آیا تشکیلات خودگردان فلسطین ظرفیت حاکمیت در غزه را دارد؟

ناصر سعید / تحلیل‌گر فلسطینی

مقدمه

از زمان تأسیس تشکیلات خودگردان فلسطین در چارچوب توافقنامه اسلو در سال ۱۹۹۳، این نهاد نقش مهمی در اداره امور فلسطینیان در کرانه باختری و نوار غزه ایفا کرده است. با این حال، چالش‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی امروز، بقای آن را تهدید می‌کنند و آینده‌اش را در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهند. حکومت فاشیستی صهیونیستی کنونی با مجموعه‌ای از اقدامات اقتصادی، سیاسی و تحریمی، به تضعیف تشکیلات خودگردان فلسطین می‌پردازد، که ممکن است به فروپاشی این نهاد و تشدید هرج و مرج در کرانه باختری منجر شود. در این گزارش، چالش‌هایی که تشکیلات خودگردان فلسطین با آنها روبه‌روست، سیاست‌های صهیونیستی که به این وضعیت منجر می‌شود، و پیامدهای احتمالی برای فلسطینیان و منطقه به طور کلی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

۱. سیاست‌های صهیونیستی علیه تشکیلات خودگردان فلسطین

الف. تحریم‌های اقتصادی

از آغاز جنگ غزه در اکتبر ۲۰۲۳، اقدامات تحریمی اقتصادی صهیونیستی علیه تشکیلات خودگردان فلسطین افزایش یافته است. این اقدامات شامل کسر مبلغ قابل توجهی از درآمدهای مالیاتی می‌شود که بخش عمده‌ای از درآمدهای تشکیلات خودگردان را تشکیل می‌دهد. این درآمدها عمدتاً برای پرداخت حقوق کارمندان بخش دولتی، از جمله اعضای نیروهای امنیتی فلسطینی، استفاده می‌شوند. صهیونیست‌ها این کسرها را با این ادعا توجیه می‌کنند که بخشی از این پول‌ها برای حمایت از زندانیان فلسطینی و خانواده‌های شهدا مورد استفاده قرار می‌گیرد، که این مسئله را نقض قانون «تیلور فورس» آمریکایی می‌دانند.

ب. محدودیت در آزادی حرکت و کار

نیروهای اشغالگر، ورود کارگران فلسطینی به مناطق اشغالی ۱۹۴۸ را برای کار ممنوع کرده‌اند که این اقدام به افزایش نرخ بیکاری در میان فلسطینیان در کرانه باختری منجر شده است. تقریباً ۱۳۰ هزار کارگر به دلیل این تصمیمات، منبع درآمد خود را از دست داده‌اند. این فشار اقتصادی به هدف تضعیف توان مالی تشکیلات خودگردان فلسطین و تعمیق بحران اقتصادی که با آن روبه‌روست، اعمال می‌شود.

ج. فشارهای سیاسی و نظامی

حکومت نتانیاهو با سیاست‌هایی مانند عدم تجدید توافقات جبران خسارت با بانک‌های اسرائیلی و فشار بر مسئولان فلسطینی از طریق لغو مجوزهای VIP و اعمال محدودیت‌های حرکتی، حصار خود را بر تشکیلات خودگردان فلسطین تنگ‌تر کرده است. علاوه بر این، کرانه باختری شاهد تشدید عملیات نظامی، از جمله استفاده از بمباران هوایی، بوده که وضعیت امنیتی را وخیم‌تر کرده است.

۲. چالش‌های داخلی تشکیلات خودگردان فلسطین

الف. کاهش مشروعیت مردمی

تشکیلات خودگردان فلسطین با بحران مشروعیت در حال افزایش در میان فلسطینیان مواجه است. نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهند که حمایت گسترده‌ای از استعفای رئیس‌جمهور محمود عباس و کاهش اعتماد به توانایی تشکیلات در دستیابی به اهداف مردم فلسطین وجود دارد. این کاهش مشروعیت، تشکیلات را از درون تضعیف می‌کند و آن را بیشتر در معرض فشارهای خارجی قرار می‌دهد.

ب. بحران اقتصادی

بحران اقتصادی در کرانه باختری به دلیل تحریم‌های صهیونیستی و کاهش حمایت مالی بین‌المللی، تعمیق یافته است. تشکیلات خودگردان با کسری بودجه بزرگ و دشواری در پرداخت حقوق کارکنان مواجه است که تنش‌های اجتماعی را تشدید می‌کند و احتمال فروپاشی آن را افزایش می‌دهد.

ج. هرج و مرج امنیتی و احتمالات انتفاضه

با افزایش فشارهای اقتصادی و سیاسی، هرج و مرج امنیتی در کرانه باختری تشدید شده است. این وضعیت به افزایش تعداد شهدا، زخمی‌ها و زندانیان در میان فلسطینیان منجر شده است. این شرایط ممکن است به تشدید انتفاضه جدید منجر شود که تشکیلات خودگردان را تضعیف کرده و ناپایداری در منطقه را افزایش دهد.

