روابط عربستان با ایران «مصلحتی» و با اسرائیل «منفعتی» است

یک استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل معتقد است اگر عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل علنی شود اتحاد جهان عرب با اسرائیل برای ایران نگران کننده خواهد بود زیرا پای اسرائیل به خلیج فارس باز می شود. امروز اسرائیل در آذربایجان و ترکیه و ترکمنستان حضور دارد و این حضور در منطقه پر رنگتر خواهد.

به گزارش شفقنا، مهم‌ترین بخش‌های گفتگوی میرقاسم مومنی را می‌خوانید:

• پروژه ای به نام صلح اسرائیل و اعراب در جریان است و حمایت اروپا و آمریکا پشت این جریان است. اسرائیل به پشتوانه غرب می خواهد با جهان عرب ارتباط برقرار کند و از این کشور ها علیه ایران استفاده کند.
• اختلافاتی بین ایران و کشورهای عرب منطقه رخ داده و اسرائیل در حال استفاده از این اختلاف است.
• دو مساله وجود دارد؛ اسرائیل در قبال کمک هایی که به کشور های جهان عرب دارد مابه ازایش را خواهان است. همکاری اقتصادی و فنی دارد و بازار کالاهای اسرائیل است.
• اسرائیل تولید کننده است به ویژه در کالاهای کشاورزی و کشور های عربی کشورهای ثروتمندی هستند که قدرت خرید دارند.
• این بحث اقتصادی است و به نفع اسراییل است. مساله دوم اختلافات ایران با کشورهای منطقه مثل بحرین و امارات و اخیرا کویت است. اختلافاتی بین ایران و کشورهای عرب منطقه رخ داده و اسرائیل در حال استفاده از این اختلاف است.
• در مورد عربستان این کشور خود را ام القرای جوامع اسلامی می داند. عربستان ادعای رهبری دارد و نقش ممتازی در میان کشورهای عرب دارد و این نقش عربستان را باید قبول کرد، کشورهای عربی سعی می کنند روابط خوبی با عربستان داشته باشند.
• احتمال دارد نتانیاهو پیشنهاد عربستان مبنی بر در اختیار داشتن تکنولوژی صلح آمیز هسته ای را قبول کند.
• در موضوع صلح با اسرائیل عربستان سعی دارد هوشمندانه امتیازات بیشتری را در قبال روابط با اسرائیل بگیرد: امارات و بحرین و … روابط خود با اسرائیل را توسعه دادند و بده بستانی با اسرائیل داشتند ولی عربستان به دنبال گرفتن امتیازی عالی است.
• وقتی عربستان می گوید دو دولت فلسطینی و اسرائیلی باید تشکیل شود در حقیقت می‌خواهد افکار عمومی داخلی و جهان عرب را با اخذ این امتیاز آرام کند. امروز این دو روابط و تبادل و هماهنگی و جلسات دارند ولی عربستان برای علنی کردن روابط امتیاز می خواهد مثلا اعلام شده به ما تکنولوژی هسته ای صلح آمیز بدهید.
• اسرائیل به این پروژه فکر می کند و احتمال دارد نتانیاهو این پیشنهاد را قبول کند. پذیرش این شرط عربستان بدون جلب رضایت اروپا و آمریکا نخواهد بود.
• عربستان می خواهد در این شرایط ماهی بزرگ را بگیرد. اگر اسرائیل این شروط را قبول کند عربستان در قبال عادی سازی روابط اش با اسرائیل امتیازات بزرگی گرفته است.
• امروز توپ در زمین اسرائیل است و این سیاست هوشمندانه عربستان در شرایط موجود بود. در اوضاع اخیر اسرائیل عربستان به دنبال جواب است.
• ایران با کشورهای عربی اختلافاتی بر سر مسائل امنیتی، اختلاف بر سر منافع، اختلافاتی ایدئولوژیک دارد و در حال حاضر اگر کشورهای عربی با ما دوست و رقیب نباشند، اختلافات مهمی وجود دارد و یا رقابت بسیار شدید است.
• از این رو اگر عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل علنی شود اتحاد جهان عرب با اسرائیل برای ایران نگران کننده خواهد بود.
• پای اسرائیل به خلیج فارس باز می شود و حضور مستمر پیدا می کند و به تهدیدی جدی علیه ایران تبدیل خواهند شد. امروز اسرائیل در آذربایجان و ترکیه و ترکمنستان حضور دارد و این حضور در منطقه پر رنگتر خواهد.
