روسیه بخاطر حمایت نتانیاهو از اوکراین از اسرائیل دلخور است/ جنگ غزه طولانی نخواهد شد اما جنگ اوکراین فعلا ادامه‌دار است

مطابق بر پیش‌نویس اصلاحیه‌ی بودجه‌ی سال آینده‌ی آمریکا، سنای آمریکا به جای تصویب بودجه‌ی ۲۴ میلیارد دلاری کمک نظامی و اقتصادی به اوکراین در سال آینده، پیشنهاد تصویب ۴.۵ میلیارد دلار کمک نظامی و ۱.۶۵ میلیارد دلار کمک اقتصادی به اوکراین در سال مالی ۲۰۲۴ را ارائه داده است.

اولین چیزی که به ذهن می‌رسد این است که بخاطر جنگ غزه و عملیات «طوفان الاقصی» آمریکا مجبور به کاهش حمایت‌های خود در مورد اوکراین شده است تا بتواند تمام تمرکز خود را بر اسرائیل بگذارد. از سوی دیگر اسرائیل حملات خود علیه مردم غزه را بیشتر کرده است.

رژیم صهیونیستی در تازه ترین جنایت خود بیمارستان المعمدانی در غزه را ویران کرد. در اثر این حمله هزاران نفر زخمی و دست کم ۵۰۰ نفر جان خود را از دست دادند.اوضاع در کرانه‌ی باختری وخیم‌تر می‌شود. آیا امکان گسترده‌تر شدن آتش جنگ وجود دارد؟ آیا به همین خاطر آمریکا کمک‌های خود به اوکراین را کاهش داده است تا بتواند در صورت نیاز به کمک اسرائیل بشتابد.آیا واقعا جنگ غزه تاثیر مستقیمی بر سیاست‌های آمریکا در مورد اوکراین داشته است؟ آیا ممکن است آمریکا حمایت‌های خود از اوکراین را کامل قطع کند؟ با وجود کاهش یافتن کمک‌های آمریکا آیا احتمال دارد جنگ اوکراین زودتر از چیزی که انتظار می‌رود پایان باید؟ ممکن است جنگ غزه هم مانند جنگ اوکراین، به درازا بیانجامد؟

در این مورد با حسن ‌بهشتی پور کارشناس مسائل بین‌الملل گفت و گو کردیم. در ادامه بخش هایی از این پرسش و پاسخ را می خوانید:

 

*به نظر شما جنگ غزه تاثیری بر روند جنگ اوکراین داشته است؟ به نظر شما ما شاهد نقطه‌ی عطفی در نظام بین‌الملل هستیم؟

جنگ اوکراین و جنگ غزه بازیگران مشترک دارند. آمریکا در جنگ اوکراین و در جنگ غزه یک بازیگر اصلی است. اسرائیل در جنگ غزه یک بازیگر اصلی و در جنگ اوکراین هم یک بازیگر فرعی است. اسرائیل سعی می‌کند توامان با حمایت از اوکراین، مناسباتش با روسیه را حفظ کند. اما روشن است که روسیه بخاطر موضع نتانیاهو و حمایت او از اوکراین از اسرائیل دلخور است.

یکی از دلایلی هم که روسیه از صدور قطع‌نامه علیه حماس در شورای امنیت جلوگیری کرد همین دلخوری بود. در هر صورت، جنگ غزه دیر یا زود تمام می‌شود. تاریخ به ما نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی نمی‌تواند یک جنگ طولانی را ادامه بدهد.

جنایات جنگی اسرائیل و این بمب‌باران ناجوانمردانه‌ی مردم غزه که هیچ ارتباطی با مبارزه‌ی با حماس ندارد؛ هم‌دلی افکار عمومی را علیه اسرائیل برانگیخته است. این وضعیت برای اسرائیل مشکل‌ساز خواهد شد.

اما جنگ در اوکراین به این زودی‌ها پایان نمی‌یابد. در جنگ غزه روسیه یک بازیگر فرعی است در حالی که در جنگ اوکراین روسیه یک طرف ماجراست. اوکراین بحرانی است که هم در روابط دو جانبه‌ی آمریکا-روسیه و هم در روابط منطقه‌ی اروپا به خصوص در شرق اروپا تاثیر دارد. از طرفی برخی کارشناسان می‌گویند که پایان جنگ اوکراین نقطه‌ی عطفی در نظام بین‌الملل است. اما در جنگ غزه ما نهایتا شاهد تغییراتی در خاورمیانه خواهیم بود. در هر صورت من فکر نمی‌کنم جنگ غزه طولانی بشود چرا که منافع بازیگران اصلی در جنگ غزه ایجاب نمی‌کند که این جنگ به سطح منطقه‌ای گسترش پیدا کند. جنگ غزه یک جنگ محدود اما جنگ اوکراین در ابعاد وسیع و بلند مدت است.

*به نظر شما چرا سنای آمریکا در پیش‌نویس اصلاحیه‌ی بودجه‌ی سال آینده‌ سطح کمک‌های نظامی و اقتصادی خود به اوکراین را کاهش داد؟ آیا امکان دارد که این کمک‌ها کاملا قطع شود؟

به این خاطر که به اهداف خود نرسیدند. روسیه هم به اهداف خود در اوکراین نرسید. روس‌ها می‌خواستند دولت زلنسکی سقوط کند و دنبال این بود که دولت طرفدار خود را در کی‌اف حاکم کند و دولت اوکراین رسما اعلام کن که نمی‌خواهد عضو ناتو باشد.

این‌ها اهداف حداقلی روسیه در جنگ بود که تا کنون محقق نشده است. از آن طرف اوکراین هم می‌خواست که کریمه و آن چهار استان اشغال شده توسط روسیه را آزاد کند که این هدف نیز محقق نشد.

