کابوس جدید غرب در جنگ اوکراین از راه رسید

 هنگامی که مقامات ارشد سیاست خارجی ایالات متحده و چین در آخر این هفته در کنفرانس امنیتی مونیخ حاضر شدند، هر دو اعلام کردند که پکن و واشینگتن  به دنبال جنگ سرد جدیدی نیستند. با این حال، هشدارهای جدید مقامات آمریکایی مبنی بر اینکه چین ممکن است در حال آماده شدن برای ارسال تسلیحات و مهمات به روسیه برای جنگ با اوکراین باشد، نمایی از جنگ سرد قدیمی را تداعی کرد.  در آن مبارزه چندین دهه‌ای ، ایالات متحده، اتحاد جماهیر شوروی و گهگاه چین منابع نظامی خود را به جنگ‌های طولانی در سراسر جهان سرازیر کردند و درگیر درگیری‌های نیابتی خونین از کره گرفته تا ویتنام و افغانستان شدند.

به گزارش نیویورک تایمز، مقامات آمریکایی می گویند که چین برخلاف ایران و کره شمالی در طول یک سال جنگ در اوکراین از ارسال کمک های نظامی به روسیه خودداری کرده است. جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده به شی جین پینگ، رئیس جمهور چین تاکید کرده که هر گونه اقدام در این زمینه پیامدهای گسترده ای خواهد داشت.

شکی نیست که ورود چین به این شیوه به جنگ اوکراین، ماهیت این درگیری را دگرگون می‌کند و آن را به یک مبارزه جهانی عصر حاضر تبدیل می‌کند که هر سه ابرقدرت بزرگ جهان و شرکای آنها یعنی روسیه، چین، ایران و کره شمالی مقابل ایالات متحده، اوکراین ، متحدان و شرکای اروپایی و آسیایی آنها، از جمله ژاپن و کره جنوبی قرار می‌گیرند. 

هشدارهای آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده به چین - که در چندین موقعیت در روزهای شنبه و یکشنبه تکرار شد- نشان داد که دولت بایدن معتقد است پکن در آستانه عبور از خط قرمز است. این واقعیت که آنتونی بلینکن به طور علنی در این باره صحبت کرد، ناامیدی ایالات متحده را نشان میدهد که تلاش می کند  شی جین پینگ و همکارانش را از انجام این کار منصرف کند.

مقامات واشینگتن و پایتخت های اروپایی می گویند که در بهار امسال برای حمله جدید روسیه به اوکراین آماده می شوند و باید در زمستان امسال هر کاری که می توانند انجام دهند تا شانس روسیه را در شکستن خط دفاعی اوکراین کاهش دهند.

آنتونی بلینکن در دیدار اخیر با وانگ یی، وزیر خارجه چین به او گفته بود که واشینگتن معتقد است پکن "در حال بررسی ارائه حمایت مرگبار از روسیه در جنگ اوکراین است."

بلینکن درباره این گفت و گو به رسانه ها گفت: « من همانطور که پرئیس جمهور بایدن با رئیس جمهور شی در میان گذاشته بود، پیامدهای جدی را که کمک چین به روسیه در جنگ اوکراین برای روابط دو جانبه تهران – واشینگتن خواهد داشت، با همتای چینی در میان گذاشتم.»

به گفته بلینکن این کمک احتمالی شامل تسلیحات و مهمات خواهد بود، اما وی جزئیاتی در مورد اطلاعات زیربنایی که احتمالاً دولت بایدن به دست آورده است، ارائه نکرد.

درست قبل از حمله روسیه به اوکراین در فوریه گذشته، مسکو و پکن بیانیه ای 5000 کلمه ای را منتشر کردند که در آن شراکت "بدون محدودیت" را اعلام کردند و همین مساله نگرانی واشینگتن و پایتخت های اروپایی را برانگیخت. ایالات متحده تلاش کرده است تا با انتشار یافته های اطلاعاتی که نظارت عمومی جهانی را در مورد هرگونه اقدام بالقوه پکن برای حمایت از روس ها افزایش داده، چین را از کمک نظامی به روسیه منصرف کند. در مارس 2022، مقامات ایالات متحده به خبرنگاران چند سازمان خبری از جمله نیویورک تایمز گفتند که روسیه از چین درخواست کمک کرده است. این افشاگری درست قبل از ملاقات جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید یا همتای چینی در رم صورت گرفت.

این بخشی از یک بازی استراتژیک گسترده تر بود که شامل استفاده از اطلاعات توسط واشینگتن برای خنثی کردن حمله روسیه بود. در ماه‌های قبل از آغاز حمله ولادیمیر پوتین، دولت بایدن به سرعت اطلاعات محرمانه‌ و طبقه بندی شده را در اختیار عموم قرار داد تا شاید با این وسیله او را از اعزام نیروهایش باز دارد. این استراتژی در آن زمان جواب نداد . مرور زمان نشان داد که داده های اطلاعاتی امریکا درست بود اما ولادیمیر پوتین ترجیح داد جنگ را آغاز و آن را تا به امروز ادامه دهد.

اظهارات عمومی بلینکن در آخر هفته و اظهارات خصوصی مقامات آمریکایی به خبرنگاران، فصل دیگری از همان استراتژی افشای اطلاعات توسط آمریکایی ها بود. کامالا هریس، معاون رئیس جمهور در سخنرانی روز شنبه در کنفرانس امنیتی مونیخ به چین در مورد حمایت از روسیه هشدار داد و مقامات ایالات متحده گفتند که اطلاعاتی را با متحدان به اشتراک گذاشته اند.

