خطر استفاده روسیه از سلاح هسته‌ای واقعی است؟
روزنامه هم میهن به این سوال پاسخ داده که خطر استفاده روسیه از سلاح هسته‌ای واقعی است؟
روزنامه هم میهن به این سوال پاسخ داده که خطر استفاده روسیه از سلاح هسته‌ای واقعی است؟
به گزارش هم میهن، در این مطلب آمده است:
گفته‌های رئیس‌جمهور روسیه روشن می‌کند که در دکترین هسته‌ای جدید روسیه، بلاروس نیز تحت چتر حمایتی روسیه قرار دارد و مسکو این حق را برای خود قائل است که در صورت حمله نظامی کشورهای دیگر به بلاروس از تسلیحات هسته‌ای برای پاسخگویی به این حملات استفاده کند. این اظهارات، با اقدامات روسیه در راستای استقرار سلاح هسته‌ای در بلاروس از ژوئن ۲۰۲۳ به این سو هم‌خوانی دارد. بلاروس اولین کشوری است که پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی در دهه ۱۹۹۰ میلادی، میزبان تسلیحات هسته‌ای روسیه می‌شود.
از نگاه مقام‌های آمریکایی این خطر واقعی است و آن‌ها در مقاطعی از جنگ اوکراین عمیقاً نگران بودند که روسیه برای فرار از قرار گرفتن در موضع ضعف از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی استفاده کند. ویلیام برنز، دیپلمات کهنه‌کار و رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) ماه سپتامبر در نشست مشترکی که به همراه ریچارد مور، رئیس MI۶ در آن شرکت داشت در پاسخ به سوالی پیرامون نگرانی پایتخت‌های غربی از صدور مجوز استفاده از موشک‌های «استورم شدو» به اوکراین گفت: «هیچ‌کدام از ما نباید ریسک‌ها و خطرات احتمالی افزایش تنش را سبک بشماریم.
در نخستین سال جنگ، در سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا این باور به وجود آمده بود که واقعاً امکان دارد روسیه از سلاح‌های هسته‌ای استفاده کند. پاییز ۲۰۲۲، درست زمانی که اوکراین موفق شد روسیه را از خارکیف و مناطق شمالی بیرون کند و سربازان روسی را به عقب‌نشینی گسترده در خرسون وا دارد، این باور به وجود آمده بود که روسیه کاملاً امکان دارد که به سوی استفاده از تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی گام بردارد.»
با این وجود برنز در همان نشست تأکید کرد که غرب نباید تحت تأثیر این تهدید از کمک به اوکراین دست بردارد. جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در آگوست ۲۰۲۴ پیرامون این مسئله تصریح کرد: «ما نگرانیم که افزایش تنش و درگیری در اوکراین کار را به جایی برساند که جنگ به سایر نقاط قاره اروپا سرایت کند.»
پیش از آن نیز به‌رغم اینکه جو بایدن رئیس‌جمهور ایالات متحده خطر استفاده روسیه از سلاح هسته‌ای را یک خطر قابل اعتنا ارزیابی کرده بود اما تأکید بیش از حد روسیه بر این تهدید و تکرار چندین و چند باره آن از سوی مقام‌های مختلف کرملین در کنار عدم اقدام روسیه در این زمینه باعث شده بود تا آمریکا و برخی دیگر از کشورهای غربی به صورت گام به گام تلاش کنند تا خطوط قرمز روسیه را زیر پا بگذارند.
در ابتدای جنگ، هم ایالات متحده و هم کشورهای اروپایی از ارسال تسلیحات تهاجمی به اوکراین خودداری می‌کردند اما به مرور زمان مواضع خود را تغییر دادند. ایالات متحده موشک‌اندازهای هایمارس، تانک ام۱ آبرامز و تعداد زیادی خودروهای زرهی برای اوکراین ارسال کرد، بریتانیا تانک‌های چلنجر ۲ و موشک‌های استورم شدو را به اوکراین فرستاد، آلمان مجوز استفاده اوکراین از تانک لئوپارد ۲ را صادر کرد و تعدادی دیگر از کشورهای اروپایی نیز جنگنده‌های اف ۱۶ را به کی‌یف فرستادند.
الکساندر گابوئف، مدیر مرکز روسیه در اندیشکده کارنگی می‌نویسد: «غرب تلاش داشت که خطوط قرمز روسیه را با دقت و به آرامی رد کند و عبور از این خطوط قرمز را با بحث‌های طولانی، اقدامات رسانه‌ای و گفت‌وگو با مسکو از کانال‌های اطلاعاتی همراه سازد. این رویکرد هرچند که اعتراض کی‌یف را در پی داشت اما خطر روبه‌رو شدن با یک واکنش شدید از سوی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه را کاهش داد. علاوه بر این‌ها، این رویکرد براساس منافع ملی آمریکا صورت گرفت. مهم‌ترین بخش هرم منافع آمریکا منافع خود ایالات متحده است و پس از آن منافع متحدان رسمی و در آخر منافع دوستان و شرکا شامل اوکراین قرار می‌گیرد.» گابوئف باور دارد که بازدارندگی هسته‌ای روسیه از این کشور در برابر یک حمله تمام‌عیار از سوی ناتو محافظت می‌کند اما نمی‌تواند ابزاری برای دستیابی روسیه به اهداف کوچکتر در میدان نبرد باشد.
دیدگاه تان را بنویسید