زلزله کافی نیست، اروپا برای بازگشت سیاسی اسد شرط‌هایی دارد
در اروپا، این زمین‌لرزه اختلافات را در مورد نحوه نزدیک شدن به دمشق آشکار کرده است.
بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه برای بازگشت به عرصه سیاست منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آماده می‌شود. مصداق این ادعا هم میزبانی او از مقام‌های سیاسی کشورهای عربی منطقه و سفر روز دوشنبه او به عمان است. سفری که گفته می‌شود در ادامه به حضور رییس‌جمهور سوریه در امارات متحده عربی هم منتهی خواهد شد.
به گزارش اعتماد، بشار اسد در نخستین سفر پس از وقوع زلزله مرگبار در این کشور، عصر دوشنبه وارد عمان شد. دفتر اسد در بیانیه‌ای اعلام کرد او در مسقط با سلطان هیثم بن طارق، پادشاه عمان، دیدار و گفت‌وگو کرد. در بیانیه دفتر ریاست‌جمهوری سوریه آمده، اسد در دیدار با پادشاه عمان گفته عمان «اعتبار و سیاست‌های متعادل» خود را همواره حفظ کرده و منطقه به نقش عمان برای تقویت روابط میان کشورهای عرب بر اساس «احترام متقابل و عدم دخالت در امور داخلی دیگر کشورها» نیاز دارد.
پس از وقوع زلزله مرگبار در ترکیه و سوریه در روز ششم فوریه، عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر امور خارجه امارات با اسد در دمشق دیدار کرد. دیگر کشورهای عربی به ویژه عربستان و مصر که در طول جنگ سوریه روابط خود را با این کشور قطع کرده بودند، تاکنون دیداری با اسد نداشتند اما در جریان زلزله کمک‌های بشردوستانه به سوریه ارسال کردند. عبدالفتاح السیسی، رییس‌جمهوری مصر روز هفتم ماه جاری میلادی برای نخستین‌بار با همتای سوری خود تماس برقرار کرده بود. هفته گذشته وزیر خارجه اردن به دیدار اسد در دمشق رفت. این نخستین سفر یک مقام رسمی اردن به سوریه، پس از بروز جنگ داخلی در این کشور بود. شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر امور خارجه عربستان سعودی نیز روز شنبه گذشته در کنفرانس امنیتی مونیخ از «اجماع در جهان عرب» بر سر این موضع که «وضعیت موجود» در قبال سوریه (انزوای این کشور) کارساز نیست، سخن به میان آورده بود.
به گزارش دویچه وله، اسد که پس از بروز جنگ داخلی در سوریه و تحریم‌های سخت بین‌المللی در گعده دوستانی محدود قرار گرفته بود، در سال‌های گذشته به ایران، روسیه و امارات متحده عربی سفر کرده بود.
در سال ۲۰۱۲ عمان و دیگر کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس در اعتراض به آنچه سرکوب خشونت‌آمیز معترضان توسط دولت سوریه خواندند، سفارتخانه‌های خود را در سوریه بستند و سفیران‌شان را از این کشور خارج کردند. در این میان تنها عمان که تلاش در حفظ بی‌طرفی و دیپلماسی بین منطقه‌ای دارد، سفارتخانه خود در سوریه را تعطیل نکرد. در سال ۲۰۲۰ عمان پس از هشت سال سفیر خود را به سوریه فرستاد. امارات متحده عربی و بحرین در سال ۲۰۱۸ روابط خود با سوریه را از سر گرفتند. اسد سال گذشته در نخستین سفرش به یک کشور عربی پس از وقوع جنگ داخلی در این کشور، به امارات سفر کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه تحلیلگران می‌گویند اقدامات دیپلماتیک که با هدف کمک‌رسانی به سوریه پس از زلزله صورت گرفته‌اند، می‌توانند به تقویت روابط اسد با کشورهای عربی که تاکنون در مقابل عادی‌سازی روابط مقاومت کرده بودند، منجر شوند.
اما و اگرهای عادی‌سازی رابطه
سایت شرق الاوسط در تحلیلی درباره تاثیر زلزله بر عادی‌سازی رابطه سیاسی با سوریه حداقل در میان کشورهای عربی منطقه می‌نویسد: زلزله اخیر به نوعی تجمیع تلاش‌های انجام‌شده در مسیر عادی‌سازی رابطه با سوریه بوده است. کشورهای عربی که پیش از این روابط خود را با سوریه وارد فاز عادی‌سازی کرده بودند یا به دنبال آغاز این روند بودند تلاش کردند از این فاجعه به عنوان کاتالیزوری در این مسیر استفاده کرده و بر تعدد و تنوع تماس‌های تلفنی و بازدیدها بیفزایند.
برخی کشورهای عربی موضع خود را در قبال دمشق براساس ارایه کمک‌های بشردوستانه و تضمین برای بازگشت آوارگان سوری به کشور حفظ کرده‌اند. در عین حال، آنها با اشاره به سفر اسماعیل قاآنی فرمانده سپاه قدس ایران به حلب در پی وقوع زلزله، همچنان اتحاد مداوم تهران با دمشق را به جهان یادآوری می‌کنند.
در اروپا، این زمین‌لرزه اختلافات را در مورد نحوه نزدیک شدن به دمشق آشکار کرده است. کشورهایی مانند ایتالیا، یونان، قبرس و اتریش که در سال‌های اخیر خواستار پذیرش «وضعیت موجود» بودند، اکنون معتقدند که در موقعیت قوی‌تری برای اعمال این خواسته قرار دارند. آنها اکنون از اروپا می‌خواهند که در نقشه راه خود در سوریه تجدیدنظر کند. برخی اروپایی‌ها مخالف هرگونه عادی‌سازی رابطه با سوریه، کمک به بازسازی این کشور و لغو تحریم‌ها قبل از پیشرفت در روند سیاسی هستند.
سایر کشورهای اروپایی و ایالات متحده در روزهای اخیر جلسات هماهنگی را برای مقابله با این استدلال برگزار کرده‌اند. در این جلسات گفته شده که بله، زلزله منجر به یک فاجعه انسانی شد که نیاز به پاسخ در سوریه و ترکیه دارد اما این به معنای کنار گذاشتن نقشه راه قبلی برای حل‌وفصل بحران در سوریه و طی روند سیاسی مشخص شده نیست.
اختلاف در اروپا در موضع گرفته‌شده درباره کنفرانسی در مورد سوریه و بازسازی ترکیه که از سوی اتحادیه اروپا در اواخر ماه آینده برگزار خواهد شد، مشهود است. کشورهایی که روابط خود را با دمشق عادی کرده‌اند، خواستار دعوت از دولت سوریه و کنار گذاشتن شرط و شروط‌های سیاسی شده‌اند. این کشورها همچنین اعلام کرده‌اند که آماده پیشبرد رابطه مستقیم یکجانبه با دمشق بدون تلاش برای جلب اجماع در اروپا هستند.
چندین عامل تعیین‌کننده نحوه نزدیک شدن کشورهای عربی و غربی به دمشق در ماه‌های آینده خواهد بود. این مساله به نوبه خود موازنه قوا و اتحادها را در سوریه تعیین خواهد کرد. یکی از عوامل مهم این است که چگونه کمک‌ها و بودجه به مناطق ویران‌شده اختصاص پیدا می‌کند و چقدر طرف‌های مختلف به تعهدات پشت درهای بسته متعهد می‌مانند. این مسائل در هفته‌های آینده با مشخص شدن ابعاد فاجعه ناشی از زلزله اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
دیدگاه تان را بنویسید