حماس می‌خواست عادی‌سازی روابط اسرائیل و اعراب را به حاشیه بکشاند؛ تا حدودی به هدفش رسید

عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک دانشگاه و سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان معتقد است، هدف دوم حماس یعنی متوقف یا کند کردن روند عادی سازی روابط عربستان سعودی با رژیم اسرائیل تا حدودی حداقل برای میان مدت محقق خواهد شد.

به گزارش جماران، مهم‌ترین بخش‌های گفتگوی عبدالرضا فرجی را می‌خوانید:

• در سطح منطقه ای و بین المللی  شرایط خاصی  در حال شکل گیری است.
• از یک سو ما می بینیم که طرح ابراهیم که در یک دوره در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ با سرعت خوبی پیش رفته و از زمان روی کار آمدن دوباره بنیامین نتانیاهو در قدرت متوقف شده بود، مجددا احیاء شده و این بار سخن از عادی سازی رابطه تل آویو با ریاض است.
• نمود این روند هم مصاحبه محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی با فاکس نیوز بود که در آن اعلام  کرد ما می‌خواهیم با عادی سازی این رابطه که تحول سیاسی مهمی پس از جنگ سرد است، اسرائیل را در منطقه مطرح کنیم.
• حماس و فلسطینی ها می دانند که در صورت عادی سازی رابطه ریاض با تل آویو سایر کشورهای عربی و حتی کشورهای اسلامی غیر عربی هم به این پروسه پیوسته و رابطه خود را با اسرائیل عادی می کنند.
• در صورت تحقق چنین سناریویی مساله فلسطین به نحوی کمرنگ و شاید هم به فراموشی سپرده شود.
• روسیه در این مقطع زمانی به دو دلیل به آغاز و تداوم تنش جدی در منطقه دیگری چندان بی‌میل نیست. نخست آنکه یک درگیری دیگر می‌تواند توجه غرب را از اوکراین منحرف کند و دلیل دوم آنکه اگر این جنگ همانطور که نخست وزیر رژیم اسرائیل می گوید طول بکشد از این پتانسیل برخوردار است که غرب را به فکر پایان دادن به جنگ اوکراین بیندازد.
• در همین چند ساعت هم شاهد بودیم که  توجه اصلی در سطح بین المللی بر تحولات خاورمیانه متمرکز شده و مساله جنگ اوکراین در حاشیه قرار گرفته است .
• سخنگوی نظامی حماس در مصاحبه ای که چندساعت پیش داشت، به نام ایران در کنار کشورهای دیگر به عنوان کمک کننده به حماس اشاره کرد.
• در دوره قبل نخست وزیری بنیامین نتانیاهو شاهد بودیم که فاصله تماس های تلفنی و حضوری ولادیمیر پوتین و او بسیار کم بود
• بارها در خبرها دیدیم که اسرائیل یکی از حامیان اوکراین است. طبیعتا زمانی که یک سیاستمدار بر روی یک ریل به ویژه با قدرت های بزرگ قرار می گیرد، نمی تواند ناگهانی تغییر ریل بدهد و درست مانند این است که تغییر ناگهانی ریل در یک قطار باعث چپ کردن آن می شود.
• من فکر می کنم عامل اصلی انتخاب این زمان برای حمله، طرح ابراهیم و رابطه عربستان با اسرائیل بود، اما در کنار باید مسائل فرعی دیگر را هم از نظر دور نداشت.
• تلاش نتانیاهو برای تغییر قوانین قضایی به نفع خود منجر به شکاف عظیم و دوقطبی شدن فضای عمومی در اسرائیل شد.
• مسأله مهم دیگر که کمتر به آن توجه شده این است که حماس  از نظر اطلاعاتی قوی شده و در واقع نقش یک دولت تمام عیار را بازی می کند.
• هدف دوم هم تلاش برای به فراموشی سپرده نشدن فلسطین در هیاهوی به رسمیت شناخته شدن اسرائیل توسط برخی کشورهای عربی و اسلامی و ادامه این روند بود. 
• هدف سوم را باید در جمهوری اسلامی ایران جست و جو کنیم. جمهوری اسلامی حامی اصلی حماس و فلسطینی های مبارزی است که در غزه با اسرائیل می جنگند.
• این جنگ می‌تواند روند عادی سازی را به تاخیر بیندازد، اما متوقف نمی کند. 
• من معتقد بودم که پس از عربستان، پاکستان چه به خاطر رابطه نزدیک با عربستان و چه به دلیل کمک هایی که از این کشور دریافت می کند از ریاض تبعیت کرده و به این پروسه عادی سازی رابطه با اسرائیل بپیوندد. 
• عربستان سعودی در بیانیه‌ای که روز گذشته صادر کردند اسرائیل را مقصر شناخت و موضع ترکیه هم اندکی محتاطانه‌تر اما کم و بیش شبیه به موضع سعودی بود. این موضع گیری ها به دلیل ملاحظه های داخلی این کشورها است.
•  جو بایدن در سخنرانی خود از اسرائیل طبیعتا حمایت کرد، اما اعلام کرد که من با رهبران اردن، قطر ، مصر و چند کشور دیگر در تماس هستم و وزارت خارجه هم ارتباط های خود را با این کشورها ادامه خواهد داد. 
• حماس ضرباتی زده و اسرائیل هم ضربه های متقابلی وارد می کند. من معتقدم جدا  از سیاست کلان جمهوری اسلامی که تشکیل یک دولت کامل فلسطینی است، ما در این مرحله با توجه به گسترش حملات اسرائیل به غزه باید در راستای کاهش درگیری تلاش کنیم.
• نباید اجازه داده شود که دامنه این درگیری در کل منطقه وسعت پیدا کند و البته مدت زمان درگیری هم طولانی شود.
•  از این به بعد با توجه به ضربه هایی که حماس زده تشویق به ادامه درگیری به صلاح فلسطین نخواهد بود. اتفاقی که رخ داده، برای حماس و فلسطین یک موفقیت بوده و این موفقیت را باید حفظ کرد و اجازه نداد که اسرائیل شرایط را طبق مراد خود پیش ببرد.