مقامات آمریکایی می گویند چین در طول جنگ روابط خود را با روسیه عمیق تر کرده است.  پنج شنبه گذشته، در آستانه کنفرانس امنیتی مونیخ، سخنگوی وزارت خارجه چین، گفت: "چین آماده همکاری با روسیه برای پیشبرد بیشتر مشارکت استراتژیک جامع است."

انتظار می رود وانگ یی، وزیر خارجه چین در روزهای آینده به مسکو برود، سفری که مقامات آمریکایی از نزدیک آن را رصد خواهند کرد. پیش از این روسیه اعلام کرده بود که در سال جاری میلادی پوتین میزبان همتای چینی خود خواهد بود.

چین در طول جنگ از روسیه حمایت دیپلماتیک کرده  و وزارت خارجه این کشور رسما تئوری های توطئه ضد آمریکایی و ضد اوکراینی را مطرح کرده است که به نظر می رسد از مسکو و متحدان و شرکای آن سرچشمه گرفته است.

در ژانویه، ایالات متحده یک شرکت چینی را به دلیل دادن تصاویر ماهواره ای به گروه واگنر، شبه نظامی روسی همسو با کرملین که در اوکراین می جنگد و در آفریقا و خاورمیانه فعال است، تحریم کرد. مقامات آمریکایی گفتند که این کشور همچنین چند شرکت چینی دیگر را به دلیل نقض کنترل صادرات علیه روسیه جریمه کرده است. اخیرا وال استریت ژورنال گزارش داده که ارتش روسیه همچنان قادر است پهپادهای تجاری ساخت چین را برای استفاده در جنگ دریافت کند.

ایالات متحده کارت های خوب انگشت شماری برای بازی با چین دارد. اگرچه دو کشور همچنان شرکای تجاری قوی یکدیگر هستند اما روابط سیاسی در یکی از پایین‌ترین سطوح خود در دهه‌های اخیر قرار دارد و این وضع  به دلیل بحران بر سر ورود  بالون جاسوسی چین به امریکا بدتر هم شده است.

در متن خبری طولانی نشست بین  بلینکن و وانگ که توسط شین هوا، خبرگزاری دولتی چین منتشر شد، به صحبتی در مورد اوکراین و روسیه اشاره نشد اما گفته شد که این دو مقام بر سر مساله بالن ها با هم گفت و گوهای طولانی داشته اند و بلینکن به صراحت اعلام کرده که ایالات متحده از همه ابزارها برای مسدود کردن این اقدام های چین استفاده خواهد کرد.

زینگ یو، استاد روابط بین‌الملل مستقر در پکن در گفت و گو با نیویویرک تایمز می‌گوید که تنش‌ها میان پکن و واشینگتن ممکن است تا قبل از تابستان کاهش نیابد. او در ادامه افزود: «فکر نمی‌کنم چین و ایالات متحده بتوانند در کوتاه‌مدت با هم ارتباط برقرار کنند. پیامدهای تداوم این تنش گسترده خواهد بود. اختلاف  چین و آمریکا فقط مربوط به دو کشور نیست بلکه در نگاهی وسیع تر اختلاف میان چین و کشورهای غربی است. اروپا در جدال چین و آمریکا در کنار آمریکا خواهد بود.»

همزمان برخی از کشورهای متحد ایالات متحده در دیدار با مقام های چینی در حاشیه نشست امنیتی مونیخ به مساله بالون های جاسوسی چین و همچنین سایر اختلاف ها پکن اشاره کرده‌اند.

بر اساس متن خبری وزارت خارجه ژاپن درباره دیدار وزرای خارجه چین و این کشور منتشر کرده وزیر امور خارجه ژاپن، به وانگ یی درباره «اشیاء پرنده بالون‌شکل» که در حریم هوایی ژاپن ظاهر شده‌اند، تذکر داده است. او همچنین به مانورهای نظامی مشترک چین و روسیه در نزدیکی ژاپن و اقدامات دریایی تهاجمی چین در اطراف جزایر سنکاکو اشاره کرد، سرزمینی که تحت اختیار ژاپن است اما چین مدعی آن است.

موضع گیری های علنی و عمومی اخیر سایر دیپلمات‌ها نشان می‌دهد که سیاست های چین، روسیه و اوکراین مهمترین موضوعات گفتگو مقام ها با وزیر خارجه چین در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ بوده است.

مقامات ایالات متحده و برخی از مقامات اروپایی به نیویورک تایمز گفته اند که مقامات چینی تلاش می‌کنند طوری جلوه دهند که گویی چین یک واسطه بی طرف در جنگ اوکراین بوده و به دنبال توافق صلح است در حالی که در واقعیت به سمت کمک نظامی به روسیه در جنگ اوکراین حرکت می‌کند.

بری پاول، یکی از اعضای شورای آتلانتیک، می‌گوید که اخبار مبنی بر اینکه  شی جین پینگ  در حال آماده‌سازی متن یک نطق طولانی است به دو دلیل بسیار نگران‌کننده است: نخست آنکه چرا رئیس جمهور چین باید در این مقطع سخنرانی بکند که احتمالا در آن از پوتین حمایت خواهد بود و دوم اینکه طرح صلح ی که احتمالا او ارائه خواهد کرد چه مختصاتی دارد و میزان حمایت پکن از مسکو در این طرح چگونه خواهد بود.