منتظر طوفان‌های مرگ‌بار باشید

 در سال‌های اخیر طوفان‌های مرگ‌بار- از مالاوی تا می‌سی‌سی‌پی- در حال ویران کردن سیاره زمین بوده‌اند. با این حال دانشمندان هشدار می‌دهند که طوفان‌ها به احتمال زیاد به زودی ترسناک‌تر از این هم خواهند شد.

به گزارش شفقنا از خبرگزاری الجزیره؛ طوفان فردی هم مانند هر طوفان استوایی دیگری در آغاز بی‌خطر به نظر می‌رسید. اما این گردباد که در اوایل فوریه سواحل شمال غربی استرالیا را درنوردید، یکی از آن طوفان‌های موسمی معمولی نبود. بلکه در ادامه مسیرش شدت بیشتری گرفت و به سمت غرب تغییر مسیر داد و بعد از عبور از اقیانوس هند جنوبی بیش از 8000 کیلومتر (4971 مایل) طی کرد خود را به جنوب شرقی آفریقا رساند.

بالاخره؛ زمانی که این طوفان در اواسط ماه مارس- پس از دو باری که مناطق مختلف را درنوردید- به پایان راه رسید، عنوان طولانی‌ترین گردباد استوایی ثبت‌شده در تاریخ را به خود اختصاص داده بود. فردی هم‌چنین قوی‌ترین طوفان ثبت‌شده تاریخ در نیم‌کره جنوبی بود که باعث تخریب‌های بی‌شمار از جمله بیش از 600 کشته شد و به زندگی بیش از 1.4 میلیون تن آسیب رساند.

با این حال، در همان اواسط ماه مارس، در شرایطی که کشورهای مالاوی و موزامبیک به عنوان کشورهایی که بیشترین آسیب را از این طوفان دیده بودند، ناامیدانه به دنبال امداد و نجات بودند؛ یک گردباد ویرانگر دیگر وارد ایالت می‌سی‌سی‌پی در جنوب آمریکا شد و علاوه بر مرگ بیش از دوجین انسان باعث ویرانی چند شهر شد. همین دو هفته پیش هم طوفان‌ها و گردبادهای قدرتمند بخش وسیعی از جنوب و غرب میانه آمریکا را درنوردیدند و باعث کشته شدن حداقل 22 نفر شدند..

چنین طوفان‌های مرگباری اغلب بحران‌های انسانی بی‌شماری را در جوامع آسیب‌دیده موجب می‌شوند. ماداگاسکار که توسط طوفان فردی نیز مورد اصابت قرار گرفت، در سال ۲۰۲۲ از اثرات طوفان‌های مرگبار استوایی آسیب‌های زیادی متحمل شد- که از آن میان می‌توان به کشته شدن بیش از 100 نفر در این کشور جزیره‌ای اشاره کرد.

بزرگ مشکلات بهداشتی زیادی را نیز به ارث می‌گذارند. موزامبیک در حال حاضر به خاطر اختلال ایجاد شده در سرویس‌های بهداشتی و سیستم تامین آب به دلیل طوفان، با وبا دست و پنجه نرم می‌کند و این امر چالش عمیقی برای این کشور به وجود آورده است. یونیسف در این زمینه گزارش داده که موارد گزارش شده وبا در این کشور در بازه زمانی بین اوایل فوریه تا 20 مارس چهار برابر شده و از 10000 بیمار عبور کرده است.

با این اوصاف؛ آیا طوفان‌های استوایی در حال افزایش هستند؟ چه چیزی آن‌ها را این‌قدر قدرتمند کرده است؟ آیا تغییرات آب و هوایی را در این زمینه می‌توان مقصر دانست؟ و آیا در آینده جهان خواهد توانست خود را بهتر از امروز برای چنین رویدادهای شدید آب و هوایی آماده کند؟

پاسخ کوتاه این پرسش‌ها این است: شواهد فزاینده حکایت از این می‌کنند که گرم‌تر شدن اقیانوس‌ها به قدرتمندتر شدن طوفان‌های استوایی- نسبت به قبل- منجر شده‌اند. به عقیده بسیاری از دانشمندان؛ ارتباط این طوفان‌ها با تغییرات آب و هوایی روشن و واضح است. در این میان با این که هیچ راه حل سریعی برای مقابله با این شرایط وجود ندارد، اما علاوه بر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، حمایت از استراتژی‌های سازگاری با شرایط اقلیمی می‌تواند به جوامع فقیر در زمینه کاهش خطرات مرگ، ویرانی و بی‌خانمانی کمک کند.

