کلسترول گیاهی اثربخشی ژن‌درمانی نانوذره‌ای را چند برابر می‌کند

اعتمادآنلاین| فیتواسترول‌ها که به کلسترول گیاهی شهرت دارند می‌توانند با تغییر شکل نانوحامل‌های ژنی از کروی به پلی هدرال، سرعت حرکت این نانوذرات را افزایش داده و موجب بهبود اثربخشی ژن‌درمانی می‌شوند.

یافته‌های اخیر محققان نشان می‌دهد که نانوذرات متصل به ژن که برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شوند، درصورت حضور مشتقات گیاهی کلسترول، عملکرد بهتری دارند. دلیل این امر آن است که فیتواسترول‌ها به ژن‌ها کمک می‌کنند تا در جای لازم درون سلول‌ قرار گیرند.

نتایج پژوهش‌های محققان دانشگاه ایالتی اورگان که در نشریه Nature Communications به چاپ رسیده است، اهمیت زیادی دارد چرا که برخی بیماری‌ها که با داروهای معمولی قابل درمان نیستند را می‌توان به‌صورت ژنتیکی درمان کرد. در این روش‌ها اسیدهای نوکلئیک موردنظر به سلول‌های بیمار منتقل شده تا پروتئین موردنیاز بیمار تولید شود.

این روش‌های درمانی ژنتیکی به ادوات حمل کننده متکی هستند، ادواتی که بتوانند محموله را به‌صورت موثر حمل کرده و در محل موردنظر رهاسازی کنند.

گوراو ساها از دانشگاه OSU روی نانوذرات مبتنی بر لیپید به‌عنوان وسیله حمل ژن کار می‌کند تا از آن برای درمان فیبروز کیستیک استفاده کند. فیبروز کیستیک یک بیماری ژنتیکی است که منجر به عفونت مداوم ریه می‌شود. معمولا امید به زندگی در این بیماری 40 سال است. یک ژن معیوب باعث بروز این بیماری شده که با کم آبی بدن، ریه‌ها ایجاد مخاط می‌کنند و راه هوایی ریه مسدود می‌شود.

دو سال قبل، محققان از نانوذرات حاوی mRNA استفاده کردند تا سلول‌ها را وادار به تولید پروتئین موردنظر کنند. یافته‌های آنها نشان می‌دهد که کلسترول موجب ثبات این نانوذرات حامل ژن می‌شود. این گروه نشان دادند که کلسترول‌های گیاهی می‌توانند موجب افزایش اثربخشی ژن‌درمانی شوند.

فیتواسترول‌ها که مولکول‌های گیاهی با ساختار شیمیایی شبیه به کلسترول هستند، شکل نانوذرات را از کروی به پلی‌هدرال درمی‌آورند و با این کار، سرعت حرکت نانوذرات را افزایش می‌دهند.

در حالت عادی تحویل ژن با نانوذرات کارایی 2 درصدی دارد، اگر دوز افزایش یابد خطر مسمویت وجود دارد و در عین حال، هزینه کار افزایش می‌یابد. اما این روش موجب 10 و گاهی تا 20 برابر کارایی می‌شود.

منبع: مهر