کشورها و شرکت‌هایی که میلیاردها دلار خرج می‌کنند تا در مسابقه کشف واکسن کرونا اول شوند

اعتمادآنلاین| مژده اصغرزاده- دولت‌ها، موسسه‌های خیریه و شرکت‌های بزرگ داروسازی میلیاردها دلار از پول‌شان را در بازی‌ای گذاشته‌اند که احتمال برنده شدن در آن کم است. آنها خیلی سریع واکسن‌ها را آزمایش و بررسی می‌کنند، ولی هیچ تضمینی وجود ندارد که به موفقیت برسند. این شرکت‌ها واکسن‌هایی را سفارش داده‌اند که حتی اثرگذاری آنها مشخص نیست.

اعتمادآنلاین به نقل از «news18» گزارش می‌دهد که کشورها و شرکت‌های بزرگ هزینه‌های هنگفتی را برای ساخت واکسن کرونا اختصاص داده‌اند. شرکت‌های آمریکایی، چینی و آلمانی شبانه‌روز در حال آزمایش واکسن‌های مختلف هستند.

پاول استافل، مدیر ارشد «جانسون اند جانسون»، می‌گوید که این بحران جهانی به قدری عظیم است که هر یک از ما باید با تمام وجود ریسک کنیم تا این بیماری را متوقف کنیم. شرکت «جانسون اند جانسون» با همکاری دولت آمریکا برای سرعت بخشیدن به ساخت و تولید واکسن‌هایی که هنوز کارآیی آنها ثابت نشده یک میلیارد دلار سرمایه‌‌گذاری کرده است.

از لحاظ تاریخی فقط 6 درصد از واکسن‌ها به بازار راه پیدا می‌کنند. این در حالی است که اغلب پروسه‌ای چند ساله‌ لازم است تا آزمایش‌ها نشان دهد که آن واکسن احتمالاً کارآمد است. اما شیوه‌های قدیمی مربوط به ساخت دارو و واکسن برای ویروسی که تا این زمان سه میلیون نفر را مبتلا کرده و بیش از 211 هزار کشته داده و اقتصاد جهان را به ویرانی کشیده کنار گذاشته شده است. واکسن باید طوری طراحی شود که فقط در 12 تا 18 ماه صدها هزار دوز از آن بررسی، آزمایش و در دسترس عموم قرار گیرد.

شرکت‌های دارویی و دولت‌ها و سرمایه‌گذارانی که از آنان پشتیبانی می‌کنند سرمایه‌گذاری‌های خود را به شیوه‌های مختلفی بیشتر می‌کنند. طی مصاحبه‌ای که رویترز با حدود 30 مدیر شرکت دارویی، مقامات بهداشت و درمان دولتی و کارشناسان انجام داد مشخص شد که برای تولید واکسن باید ریسک کرد تا این اطمینان حاصل شود که واکسن ویروس کرونای جدید هر چه سریع‌تر تولید و به محض کشف شدن توزیع شود.

سرمایه‌گذاران‌ دولتی، کارگروه‌های سازمان بهداشت جهانی و بشردوستان هدف اولیه خود را بیش از صد واکسنی که کاندیدای واکسن کرونا شده‌اند قرار دادند، اما فقط بعضی از آنها به مرحله آزمایش انسانی رسیده‌اند و ایمنی و اثربخشی آنها تایید شده است و بیشتر این واکسن‌ها کنار گذاشته شده‌اند.

شرکت‌هایی که در این مسابقه شرکت می‌کنند فواید احتمالی زیر نصیب‌شان می‌شود: زمینه اثبات فناوری واکسن فراهم شده و فرصتی برای کسب شهرت و افزایش سهام به آنها می‌رسد. در حالی که بعضی از شرکت‌های بزرگ مثل «جانسون اند جانسون» (Johnson & Johnson) و گلاکسواسمیت‌کلاین (GlaxoSmithKline Plc) گفته‌اند قصد دارند واکسن را با قیمت مناسب (حداقل در ابتدا) عرضه کنند، اما در صورتی که به واکسیناسیون فصلی نیاز باشد و کشورها روی محصولات موجود در انبارهای این شرکت‌ها سرمایه‌گذاری کنند آنها سود زیادی خواهند برد. اما یافتن واکسنی که توانایی تولید و توزیع آن وجود نداشته باشد زیاد خوب نیست؛ یعنی اکنون باید خط تولید آماده شود.

دکتر ریچارد هچت (Richard Hatchett) که در دولت بوش مسئول مدیریت بیماری آنفلوانزا بود و در دولت اوباما نیز برای مبارزه با آنفلوانزای خوکی مشاوره‌هایی می‌داد، گفت که ما می‌خواهیم روی کشف واکسن سرمایه‌گذاری کنیم، حتی پیش از آنکه از کارآمدی آن مطمئن شویم. ما باید توانایی تولید سریع واکسن‌ها را در مقیاس صدها هزار میلیون دوز داشته باشیم.

هچت اکنون رئیس ائتلاف نوآوری‌های آمادگی برای بیماری‌های همه‌گیر (CEPI) است. این ائتلاف کنسرسیومی برای کشف واکسن است که سرمایه‌گذاران خصوصی‌ای در بریتانیا، کانادا، بلژیک، نروژ، سوئد، آلمان و هلند از آن پشتیبانی می‌کنند. این موسسه بیش از 915 میلیون دلار از 2 میلیارد دلاری که پیش‌بینی می‌شد برای سرعت بخشیدن به آزمایش واکسن و ساختن کارخانه‌های تولید واکسن- برای حداقل سه واکسن پیشنهادی- لازم است هزینه کرد.

