری اسلامی ایران نسبت به استفاده از تسلیحات ساخت ایران در جنگ اوکراین، توضیح داد: "به گمانم هیئت ایرانی در عمان گفته است که روابط نظامی ما با روسیه یک موضوع است و استفاده‌ی روسیه از تسلیحات ایران [در اوکراین] موضوع دیگری است؛ و این‌که ما با دومی مخالفیم و آماده‌ی همکاری بر سر آن هستیم."
منبع ارشد ایرانی تأکید داشت که گفتگو در عمان تاکنون عمدتاً در مورد "اعلام مواضع بوده است تا یک مذاکره یا توافق واقعی."
ناظران آگاه به صورت محرمانه به امواج.میدیا گفتند که تهران آماده است تا مذاکرات هسته‌ای را آن‌طور که در مردادماه بود، از سر بگیرد. با این حال، شرایط کنونی در پایتخت‌های غربی قویاً نشان می‌دهد که نیاز مبرمی برای رسیدگی به ادعای توانمندسازی روسیه در اقدامات جنگی از سوی ایران وجود دارد.
دیدگاه تان را بنویسید