«طوفان کامل»

طوفان‌ها و گردبادهای استوایی، طوفان‌های قدرتمند و چرخشی هستند که معمولاً بر فراز اقیانوس‌های گرم شکل گرفته و با حداقل سرعت 119 کیلومتر در ساعت (74 مایل در ساعت) و با فشار هوای بسیار پایین در مرکزشان به سمت کشورهای نزدیک حرکت می‌کنند. آن‌ها هم‌چنین در اقیانوس آرام شمالی و اقیانوس اطلس نیز پدیده‌هایی شناخته‌شده به شمار می‌آیند.

روکسی متیو کول دانشمند امور آب و هوا در مؤسسه هواشناسی گرمسیری هند در پونا در بیانیه‌ای در این زمینه به الجزیره می‌گوید: «اقیانوس گرم به شکل‌گیری و تشدید سریع طوفان‌ها کمک می‌کند». او می‌گوید که طوفان فردی در طول عمر خود هفت بار به کمک آب‌های گرم سطحی و زیرسطحی روند تشدید را از سر گذراند و این‌ها همه باعث شدند این طوفان برای مدت‌زمانی که در نهایت رکوردشکن شد، زنده بماند. این آب‌های گرم هم‌چنین به طور مداوم به طوفان‌ها رطوبت می‌رساند- که این موضوع خود را به خوبی در سیل‌های ناشی از طوفان فردی در کشورهای جنوب شرقی آفریقا نشان داد.

روکسی متیو کول در ادامه گفت که «گرم‌شدن مستمر و مداوم آب‌های اقیانوس‌ها و تامین رطوبت طوفان‌ها از این طریق را می‌توان سیگنال واضحی از تغییرات آب‌وهوایی قلمداد کرد.

شروتی نات محقق داده‌های آب و هوایی در سازمان غیرانتفاعی آلمانی تحلیل اقلیم نیز می‌گوید که با ارزیابی‌های موجود در زمینه نقش این عوامل در قدرتمندتر کردن و افزایش عمر طوفان فردی موافق است.

نات به الجزیره می‌گوید: «فردی یک طوفان غیر قابل پیش‌بینی و بی‌سابقه مرگبار بود که می‌توان آن را ناشی از ترکیبی از عوامل مختلف از جمله گرم شدن اقیانوس هند و شرایط مناسب جوی دانست. به عبارت دیگر فردی یک طوفان کامل بود».

با این حال دانشمندان نگران هستند که قدرت ویرانگری و رکورد تخریب فردی- که این طوفان را تبدیل به یک طوفان رکوردشکن کردند- ممکن است برای مدت طولانی بی‌نظیر و رکورددار باقی نماند. مطالعات متعددی در سال‌های اخیر نشان داده‌اند که تغییرات آب و هوایی انسان‌ساز یا به گویشی بهتر تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های انسانی احتمالاً باعث افزایش شدت و قدرت طوفان‌های استوایی خواهد شد. بررسی بیش از 90 مقاله منتشر شده در سال 2021 نیز نشان می‌دهد که جهان باید خود را آماده طوفان‌های شدیدتر در قرن آینده کند.

برخی تحقیقات هم‌چنین نشان می‌دهند که احتمالاً تعداد طوفان‌های بزرگ و واقعی نیز در سال‌های آینده افزایش خواهد یافت. گروهی از هواشناسان و دانشمندان علوم اقلیمی مستقر در ایالات متحده آمریکا نیز در سال 2020 به این نتیجه رسیدند که تعداد طوفان‌های استوایی بزرگ در سطح جهان در هر دهه به میزان 8 درصد در حال افزایش است و این روند در آینده نیز ادامه خواهد داشت.