سازمان تحقیقات و توسعه پیشرفته زیست پزشکی (BARDA) در آمریکا- مرکز فدرالی که بودجه تکنولوژی مبارزه با بیماری را تامین می‌کند- اعلام کرد که تقریباً یک میلیارد دلار برای حمایت از پیشرفت‌هایی که در زمینه بیماری کرونا انجام شده و تولید انبوه واکسن‌های پیشنهادی سرمایه‌گذاری کرده است.

هچت گفت داشتن ذخایر آماده در سراسر جهان برای واکسینه کردن کسانی که در شرایط بحرانی هستند (کادر درمانی، سالمندان، افراد آسیب‌پذیر) به ریشه‌کن شدن سریع بیماری و جان گرفتن دوباره اقتصاد کمک می‌کند. او اظهار داشت در سال 2009 که بیماری H1N1 شیوع پیدا کرد، کشورهای ثروتمند واکسن‌ها را در انبارهایشان ذخیره کرده بودند. کارشناسان بیماری‌های واگیردار هشدار دادند که اگر این اتفاق دوباره رخ دهد کرونا همچنان ادامه خواهد یافت و شاید موج جدیدی از این بیماری ظهور پیدا کند.

مسابقه کشف واکسن به این شکل در تاریخ بی‌نظیر بوده است. CEPI حداقل 115 مورد از واکسن‌های پیشنهادی در سراسر جهان را شناسایی کرده است. این مسابقه تمام هنجارهای مربوط به سرعت و ایمنی داروها و واکسن‌ها را در هم شکسته است.

بعضی از تولیدکنندگان ساخت واکسن به جای آنکه به طور معمول واکسن‌ها را یکی پس از دیگری آزمایش کنند، آنها را به صورت دوتایی بررسی می‌کنند. برخی دیگر نیز به صورت همزمان روی واکسن‌ها در کشورهای مختلف آزمایش انجام می‌دهند تا به سریع‌ترین راه برای عرضه آن به بازار دست یابند. این مساله که هیچ اطمینانی برای سرمایه‎‌گذاری روی یک واکسن پیشنهادی وجود ندارد کمی خطرناک است، زیرا هر نوع واکسنی نیازمند خط تولیدی متفاوت است.

BARDA، سازمان R & D آمریکا، یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران ساخت واکسن است که حدود پنج میلیارد دلار هزینه کرده است. این سازمان روی پنج واکسن پیشنهادی سرمایه‌گذاری کرده و بیشتر هزینه را روی پروژه‌های شرکت‌های داروسازی باتجربه گذاشته است.

در چین نیز شرکت CanSino Biologics Inc فناوری شبیه به «جانسون اند جانسون» اتخاذ کرده است. این شرکت در ماه جاری اعلام کرد واکسن پیشنهادی‌اش تمام آزمایش‌های انسانی را پشت سر گذاشته و در نظر دارد که کار خود را به مرحله بعدی ببرد.

شرکت Sanofi SA، یکی از بزرگ‌ترین سازندگان واکسن، اعتماد BARDA را جلب کرده و هزینه واکسن را از این سازمان گرفته است. این شرکت به جای استفاده از روش سنتی آزمایش با تخم‌مرغ برای رشد ژنتیکی پروتئین‌های ویروس تغییریافته از سلول‌های حشرات بهره گرفته است.

شرکت Moderna Inc، که کارخانه‌ای بیوتکنولوژی واقع در کمبریج ماساچوست است، اولین شرکت آمریکایی است که وقتی در ماه پیش کار تست واکسن را شروع کرد اعلام کرد می‌خواهد آزمایش‌های انسانی را آغاز کند. این شرکت با سازمان ملی بهداشت آمریکا کار می‌کند و بودجه خود را از طریق CEPI دریافت کرده و در این ماه نیز از BARDA حدود 483 میلیون دلار کمک گرفته تا کار تولید واکسن را انجام دهد.

مدرنا 150 نیروی کارکشته را به خدمت گرفته تا شبانه‌روز روی ساخت واکسن کار کنند. واکسن‌های مدرنا از (RNA (mRNA بهره می‌گیرد تا سلول‌ها را طوری در بدن تربیت کند تا نوع خاصی از پروتئین‌های ویروس کرونا را که پاسخ ایمنی تولید می‌کنند، بسازد.

تال زکز (Tal Zaks) رئیس بخش پزشکی مدرنا به رویترز گفت: «در آخر میلیون‌ها دوز از واکسن تولید می‌شود. شرکت امیدوار است که تاییدات لازم برای عرضه واکسن را در مارس 2021 بگیرد و پیش از آن برای کادر درمانی از این واکسن استفاده شود.»

شرکت‌های آلمانی تولیدکننده واکسن مثل CureVac و BioNTech SE که با شرکت Pfizer کار می‌کنند آماده‌اند تا واکسن‌های تولیدشده از mRNA را آزمایش کنند. شرکت Lexington در ماساچوست نیز با Sanofi در حال آزمایش واکسن‌های پیشنهادی است.