قدیمی‌ترین دانشگاه‌های جهان کدام‌اند؟/ از بولونیا تا الازهر

اعتمادآنلاین| مژده اصغرزاده - آموزش آکادمیک به صدها یا شاید هزاران سال پیش برمی‌گردد؛ اما همه مراکز آموزشی در گذر زمان تاب نیاوردند و برخی تعطیل شدند. بیشتر دانشگاه‌های قدیمی جهان در طول چند قرن اخیر منحل شده یا تبدیل به کالج‌های مستقل شده‌اند، یا آن‌قدر مدرن شده‌اند که دیگر مثل آن دانشگاه‌های قدیمی نیستند.

اعتمادآنلاین، به نقل از Top universities، گزارش می‌دهد که بیشتر دانشگاه‌های قدیمی دنیا ترکیبی از تاریخ کهن و چشم‌انداز معاصر بوده‌اند. اکثر این موسسه‌ها در اروپا هستند. توجه داشته باشید که ما در این لیست قدیمی‌ترین دانشگاه‌هایی را معرفی می‌کنیم که قالب دانشگاه‌های امروزی را دارند و به مراکز کسب علمی که در یونان و خاورمیانه و دیگر نقاط دنیا قرار داشته نمی‌پردازیم.

1- دانشگاه بولونیا

مکان: ایتالیا

سال تاسیس: 1088

دانشگاه بولونیا (Bologna) که شعار آن «کمک به رشد مادر علم‌ها» است در سال 1088 تاسیس شد و از آن زمان تاکنون در حال کار است و لقب قدیمی‌ترین دانشگاه جهان را به دوش کشیده است.

دانشگاه بولونیا در ایتالیا واقع شده و تقریباً 85 هزار و 500 دانشجو دارد که 30 هزار نفر از آنان در مقطع ارشد یا دکتری تحصیل می‌کنند. افراد موفق و مشهور زیادی در این دانشگاه تحصیل کرده‌اند. دانشگاه بولونیا در QS دانشگاه‌های جهان در سال 2020 در رتبه صد و هفتاد و هفتم قرار دارد.

2- دانشگاه آکسفورد

مکان: انگلستان

سال تاسیس: 1096-1167

27 نخست‌وزیر انگلیس، 20 اسقف اعظم، 12 روحانی، 27 شاعر برجسته، 50 برنده جایزه صلح نوبل و همچنین استیون هاوکینگ در دانشگاه آکسفورد تحصیل کرده‌اند. تاریخ دقیق تاسیس این دانشگاه هنوز مشخص نیست، اما شواهد نشان می‌دهد آموزش در این مکان به سال 1096 بازمی‌گردد.

دانشگاه آکسفورد چهارمین دانشگاه در رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان به شمار می‌رود و قدمت و کیفیت آموزش در این دانشگاه بسیار بالاست. این دانشگاه یکی از بزرگ‌ترین انتشارات در جهان را دارد و حدود 24 هزار دانشجو در آن تحصیل می‌کنند.

3- دانشگاه سالامانکا

مکان: اسپانیا

سال تاسیس: 1134

دانشگاه سالامانکا (Salamanca) در سال 1134 افتتاح شد و بعد از دانشگاه پالنسیا- که منحل شد- قدیمی‌ترین دانشگاه اسپانیاست. این دانشگاه در غرب مادرید واقع شده، جایی که کریستوفر کلمبوس (کلمب) برای اعزام نیروهای خود در قرن 19 از پادشاه اسپانیا کمک خواست. دانشگاه سالامانکا در QS رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان در سال 2020 رتبه 601 تا 650 را به خود اختصاص داده و بیش از 30 هزار دانشجو دارد.

4- دانشگاه پاریس

مکان: فرانسه

سال تاسیس: 1160- 1250

این دانشگاه طی سال‌های 1160 تا 1250 در پایتخت فرانسه ساخته شد و بیشتر به نام سوربن معروف است. دانشگاه پاریس یکی از اولین دانشگاه‌های اروپاست که از سال 1793 تا 1896 به خاطر انقلاب کبیر فرانسه تعطیل بود. این دانشگاه اکنون به 13 دانشکده مستقل تقسیم شده که هر کدام شهرت خاص خود را دارند. دانشگاه سوربن (ترکیب دانشگاه پاریس‌سوربن و دانشگاه پیِر و ماری کوری که در رتبه 77 دنیا قرار دارد) و دانشگاه پانتئون-سوربن (به صورت مشترک در رتبه 305 دنیا هستند) از معتبرترین دانشگاه‌های پاریس محسوب می‌شوند.