۳. سناریوهای آینده و پیامدها

الف. فروپاشی تشکیلات خودگردان فلسطین

در صورتی که سیاست‌های صهیونیستی کنونی ادامه یابد، تشکیلات خودگردان فلسطین ممکن است با خطر فروپاشی مواجه شود. این فروپاشی نیروهای اشغالگر را مجبور به پذیرش مسئولیت‌های بیشتر در کرانه باختری می‌کند، از جمله تأمین نیازهای مدنی و حفظ نظم عمومی. گزارشی که توسط «موسسه تحقیقات امنیت ملی» دانشگاه تل‌آویو منتشر شده، برآورد کرده است که هزینه این بار حدود ۵۷ میلیارد شیکل در سال خواهد بود که معادل ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی صهیونیستی است.

ب. تشدید هرج و مرج و مقاومت مسلحانه

فروپاشی تشکیلات خودگردان فلسطین به خلأ امنیتی منجر می‌شود که احتمالاً توسط گروه‌های مقاومت مسلح مانند حماس برای تقویت حضور خود در کرانه باختری پر خواهد شد. این سناریو می‌تواند بی‌ثباتی را افزایش دهد و احتمال بروز انتفاضه جدید را تقویت کند که منجر به خسارات اقتصادی، امنیتی و سیاسی بزرگ برای صهیونیست‌ها خواهد شد.

ج. مداخله جامعه بین‌المللی و کشورهای عربی

تشدید وضعیت ممکن است جامعه بین‌المللی و کشورهای عربی را به مداخله برای بازگرداندن ثبات ترغیب کند. اما حمایت مالی و سیاسی از سوی کشورهای عربی و جامعه بین‌المللی کافی نیست تا فشار عظیم سیاست‌های صهیونیستی علیه تشکیلات خودگردان فلسطین را جبران کند. این حمایت باید شامل یک تعهد سیاسی واضح برای پایان دادن به اشغالگری صهیونیستی و حمایت از حقوق فلسطینیان باشد.

۴. نقش مورد نیاز جامعه بین‌المللی و کشورهای عربی

الف. حمایت از ثبات مالی تشکیلات خودگردان فلسطین

جامعه بین‌المللی و کشورهای عربی باید حمایت مالی فوری برای جلوگیری از فروپاشی تشکیلات خودگردان فلسطین فراهم کنند. این حمایت می‌تواند شامل تجدید کمک‌های مالی و فراهم کردن ضمانت‌های بانکی برای بانک‌هایی باشد که با تشکیلات خودگردان در ارتباط هستند، که به حفظ ثبات نظام مالی فلسطین کمک خواهد کرد.

ب. فشار سیاسی بر نیروهای اشغالگر صهیونیستی

جامعه بین‌المللی باید فشار بیشتری بر حکومت صهیونیستی برای توقف اقدامات تحریمی علیه تشکیلات خودگردان فلسطین اعمال کند. این می‌تواند شامل اعمال تحریم‌های بین‌المللی و ارائه حمایت سیاسی واضح به تشکیلات در مجامع بین‌المللی، از جمله سازمان ملل متحد، باشد.

ج. تقویت وحدت فلسطینی

گروه‌های فلسطینی باید اختلافات خود را کنار بگذارند و به سمت تقویت وحدت ملی حرکت کنند. وحدت، توانایی فلسطینیان را برای مقاومت در برابر فشارهای خارجی و داخلی تقویت خواهد کرد و کارآیی تلاش‌ها برای دستیابی به اهداف ملی را افزایش خواهد داد. همچنین لازم است که محمود عباس و تشکیلاتش که هرگونه پروژه وحدت فلسطینی را تحت فشار آمریکا و صهیونیست‌ها و کشورهای عربی به ویژه آنهایی که با اسرائیل سازش کرده‌اند، متوقف می‌کنند، از مسیر برداشته شوند.

خاتمه

وضعیت کنونی تشکیلات خودگردان فلسطین با چالش‌ها و خطرات متعددی مواجه است. سیاست‌های حکومت فاشیستی صهیونیستی هدف تضعیف و شاید فروپاشی تشکیلات را دارند که ممکن است به هرج و مرج گسترده در کرانه باختری و افزایش خشونت‌ها منجر شود. فلسطینیان به حمایت بین‌المللی و عربی برای مواجهه با این چالش‌ها، حفظ ثبات تشکیلات و تقویت وحدت ملی خود نیاز دارند. جامعه بین‌المللی و کشورهای عربی باید در کنار مردم فلسطین بایستند و از مبارزه مشروع آنها علیه اشغالگری صهیونیستی حمایت کنند، نه اینکه از نیروهای ظالمی که در پی تخریب حقوق مشروع آنها هستند، حمایت کنند.