سیاست «نفت در برابر امنیت» واشینگتن در قبال ریاض دیگر جواب نمی‌دهد

نشریه آمریکایی «نشنال اینترست» در تحلیلی تحت عنوان «سیاست شکست‌خورده آمریکا در قبال عربستان سعودی» نوشت که تجربه نشان می‌دهد که سیاست آمریکا در قبال عربستان سعودی مبتنی بر اصل دریافت نفت در قبال تأمین امنیت شکست خورده است.

در ابتدای این تحلیل آمده است که ماجراجویی نظامی در مناطق دوردست نیازمند یک پایگاه پیشرو قابل اعتماد، دوستانی در همسایگی و مهم‌تر از همه، سوخت برای رسیدن به آن‌جا است.

این گزارش سپس با این مقدمه ادامه داد، از زمان آغاز جنگ خلیج فارس در سال 1990، ایالات متحده برای تحقق این ملزومات به عربستان سعودی چشم دوخته است. سعودی‌ها در ازای مهمان‌نوازی، رفاقت و عرضه نفت با قیمتی مناسب، حفاظت و تسلیحات آمریکایی را دریافت کردند که در اصطلاح عامیانه آن را «نفت برای امنیت» می‌نامند.

نشنال اینترست با این توضیحات نوشت که رابطه بین آمریکا و عربستان سعودی برای مدت حدود دو و نیم دهه استوار و یکنواخت و ثابت بود.

با این‌حال گرچه ظاهراً‌ این مشارکت یک پیروزی استثنایی برای سیاست واقعی در دوران ژئوپولتیک ایده‌آلیستی محسوب می‌شد اما آمریکا با پایان دادن به مداخلات خود در منطقه، دیگر نیازی به یک پایگاه پیشرو ندارد. از طرف دیگر به متحد نظامی در منطقه برای تبادل اطلاعات نیز نیازی ندارد و تنها چیزی که مشارکت بین واشنگتن و ریاض را زنده نگه می‌دارد، ذخایر وسیع نفت عربستان سعودی و رهبری این کشور در اوپک است و این در حالی است که سیاست عربستان در زمینه نفت در تضاد با منافع ایالات متحده است.

بر اساس این گزارش،‌سهمیه‌های تولید اوپک، قیمت نفت در سراسر جهان را بالا نگه داشته است و چاقو را در اقتصاد در حال مبارزه آمریکا را فروبرده و می‌چرخاند. بعلاوه مداخله نظامی عربستان در یمن با استفاده از تسلیحات و اطلاعات آمریکا منطقه را بی‌ثبات کرده و به اعتبار بین‌المللی آمریکا خدشه وارد کرده است.

این نشریه آمریکایی با اشاره به این موارد نوشت که سیاست های کنونی ایالات متحده در رفع این عدم تعادل ها کاملاً شکست خورده است. زمان اولتیماتوم فرا رسیده است: ریاض باید نفت را تأمین کند یا امنیت را از دست بدهد.

بر اساس این گزارش، منطقه غرب آسیا نه یک سلسله مراتب نظامی و یا سیاسی روشن و نه یک اتحادیه اقتصادی مؤثر بین کشورهای متفاوت خود دارد. نزدیک‌ترین چیزی که به یک اتحادیه اقتصادی دارد، اوپک است که وظیفه آن تنها هماهنگی بین تولید نفت است و به همین دلیل تنها تولیدکنندگان نفت را در میان کشورهای عضوش به حساب می‌آورد.

بر اساس این گزارش، رقابت مذهبی و قومی در منطقه غرب آسیا واقعی است و این وضعیت یک خلاء قدرت ثابتی را به وجود آورده که هیچ دولتی نمی‌تواند آن را پر کند.

این گزارش سپس به وضعیت منحصر به فرد عربستان سعودی در منطقه غرب آسیا اشاره کرد و نوشت که عربستان سعودی بر روی یکی از بزرگ‌ترین ذخایر نفت جهان قرار گرفت است و در بین مرزهای این کشور دو شهر مقدس مکه و مدینه قرار گرفته که مهم‌ترین اماکن در اسلام محسوب می‌شود.

نشنال اینترست با اشاره به این موارد در بخشی از گزارش خود نوشت، گرچه سیاست عربستان در جریان مداخله خود آمریکا در غرب آسیا خوشایندتر بود اما با اقدام آمریکا در برداشتن یک گام به عقب، تقریباً از هر نظر سیاست ریاض به وضوح با منافع آمریکا در تضاد قرار گرفته است.

این گزارش توضیح داد، ایالات متحده به نفت ارزان نیاز دارد در غیر این صورت اقتصاد این کشور متوقف می شود: عربستان سعودی مستقیماً در گران نگه داشتن نفت نقش دارد.

نشنال اینترست با اشاره به این موارد نوشت، سیاست کنونی ایالات متحده کمک چندانی به رفع این کاستی‌های آشکار در روابط با عربستان سعودی نمی‌کند.

این نشریه آمریکایی در پایان پس از اشاره به شکست‌های سیاست‌های آمریکا در قبال عربستان سعودی نوشت، ایالات متحده باید از اهرم فشار خود استفاده کند و از عربستان سعودی بخواهد به معامله نفت در برابر امنیت پایبند باشد یا این‌که برای تأمین امنیت و دفاع از خود به دنبال یک کشور جایگزین باشد.