• باید دیپلماسی ایران فعال شود. باید به مسائل بین المللی از نگاه حقوقی نگریست. مسائل مربوط به حقوق بین‌الملل با شعار حل نمی شود.
• امروز اسرائیل گفته از اسرائیل تا عربستان مسیری ریلی ایجاد خواهد کرد. گفته شده از عربستان تا اسرائیل اتوبان می زنیم یعنی حتی تا طرح ها و پروژه های عمرانی خود را بررسی کرده اند.
• انرژی هسته ای به خودی خود تکنولوژی است که همه دنیا از آن استفاده می کنند اما این تکنولوژی کاربردی دو گانه دارد؛ هم به صورت سلاح استفاده می شود هم کاربردی دو گانه دارد و در کشاورزی و داروسازی مورد استفاده است.
• عربستان در سال های گذشته پروژه های عمرانی بسیاری ایجاد کرده و در شهرسازی و راه سازی و… فعالیت کرده است. عربستان می گوید من برای رفع نیاز هایم و برای توسعه به این انرژی نیاز دارم.
• عربستان می‌داند که نفت روزی تمام خواهد شد و از امروز برای شهر جدیدی که می سازد به تکنولوژی نیاز دارد ولی شاید بعدها شرایط عوض شود و این کشور به سمت تولید سلاح های هسته ای برود این مسائل بعد ها مشخص می شود باید دید آیا عربستان حاضر است هزینه تولید سلاح را بپردازد یا نه.
• امروز عربستان نمی تواند سلاح هسته ای تولید کند چون دنیا این اجازه را به عربستان نمی دهد. شاید غرب اجازه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را به عربستان بدهد ولی اجازه نخواهد داد عربستان به سمت ساخت سلاح های هسته ای برود همانطور که اجازه نداد عراق در این مسیر حرکت کند‌.
• عراق تولید می کرد تا اسرائیل را نابود کند. غرب برای دادن امتیاز استفاده از انرژی صلح آمیز هسته ای چیزی از عربستان خواهد گرفت و این امتیاز را به آسانی در اختیار سعودی ها قرار نمی دهد.
• تمام سیستم های تولیدی عربستان از کشور های دیگر است. امنیت مرزها و تکنولوژی هوایی و… اسما از آن عربستان است ولی کنترل آن ها و پشتبانی آن ها در دست اروپا و آمریکا است احتمالا حق استفاده عربستان از انرژی هسته ای هم به همین صورت خواهد بود.
• من فکر می کنم اسرائیل و غرب در قالب یک صلح نامه و یا توافق نامه تکنولوژی هسته ای را به طور محدود در حد استفاده پزشکی داروسازی یا کشاورزی در اختیار عربستان بگذارند و خودشان نظارت کامل داشته باشند و در قبال این عربستان اسرائیل را به رسمیت بشناسد و روابط خود با اسرائیل را عادی سازی کند.
• این سنگ بزرگی را از جلوی توسعه طلبی اسرائیل بر می دارد و شبه جزیره عربستان و شمال آفریقا را در تصرف کنترل و حمایت خود در می آورد.
• عربستان از جنگ بین ایران و اسرائیل می ترسد و احساس می کند در هر جنگی مورد اصابت موشک های ایران قرار می گیرد. عربستان بخاطر حفظ امنیت خود توافق کرد و گفت من با شما کاری ندارم و شما هم با من کاری نداشته باشید.
• به نظر من روابط عربستان با اسرائیل بسیار نزدیکتر از روابط اش با ایران است. روابط عربستان با ایران مصلحتی است ولی روابط اش با اسرائیل بر اساس منافع مشترک است.
• تشکیل کشور مستقل فلسطین با توجه به اینکه در بین گروه های مختلف فلسطینی اختلافاتی وجود دارد امری زمان بر خواهد بود و به نظر من به زودی محقق نمی شود. هم در داخل اسرائیل اختلافاتی وجود دارد و هم در داخل فلسطین اختلافاتی وجود دارد.
• در اینجا گروه های مختلف فلسطینی داریم که نظرشان واحد نیست تا این طرف و آن طرف به نتیجه برسند باید سال ها منتظر باشیم. شاید این مورد جزو شروط صوری باشد و فعلا عربستان مساله انرژی هسته ای را مطرح کرده است.
• نتانیاهو می خواهد این صلح را به نام خود بنویسد و شاید تا قبل از انتخابات آمریکا این کار را انجام بدهد.