ایالات متحده دیگر دلال اصلی نیست

موفقیت تکان دهنده چین در گرد هم آوردن عربستان سعودی و ایران، نقش دیرینه ایالات متحده را به عنوان دلال اصلی قدرت خارجی در خاورمیانه به چالش کشیده است.

به گزارش شفقنا، خبرگزاری فرانسه در یادداشتی نوشت: متقاعد کردن رقبای اصلی پکن، ریاض و تهران برای برقراری مجدد روابط دیپلماتیک، ایالات متحده را تحت الشعاع قرار داد، درست در شرایطی که به نظر می‌رسد واشنگتن برای مداخله در تنش های سیاسی در فلسطین نیز ناتوان است.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه در مورد توافق ایران و عربستان که در 10 مارس اعلام شد، گفت: «هر چیزی که بتواند به کاهش تنش‌ها، جلوگیری از درگیری و بازدارندگی از اقدامات خطرناک و بی‌ثبات‌کننده ایران کمک کند، چیز خوبی است».

مقامات ایالات متحده تلاش کرده اند تا نقش پکن در منطقه را به حداقل برسانند و می گویند که این کشور از رسیدن به جایگاه ایالات متحده دور است و بسیاری از کشورهای خاورمیانه هنوز زیر چتر امنیتی پنتاگون قرار دارند. اما پیشرفت چین یک چالش واقعی است، زیرا واشنگتن عمیقاً درگیر جنگ اوکراین و در درازمدت با کاهش پیشروی دیپلماتیک و نظامی پکن در منطقه هند و اقیانوس آرام است.

جیمز رایان، مدیر برنامه خاورمیانه در موسسه تحقیقات سیاست خارجی در این باره می‌گوید: واشنگتن خوشحال است اگر کسی بتواند به ثبات منطقه خاورمیانه کمک کند، حتی چین اما واقعیت این است که مشارکت آمریکا به طور کلی بیشتر از گذشته در حاشیه خواهد بود، پیامی که سعودی‌ها «بسیار واضح» آن را درک می‌کنند.

چین در دوره ای وارد عمل شد که ایالات متحده ایران را تهدیدی بزرگ برای منطقه می داند و با این حال روابطش با متحد دیرینه عربستان سعودی هم به هم ریخته است.

علیرغم امضای قرارداد عظیم 37 میلیارد دلاری برای فروش بیشتر هواپیماهای بوئینگ به سعودی ها در این هفته، روابط واشنگتن با ریاض از زمانی که جو بایدن، رئیس جمهور جو بایدن در ماه اکتبر دستور بازنگری در روابط را صادر کرد، پرتنش بوده است. نزدیکی عربستان و ایران همچنین هدف نهایی توافق ابراهیم را که توسط ایالات متحده ساخته شده است، تهدید می کند: به رسمیت شناختن اسرائیل توسط عربستان سعودی پس از چندین دهه امتناع.

در همین حال، امیدواری بایدن برای شکستن یخ روابط با ایران با بازگرداندن توافق 2015 که برنامه هسته‌ای آن را محدود کرد به جایی نرسید. آشفتگی در سرزمین‌های اشغالی هم دردسر دیگری است. با نزدیک شدن به انتخابات ایالات متحده در سال آینده، قدرت کاخ سفید برای تأثیرگذاری بر سیاست اسرائیل و مسئله فلسطین هم بسیار محدود خواهد بود. همه اینها نشانه‌ای از این است که دولت آمریکا قدرت تاثیرگذاری گذشته را در خاورمیانه از دست داده است.