مساله‌ی دیگری هم وجود دارد. اگر درخاطرتان باشد آمریکایی‌ها در پاسخ به این سوال که چرا سلاح خطرناک اورانیوم ضعیف شده را دادند به اوکراین گفتند که انبارهای ما دیگر ته کشیده است و ناچار شدیم اینگونه سلاح‌ها را در اختیار اوکراین بگذاریم. سوای این مساله که سلاح‌های نظامی که آمریکا می‌توانست در اختیار اوکراین بگذارد رو به اتمام است؛ اولویت اصلی آمریکا در حال حاضر اسرائیل است. اهمیت اوکراین به مراتب کمتر از اسرائیل است. البته آمریکایی‌ها اسرائیل را متحد خود می‌دانند نه نتانیاهو را. اتفاقا دموکرات‌ها بدشان نمی‌آید که نتانیاهو بخاطر چالش‌هایی که ایجاد کرده است؛ سرنگون شود.

*آغازی بر یک سقوط؛ آیا نتانیاهو مجبور به استعفا خواهد شد؟

تا الان یک سال و نیم از جنگ اوکراین می‌گذرد. این جنگ خود به خود طولانی شده است.بعید به نظر می‌رسد که در کوتاه‌مدت ما شاهد پایان جنگ اوکراین باشیم. هیچ روزنه‌ای برای مذاکره یا آتش‌بس یا توافق بین دو کشور وجود ندارد. این جنگ هم به ضرر روسیه و هم به ضرر اوکراین است. تنها کشوری که از جنگ اوکراین سود می‌برد آمریکا است. غرب به دنبال تجزیه‌ی روسیه است. جنگ هم روسیه را به شدت ضعیف کرده و یک کشور ضعیف شده راحت‌تر تجزیه می‌شود. در هر صورت هیچ نشانه‌ای برای پایان جنگ وجود ندارد. اما همانطور که عرض کردم جنگ در غزه پایان خواهد یافت. اسرائیلی‌ها صرفا دنبال بازگرداندن حیثیت از دست رفته‌ی خود هستند.

*به نظر شما موضع اخیر آقای امیر عبداللهیان که در پاسخ به سوال « آیا امکان ورود ایران به جنگ هست؟» گفتند: «هر احتمالی متصور است» به چه معناست؟ آیا واقعا در صورت ورود اسرائیل به غزه شاهد واکنش نظامی ایران خواهیم بود؟

درست یا غلط نظام بین‌الملل بر مبنای زور می‌گردد. جمهوری اسلامی یا باید بالکل نگرش خود را نسبت به تحولات بین‌المللی تغییر دهد یا وقتی سیاست‌خارجی خود را مبتنی بر مقاومت و ایستادگی در برابر زورگویی قدرت‌های بزرگ پیش‌میبرد باید در همین چهارچوب از متحدان خود حمایت کند.

حزب‌الله، حماس، انصارالله،حشدالشعبی و ... همه‌ی گروه‌های مقاومت متحدان ایران و در همان چهارچوب ایستادگی در برابر قدرت‌های بزرگ تعریف می‌شوند. موضع آقای امیرعبداللهیان نیز در چهارچوب همین سیاست قابل فهم است.

ایران در برابر حمله و تجاوز به متحدانش سکوت نخواهد کرد. قبل‌تر هم جمهوری اسلامی اعلام کرده بود که اگر رژیم صهیونیستی دست به عملیات نظامی بزند ایران سیاست انفعال در پیش نخواهد گرفت.

بنابراین حملات اسرائیل تنها درگیری‌ها در خاورمیانه را شدیدتر می‌کند. ما هشدارهای جدی به اسرائیل داده‌ایم. آن‌ها خودشان هم می‌دانند که اگر وارد غزه بشوند تلفات بسیار بالایی خواهند داد. ورود به غزه یعنی ورود به جنگ شهری. آنجا دیگر جنگ با پشتیبانی توپخانه و موشک پیش‌ نمی‌رود.

اسرائیلی‌ها هم می‌دانند که در یک جنگ چریکی هم تلفات بیشتری می‌دهند هم اینکه ممکن است نیروهای مقاومت در لبنان و سوریه فعال بشوند. هشدار وزیر امورخارجه به اسرائیل این پیام را رساند که در صورت ورود به غزه وضعیت برای رژیم صهیونیستی دشوارتر می‌شود. در حال حاضر جنگ در سطح گروه‌های مقاومت است. اسرائیل هم نه می‌تواند حماس را نابود کند نه حزب‌الله را.

*آیا احتمال ورود دولت‌های عربی هم به جنگ هست؟

نه اینطور نیست. دولت‌های کشورهای عربی هم با آمریکا و هم با اسرائیل همکاری‌های سیاسی و نظامی دارند. هرچند مردم این کشورها طرفدار فلسطین هستند اما دولت‌های عربی این موضع را ندارند. آن‌ها بخاطر فشار افکار عمومی خود را مواضعی در حمایت از فلسطین می‌گیرند اما به صورت علنی هم با آمریکا و هم با اسرائیل تعامل دارند.

*پس چرا مواضع آن‌ها نسبت به روزهای اول جنگ تندتر و صریح‌تر شد؟

چون جنایات اسرائیل را دیگر نمی‌شود نادیده گرفت. صدای آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هم در آمده است. اسرائیل، غزه را تبدیل به جهنم کرده است. اسرائیل دارد مردم غیر نظامی را در ابعاد وحشتناکی می‌کشد و هیچ کس نمی‌تواند چنین چیزی را نادیده بگیرد.