آیا «واگنر چینی» شکل می‌گیرد؟

 گرچه تجربه چین از گروه‌های امنیتی فعال در خارج از این کشور در برخی موارد با گروه واگنر روسی متفاوت است اما به نظر می‌رسد هدف مشابهی را دنبال می‌کنند که در اعمال نفوذ خلاصه می‌شود.

به گزارش شفقنا، وال استریت ژورنال در گزارشی اعلام کرد ظهور واگنر توجه‌ها را به نقش شرکت‌های امنیتی خصوصی در اغلب پروژه‌های چین در کشورهای در حال توسعه، آسیا و آفریقا به خود معطوف کرده است.

این روزنامه امریکایی بر این باور است که این شرکت‌های امنیتی که ماهیت نظامی دارند، نقش فزاینده‌ای در گسترش نفوذ جهانی چین ایفا می‌کنند، مانند تعقیب دزدان دریایی از عرشه کشت‌‌های باری در خلیج عدن، محافظت از راه‌آهن در کنیا و حفاظت از انبار سوخت در سریلانکا.

در حالی که گروه واگنر علیه حامی خود، «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهور روسیه شورش کرد اما وال استریت ژورنال معتقد است که بنا به چندین تفاوت از جمله دکترین نظامی میان مسکو و پکن امکان تمرد و شورش برای گروه‌های امنیتی چین وجود ندارد.

از نظر فنی، ارتش آزادیبخش خلق یک ارتش حزبی است و حزب از تمام نیروهای امنیتی خود، وفاداری مطلق می‌خواهد همچنین قوانین اسلحه به قدری سختگیرانه است که تعداد کمی از افسران پلیس چین برخلاف نیروهای واگنر سلاح حمل می‌کنند.

شرکت‌های امنیتی چین در درجه اول وظایف نگهبانی را انجام می‌دهند که به سلاح‌های کشنده نیاز ندارند. با این حال، به گفته برخی تحلیلگران، تعریف گسترده پکن از امنیت ملی و انگیزه‌اش برای وارد کردن اولویت‌های سیاسی به شرکت‌های تجاری، امکان گسترش اختیارات شرکت‌های امنیتی خصوصی را افزایش می‌دهد.

«سرگئی سوخانکین»، کارشناس ارشد بنیاد جیمز تاون، (اندیشکده‌ای در واشنگتن)، می‌گوید: «چین می تواند از شرکت های امنیتی خصوصی به عنوان بستری برای گسترش نفوذ خود استفاده کند. با این حال، به گفته این کارشناس، تردیدها در مورد این هدف، دولت‌های برخی کشورها را بر آن می‌دارد تا استقبال کمتری از شرکت‌های پیمانکاری امنیتی چین به عمل آورند که مخالفت اسلام آباد با ابتکار پکن برای ارسال عناصر امنیتی خصوصی در پی سلسله حملات به اتباع چینی در پاکستان، شاهد مثالی برای این موضوع است.»

به نوشته این روزنامه، نیاز چین به نقش‌آفرینی بزرگ شرکت‌های امنیتی در خارج از کشور ناشی از گسترش برنامه توسعه زیرساخت‌ها برای طرح «یک‌کمربند، یک جاده» شی جین‌پینگ، رئیس جمهوری این کشور است چرا که بر اساس این طرح، بنادر، راه‌آهن‌ها و سدهایی به ارزش میلیاردها دلار در ده‌ها کشور در حال توسعه ساخته شده است که در کنار آن، ناوگان کشتی‌ها و هواپیماها در حال خدمت به بزرگترین اقتصاد جهان هستند و همین امر موجب بروز فرصت‌های شغلی برای صدها هزار شهروند، مهندس و کارگر چینی احیانا در مناطق پرخطر شده است.

به نوشته وال استریت ژورنال، پیوندهای نزدیک نهادهای تجاری چین با اولویت‌های سیاسی دولت، ناظران را به انتظار امکان گسترش نقش نیروهای امنیتی خصوص واداشته است، نیروهایی که گرچه از ساختمان‌های اداری و شهروندان چینی محافظت می‌کنند اما به عنوان کهنه‌سربازان ارتش آزادیبخش خلق چین از تجربه بالایی در تامین امنیت پروژه یک کمربند یک جاده برخوردار هستند.

در این میان، چندین رویداد امنیتی که منافع چین در خارج از کشور را مورد تهدید قرار داد، پکن را در موقعیت دشواری بین واکنش مستقیم یا تعهد به عدم مداخله در امور داخلی سایر کشورها قرار داده است.

«الساندرو آردوینو»، شخصیت آکادمیک ایتالیایی، در کتاب خود با عنوان «پول برای هرج و مرج» که اکتبر آینده منتشر خواهد شد، نوشته است: «شرکت‌های امنیتی خصوصی به پر کردن شکاف موجود میان حفظ سیاست عدم مداخله در امور داخلی کشورها و نقش ارتش آزادیبخش خلق چین می‌پردازند.»

این در حالی است که واگنر به عنوان ارتش در سایه روسیه در کشورهایی مانند سوریه، جمهوری آفریقای مرکزی و مالی فعالیت کرده و یک نیروی مزدور برای دفاع از دولت‌هایی است که مسکو می‌خواهد از آن محافظت کند در مقابل، شرکت‌های امنیتی چین معمولاً توسط دیگر گروه‌های تجاری چینی استخدام می‌شوند و از منافع تجاری‌شان حفاظت می‌کنند.

کارشناسان می گویند در حالی که چنین گروه‌های تجاری تحت تسلط دولت چین قرار دارند و اغلب طرح‌هایی را اجرا می‌کنند که اهداف سیاسی پکن را تامین می‌کند اما منافع امنیتی آنها به طور غیرمستقیم با ثبات دولت میزبان ارتباط دارد.

در حالی که بسیاری از شرکت‌های چینی خود را به عنوان شرکت‌های چندملیتی معرفی می‌کنند و نقش حزب کمونیست را در فعالیت‌های خود کم‌اهمیت جلوه می‌دهند اما شرکت‌های امنیتی با اعلام روابط حزبی برعکس عمل می‌کنند.

این روزنامه به نقل از بیانیه‌ای که سال گذشته در وب سایت شرکت امنیتی خصوصی «هوا شین چوناگ» منتشر شد، نوشت: «هرجا کار امنیتی گسترش یابد، یک سازمان حزبی ایجاد خواهد شد، این شرکت همواره کیفیت سیاسی را به عنوان اولین عنصر در بازرسی و مدیریت عناصر مسلح در خارج از کشور در نظر گرفته است و بر تقویت رهبری حزبی تیم‌های حراستی تاکید دارد.»

این شرکت افزود: 42 درصد از محافظان امنیتی این شرکت که غالبا در چین کار می‌کنند، سربازان بازنشسته هستند و تمام پرسنل امنیتی که در خارج از کشور مشغول فعالیت هستند، از نظامیان سابق هستند.