گرایش به زندگی صنعتی عامل افزایش چاقی در کودکان است/ اضافه‌وزن سبب افزایش هزینه‌های درمانی و مراقبت‌های پزشکی در جامعه خواهد شد

اعتمادآنلاین| ‌ میراندا مهدوی- افسانه مرادی، روان‌شناس کودک، در رابطه با عمده دلایل چاقی در میان کودکان خصوصاً طی 10 سال گذشته، گفت: به‌ طور کلی در دهه اخیر شیوع چاقی در کودکان و نوجوانان خیلی افزایش پیدا کرده که از علت‌های تاثیرگذار این معضل می‌توان به دو فاکتور مهم عوامل محیطی و ژنتیکی اشاره کرد.

این روان‌شناس کودک اضافه کرد: در برخی افراد با پس‌زمینه‌های نژادی و خانوادگی ژن چاقی وجود دارد، از آنجا که این افراد نمی‌توانند ژن‌های خود را تغییر دهند، همواره در معرض ابتلا به این بیماری هستند، اما می‌توانند رژیم غذایی خود را به سمت عادت غذا خوردن سالم هدایت کنند.

مرادی همچنین درباره تاثیر عوامل محیطی بر اضافه‌وزن گفت: مصرف غذاهای پرکالری، عدم کنترل حجم وعده‌های غذایی، فعالیت کم بدن، استفاده از نوشابه‌های گازدار و آب‌میوه‌های صنعتی و... عواملی است که منجر به اضافه‌وزن می‌شود.

او در رابطه با شیوع این پدیده در بین کودکان و نوجوانان گفت: طی سال‌های اخیر تغییرات سبک زندگی و گرایش به سمت صنعتی‌تر شدن زندگی‌ها سبب شده است کودکان و نوجوانان کم‌تحرک‌تر شوند، حتی بازی‌های کودکانه نقش خود را از دست داده و کودکان به سمت بازی‌های ساکن و رایانه‌ای سوق داده شده‌اند که خود این کم‌تحرکی عامل اصلی شیوع چاقی است. حتی گاه در کنار همین بازی‌های کامپیوتری خوراکی‌های پرکالری مثل چیپس، پفک و... نیز مصرف می‌کنند.

این روان‌شناس کودک، با انتقاد از تبلیغات غذاهای آماده و فست‌فودها در رسانه ملی، گفت: فست‌فودها و غذاهای آماده از تاثیرگذارترین و مخرب‌ترین عوامل عدم تناسب اندام در جامعه هستند. از این رو مسئولان امر باید نسبت به ممنوعیت تبلیغ غلط چنین اقلام خوراکی‌ای هرچه زودتر اقدام کنند.

او همچنین نسبت به پیامدهای اضافه‌وزن در نوجوانان هشدار داد و گفت: اضافه‌وزن سبب بروز بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری دیابت در کودکان و نوجوانان، همچنین افزایش چربی خون و کبد چرب و سنگ کیسه صفرا، بیماری‌های تنفسی و حتی بیماری مفصلی در درازمدت می شود.

این روان‌شناس با تاکید بر اینکه اضافه‌وزن عاملی برای ابتلا به افسردگی است، گفت: چنانچه ما نتوانیم این معضل را کنترل کنیم، قشر زیادی از نسل جوان کشورمان دچار این مشکل خواهند شد که در نتیجه، حل این بیماری منتهی به افزایش هزینه‌های درمانی و مراقبت‌های پزشکی در جامعه خواهد شد.

مرادی همچنین در رابطه با میزان کالری دریافتی طی روز بیان کرد: میزان کالری دریافتی برای هر فرد با توجه به سن، قد، وزن و حتی نسبت به فعالیت‌های بدنی متفاوت است. اما به صورت کلی، میزان کالری دریافتی پسران رده سنی 9 تا 10 سال بین 1500 تا 2000 برآورد می‌شود. همچنین برای پسران با فعالیت متوسط 1800 تا 2200 کیلوکالری وافراد فعال بین 2000 تا 2600 کیلوکالری است. البته این میزان برای دختران با همین فعالیت‌ها کمتر است.

این روان‌شناس کودک در جواب این پرسش که «آیا چربی خون با کبد چرب ارتباط دارد»، گفت: 90 درصد افرادی که چاق هستند کبد چرب و چربی خون هم دارند، اما ما نمی‌توانیم به طور مطلق بگوییم تنها عاملی که منجر به ایجاد چربی خون و کبد چرب در افراد می‌شود چاقی است، زیرا در مواقعی کبد چرب نتیجه مصرف برخی داروهاست.

او ادامه داد: برای درمان این دو مورد، پزشک در مراحل اولیه قبل از اینکه وارد مرحله درمان بیماران شود، ابتدا سطح فعالیت فیزیکی و سطح برنامه‌ها و غذاهایشان را درست می‌کند و سعی می‌کند بدون دارو از این طریق چربی خون و کبد چرب را درمان کند. اگر بیمار این برنامه را درست رعایت کند، صد درصد درمان می‌شود.

مرادی درباره پیشگیری از ابتلا به این معضل تاکید کرد: افراد باید حداقل هفته‌ای پنج بار، هر بار بین 20 تا 30 فعالیت بدنی متوسط مثل پیاده‌روی داشته باشند. همچنین یک برنامه غذایی متعادل و متناسب را رعایت کنند که حاوی هر سه ماده مغذی اصلی چربی، پروتئین و کربنیک باشد و تمام ویتامین‌ها و املاح بدن را تامین کند .

او با اشاره به اینکه مصرف بالای آب سبب افزایش سوخت‌و‌ساز بدن می‌شود، افزود: همچنین به میزان کافی آب بنوشند. هر 10 کیلوگرم وزن یک لیوان آب نیاز دارد؛ یعنی اگر فردی 70 کیلوگرم باشد، در طول روز به هفت لیوان آب نیاز دارد. حال اگر فردی در معرض چاقی بوده و چاق باشد، این میزان افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل به صورت عادی بین شش تا هفت لیوان مصرف آب در طول روز نیاز است.

مرادی در پاسخ این پرسش که «آیا برای کاهش چربی شکمی کاهش میزان برنج و نان تاثیرگذار است یا خیر»، گفت: به صورت نرمال مصرف کربوهیدرات بین شش تا 12 واحد در طول روز کافی است، اما نباید این اقلام خوراکی را از رژیم غذایی حذف کنیم، چرا که رژیم غذایی باید متعادل، متناسب و متنوع باشد.

این روان‌شناس کودک در مورد عوارض حذف این اقلام خوراکی در رژیم غذایی هشدار داد و گفت: کمبود ویتامین‌های گروه ب روی سلامت پوست و مو تاثیر منفی می‌گذارد، علاوه بر آن بدن مقداری فیبر هم نیاز دارد که کمبود آن منجر به بروز بیماری‌های دستگاه گوارش می‌شود.