شبه‌نظامیان روسیه در چاد چه می‌کنند؟

هفته گذشته، وال استریت ژورنال گزارش داد که گروه واگنر روسیه با شورشیان در چاد برای هدف قرار دادن رئیس‌جمهور انتقالی این کشور، مهمت ادریس دبی که پس از کشته شدن پدرش در سال 2021 با ابزارهای فراقانونی به‌قدرت رسید، همکاری می‌کند. این تصویری است از استراتژی بلندپروازانه روسیه برای به‌دست آوردن نفوذ در بلوکی از کشورهای آفریقایی، که ماجراجویی‌های ساحلی مسکو در مالی و تلاش‌های نوپا در بورکینافاسو را به ابتکاراتش در لیبی، سودان و جمهوری آفریقای مرکزی مرتبط می‌کند. این گزارش غیرقابل انکار و نگران‌کننده است.

به گزارش هم‌میهن به نقل از اندیشکده شورای روابط خارجی، این گزارش می‌تواند زنگ خطر زمینه‌سازی برای واکنشی از سوی ایالات‌متحده باشد که به شکست خواهد انجامید. ایالات متحده که برای ممانعت از اینکه روسیه یک پیروزی دیگر در آفریقا به‌دست آورد، تلاش می‌کند، می‌تواند تصمیم بگیرد که مشروعیت بسیار مشکوک مهمت را می‌توان به نام اولویت‌های ژئوپلیتیک نادیده گرفت. انتقال قدرت برخلاف قانون اساسی کشور، دوره انتقالی طولانی، اعدام‌های فراقانونی و آزار و شکنجه معترضان سیاسی، همگی می‌توانند در هزینه‌ای که باید برای مقابله با نفوذ روسیه پرداخت شود، لحاظ شود.

البته در این سناریو، حتی اگر تلاش‌های گروه واگنر با شکست مواجه شود، روسیه پیروز می‌شود، زیرا مسکو می‌تواند صداقت حمایت ایالات‌متحده از حاکمیت قانون، حقوق اساسی بشر و آژانس آفریقایی را مورد تردید قرار دهد. روسیه زمانی برنده می‌شود که جهان معتقد باشد ایالات‌متحده به اندازه رژیم پوتین بدبین و دروغگو است و زمانی پیروز می‌شود که سیاست ایالات‌متحده، روسیه را در جایگاهی بالاتر از همه منافع بلندمدت واشنگتن در منطقه قرار دهد.

روسیه در این پروژه شروع خوبی داشته، زیرا در طول جنگ سرد، ایالات‌متحده این بازی را با منطقی انجام داد که منجر به حمایت از دولت‌های فاسد، اما ضدکمونیستی در همه جا از لیبریا گرفته تا زئیر (جمهوری دموکراتیک کنگو کنونی) شد. این حمایت حتی به آپارتاید آفریقای جنوبی نیز کمک کرد و حمایت ایالات‌متحده از شورش‌های گاه بی‌رحمانه با آرمان‌های مشکوک دموکراتیک مانند یونیتا در آنگولا یا RENAMO در موزامبیک، تبعاتی به دنبال داشت.

همانطور که ژیمناستیک دیپلماتیک آفریقای جنوبی در مورد جنگ در اوکراین به وضوح نشان می‌دهد، این انجمن‌های تاریخی، بادهای مخالف قوی برای سیاست ایالات متحده ایجاد می‌کنند که زندگی را برای رژیم پوتین تا به امروز آسان‌تر کرده است. در واقع، سابقه اخیر ایالات‌متحده در حمایت از رهبری اقتدارگرا در چاد که تحت عنوان سرمایه‌گذاری در ثبات و ایجاد شریکی سرسخت در مقابله با افراط‌گرایی خشونت‌آمیز توجیه می‌شود، می‌تواند خاک حاصلخیزی برای شرارت روسیه ایجاد کند. واشنگتن حق دارد دسیسه‌های روسیه را افشا کند و به صراحت در مورد راه‌هایی صحبت کند که براساس آن سیاست‌های مسکو، مسئولیت محلی را از بین می‌برد، رژیم‌های قانونی آفریقا را تضعیف کرده و فقط به تعداد بسیار کمی سود می‌رساند.

ایالات متحده باید کاملاً توجه خود را به شواهد فزاینده‌ای جلب کند که نشان می‌دهد گروه واگنر واقعاً نمی‌تواند مشکلات امنیتی را آنطور که ادعا می‌کند، حل کند. همچنین درست است که سیاست‌گذاری در چاد بسیار پیچیده است. به‌خصوص با توجه به اینکه افراط‌گرایی که همچنان در ساحل زمینه‌هایی برای پیشرفت یافته است و نحوه دخالت دارفور در جنگ قدرت انتقالی سودان، بسیار پیچیده شده است. اما در ایجاد تعادل بین منافع چندگانه، مهم است که از جاه‌طلبی‌های نهایی خود غافل نشویم و به سمت انواع روابط و همکاری‌هایی که می‌خواهیم توسعه دهیم، حرکت کنیم. برای ایجاد مشارکت‌هایی که ایالات متحده برای آینده به آن نیاز دارد، واشنگتن باید در برابر لغزش مجدد به دام الگوهای گذشته مقاومت کند.»