5- دانشگاه کمبریج

مکان: انگلستان

سال تاسیس: 1209

این دانشگاه را گروهی از دانشمندانی که دانشگاه آکسفورد را به خاطر درگیری‌های سیاسی ترک کردند ساختند. دانشگاه کمبریج هفتمین دانشگاه معتبر جهان است. آکسفورد و کمبریج سال‌هاست که رقابت سالمی با یکدیگر دارند. دانشگاه کمبریج 19 هزار و 147 دانشجو دارد که از این تعداد چهار هزار و 450 نفر از خارج از حوزه یورو به این دانشگاه آمده‌اند.

6- دانشگاه پادووا

مکان: ایتالیا

سال تاسیس: 1222

دانشگاه پادووا (Padua) در سال 1222 تاسیس شد، اما برخی معتقدند که قدمت آن بیشتر است. این دانشگاه یکی از دانشگاه‌های قرون وسطی است که هنوز هم به فعالیت می‌پردازد. دانشگاه پادووا در رتبه 234 رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان قرار گرفته و به خاطر فعالیت‌های برجسته‌ای که در زمینه‌های فضانوردی، حقوق، پزشکی و فلسفه انجام داده مشهور است.

دانشگاه پادووا حدود 62 هزار دانشجو دارد که در شهر پادووا، یعنی محل اجرای نمایشنامه «رام کردن زن سرکش» نوشته شکسپیر، تحصیل می‌کنند. این دانشگاه در سال 1545 بخش گیاه‌شناسی خود را تاسیس کرد که قدیمی‌ترین باغ‌های آموزش کشاورزی در جهان را داراست. دانشگاه پادووا 9 موزه نیز دارد.

7- دانشگاه ناپل فدریکوی دوم

مکان: ایتالیا

سال تاسیس: 1224 (1258)

دانشگاه ناپل (Naples Federico II) در سال 1224 به دست فردریک دوم امپراتور روم ساخته شد. این دانشگاه در شهر ناپل که سومین شهر بزرگ ایتالیا و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای دارای سکنه جهان است واقع شده. دانشگاه ناپل فدریکوی دوم در رتبه 424 در جهان ایستاده (در سال 2020 توانست 48 رتبه بالا بیاید) و حدود 100 هزار دانشجو دارد که در علوم مختلف تحصیل می‌کنند. بسیاری از افراد سرشناس در این دانشگاه درس خوانده‌اند که در میان آنها نام فیلسوف و عالم دینی توماس آکویناس نیز به چشم می‌خورد.

8- دانشگاه سیه‌نا

مکان: ایتالیا

سال تاسیس: 1240

دانشگاه سیه‌نا (Siena) در شهر کوچک سیه‌نا در منطقه توسکانی واقع شده و یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های جهان است. این دانشگاه در رتبه 701 تا 750 جهان قرار دارد. حدود 20 هزار دانشجو در این مکان تحصیل می‌کنند که بیش از نیمی از آنها جمعیت شهر سیه‌نا را تشکیل می‌دهند. این شهر جزو میراث جهانی یونسکو است و سالانه بیش از 163 هزار گردشگر برای غذا، موزه و میراث قرون وسطایی آن به این شهر سفر می‌کنند.

9- دانشگاه کویمبرا

مکان: پرتغال

سال تاسیس: 1290

این دانشگاه در ابتدا در پایتخت پرتغال ساخته شد، اما بنا بر درخواست پادشاه چند بار تغییر مکان پیدا کرد و دست آخر در کویمبرا (Coimbra) سومین شهر بزرگ پرتغال جای گرفت. این دانشگاه در رتبه 406 در رتبه‌بندی جهانی قرار دارد و بیش از 24 هزار دانشجو را در خود پذیرفته است.

این دانشگاه دستخوش اصلاحات اساسی شد و پس از آن در قرن هجدهم طی دهه‌ها تنها دانشگاه فعال پرتغال بود. دانشگاه کویمبرا در سال 2013 در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت و به خاطر ساختمان‌های قدیمی، حیاط بزرگ، رسوم فرهنگی و چشم‌انداز زیبای رو به شهرش بسیار معروف است.

10- دانشگاه الازهر

مکان: مصر

سال تاسیس: 970 میلادی

دانشگاه الازهر در سال 970 در قاهره مصر تاسیس شد. این دانشگاه ابتدا با نام «مدرسه» شناخته می‌شد و به دانشجویان از سطح اول تا سوم آموزش می‌داد. دانشگاه الازهر پیشتر مرکز اسلامی بود و پس از آن برنامه درسی مدرن با موضوعات غیردینی نیز در آن گنجانده شد. الازهر در طول سالیان دستخوش بی‌ثباتی سیاسی شد، برجسته‌ترین آن در قرن دوازدهم بود که خاندان جدیدی به قدرت رسیدند و بیش از 100 هزار نوشته را از بین بردند.

امروزه دانشگاه الازهر در رتبه پنجاهم QS دانشگاه‌های عربی قرار دارد و در کنار درس‌های قدیمی و سنتی به آموزش در زمینه‌های تجارت، اقتصاد، علوم، پزشکی، مهندسی و کشاورزی نیز می‌پردازد.