آمریکا و اسرائیل به شدت مخالف عربستان هسته‌ای هستند؛ عادی‌سازی هم صورت گیرد با آن موافقت نمی‌کنند

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که طبق شنیده ها عربستان عادی سازی روابط اش با اسرائیل را به گرفتن تکنولوژی هسته ای از آمریکا مشروط کرده است. عربستان هسته ای چه پیامد هایی برای منطقه خواهد داشت؟ اظهار داشت: ماجرا بر عکس است و آمریکا و اسرائیل به شدت مخالف هسته ای شدن عربستان هستند. آمریکا در بحث استفاده از انرژی هسته ای اختلافی با عربستان دارد. عربستان مایل به غنی سازی اورانیوم است و می خواهد غنی سازی اورانیوم در این کشور توسط غرب به رسمیت شناخته شود تا مثل ایران درگیر دردسر های تحریم نشود.

 

به گزارش شفقنا، بخش هایی از گفت و گوی بهشتی پور را در ادامه می خوانید:

• عربستان برای به دست آوردن فناوری هسته ای نیازی به آمریکا ندارد با پاکستان از سال ها قبل این موضوع را نهایی کرده اند. مساله این است که اگر عربستان اقدام به غنی سازی بکند و تجهیزات لازم را فراهم کند دچار تحریم های بین المللی خواهد شد.
• در حقیقت این شرط بیشتر از طرف اسرائیل و سپس آمریکا مطرح شده است. اسرائیل به شدت نگران هسته ای شدن عربستان است. عربستان هسته ای مساله ای نیست که به راحتی بپذیرند.
• اگر هسته ای شدن عربستان به معنی استفاده از فناوری است هیچ مشکلی با آمریکا و اسرائیل نخواهد داشت اما آنچه امروز مشکل ساز شده غنی سازی اورانیوم است. این موضوع نگرانی ها را افزایش داده است.
• من به عنوان یک پژوهشگر بعید می دانم که حتی در صورت عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل، اسرائیل و آمریکا با غنی سازی اورانیوم در این عربستان موافقت کنند. این موضوع نهایتا به شکل پروژه محدودی تعیین می شود و باید دید آن پروژه محدود چیست.
• اینکه عربستان می تواند از انرژی هسته ای استفاده کند یا نه؟ انرژی هسته ای حق همه کشور ها است. اما اینکه بتوانند چرخه کامل سوخت هسته ای را داشته باشند این مستلزم همکاری با آژانس است و زیر نظر آژانس باید اقدامات زیادی انجام شود تا نگرانی های بین المللی وجود نداشته باشد.
• در شرایط فعلی این کشور از نظر فناوری به رشد لازم نرسیده است ولی با توجه به دانشجویان عربستانی که در کشور های اروپایی و آمریکایی در زمینه علوم هسته ای تحصیل می کنند و همچنین همکاری هایی که در این زمینه با پاکستان دارند این امکانات را به طور بالقوه برای عربستان سعودی محقق می کند.
• غنی سازی اورانیوم هیچ تعارضی با ثروتمند بودن ندارد، مگر آمریکا یا فرانسه یا ژاپن کشورهایی ثروتمند نیستند، چرا فناوری غنی سازی هسته ای دارند؟!
• از سویی غنی سازی اورانیوم به صورت بالقوه به معنی داشتن بمب هسته ای نیست. غنی سازی هسته ای نوعی فناوری پیشرفته است که می توان اورانیوم 238 را از 235 جدا کند. 238 کاربردی برای انرژی ندارد ولی 235 در حوزه انرژی کاربرد دارد.
• در محصول نهایی هر چه اورانیوم 235 بیشتر باشد اصطلاحا گفته می شود غنی شده است. غنی سازی اورانیوم الزاما به معنی داشتن بمب هسته ای نیست ولی کشوری که چنین فناوری را پیدا می کند می تواند با فناوری پیشرفته تری بمب هسته ای نیز بسازد چرا که باید در درجه اول خودش را امن نگه دارد و بعد بتواند در زمان و مکان معینی از این امکان سوء استفاده کند.
• کشور های توسعه یافته از این فناوری در جهت تولید برق و کشاورزی استفاده می کنند یا در زمینه صنعت پزشکی هسته ای و کاربرد های دیگر استفاده می کنند. باید واقع بینانه به دنبال تشکیل منطقه ای عاری از سلاح هسته بود که اسرائیل هم شامل شود. اگر آژانس نظارت کافی داشته باشد هیچ خطری برای منطقه ندارد به شرطی که همه قبول کنند.
• برای اینکه آن ها می خواهند با زرنگی خودشان تنها این امکان را داشته باشند. اسرائیل کلاهک هسته ای دارد و سیاست اش سیاست ابهام هسته ای است و بدون اینکه اعلام کند سلاح هسته ای دارد. از این نظر اسرائیل می خواهد در برابر کشور های منطقه قدرت برتر باشد.
• چه ایران و چه عربستان و چه مصر و چه امارات ولو نخواهند بمب هسته ای داشته باشند ولی اسرائیل به نوعی در صدد پیشگیری است. اسرائیل آژانس را قبول ندارد. اسرائیل پیمان ان پی تی را که اصلی ترین پیمان آژانس است امضا نمی کند. اسرائیل نظارت و کنترل آژانس را نپذیرفته است. اسرائیل متحد آمریکا است و یک سری کارهای ویژه را با آژانس انجام می دهد و اقداماتی دارد. اسرائیل در میان کشور های دنیا نفوذ دارد و از این رو دچار تحریم نمی شود.
• وقتی از انرژی هسته ای حرف می زنیم ابتدا باید آن را تعریف کنیم. اگر منظور ما از انرژی هسته ای بمب هسته ای است که مجهز شدن عربستان به سلاح های هسته ای کل معادلات منطقه را به هم می زند، در چنین وضعیتی اولین نگرانی سهم ایران است اما من بعید می دانم که سعودی ها به سمت توسعه سلاح های هسته ای بروند چون مشکلات زیادی برای این کشور ایجاد خواهد شد.
• امروز سعودی ها در صدد جذب سرمایه های خارجی هستند اگر به سمت بمب هسته ای و تنش هسته ای بروند کل این برنامه ها به هم می خورد و مشکلات ایجاد می شود. برخی می گویند عربستان در هماهنگی با امریکا است و از این رو همه چیز قابل حل است! ولی از این خبر ها نیست.
• اگر آدم های عاقلی باشند حداقل مثل بن سلمان رفتار می کنند. او یک خبرنگار را تنها به دلیل مخالفت و انتقاد در کنسولگری عربستان در استانبول قطعه قطعه کرد اما امروز می بینیم بن سلمان در داخل عربستان اصلاحاتی انجام می دهد و به دنبال احیای حقوق زنان است.
• تاتر در عربستان وجود نداشت سینما در این کشور محدود بود رانندگی زنان در این کشور ممنوع بود. انتخابات محدود شورا های محلی را حداقل به صورتی ظاهری و محدود درست کرد. در عربستان پادشاه هم پادشاه است و هم نخست وزیر و تمام مقامات به دست پادشاه انتخاب می شود.
• مجلس آن ها مشورتی است و تماما به وسیله پادشاه منصوب می شوند. اصلاحات در چنین کشوری به این معنی است که این فرد فهمیده در قرن 21 نمی توان چنین روندی را ادامه داد. در این بین درست کردن بمب اتم تمام برنامه های سعودی ها را به هم خواهد زد اما عربستان با بمب اتم چه به دست می آورد؟ چه معادله ای را حل خواهد کرد؟ آیا جز این خواهد بود که مصر و ایران و ترکیه به سمت ساختن بمب هسته ای ترغیب شوند؟!
• این وضعیت کل منطقه را دچار مشکل خواهد کرد از این رو بعید است عربستان چنین کاری بکند ولی استفاده از تکنولوژی هسته ای ممکن است. امروز هم عربستان در این مسیر است تعداد زیادی دانشجوی عربستانی در سطح لیسانس و فوق لیسانس در حال تحصیل در خارج از کشور هستند گفته می شود تنها در آمریکا و اروپا حدود 140 دانشجوی عربستانی در سطح بالاتر از فوق لیسانس در حال تحصیل هستند البته رشته تحصیلی تمامی این افراد فیزیک هسته ای نیست ولی بخش عمده این افراد در حوزه علومی تحصیل می کنند که می تواند به احیای فناوری هسته ای کمک کند.
• پس عربستان عملا می تواند تدریجا این فناوری را به دست بیاورد اما کنترل آن طبق معاهدات و توافقات منطقه ای و بین المللی نیاز است. بهترین سیاست؛ منطقه عاری از سلاح های هسته ای در خاورمیانه است که باید اسرائیل را نیز شامل شود و ضریب امنیت را برای تمام کشور های منطقه افزایش می دهد.