پیش درآمدِ سفر انسان به سیاره سرخ

اعتمادآنلاین| سرانجام کاوشگر «استقامت» (Perseverance) پس از حدود 7 ماه فضا نوردی، ساعت 15و 55 دقیقه 29 بهمن 99 (18 فوریه 2021) به وقت ایالات متحده امریکا بر سطح سیاره مریخ معروف به سیاره سرخ فرود آمد و نخستین تصاویر خود از این سیاره را به زمین مخابره کرد. به گزارش خبرگزاری‌های خارجی، «استقامت» که بخش مهمی از ماموریت 2.7 میلیارد دلاری «مریخ 2020» ناسا محسوب می‌شود، بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین کاوشگری است که تاکنون به سیاره مریخ ارسال شده و قرار است یک ماموریت 2 ساله را برای جست‌وجوی علایم حیات و آماده‌سازی مقدمات برای دیدارهای آتی انسان‌ها بر سطح این سیاره سرخ آغاز کند. کاوشگر استقامت پنجشنبه 30 ژوییه 2020 (نهم مرداد 1399) زمین را به مقصد سیاره سرخ ترک کرد. «استقامت» از هفت ابزار خود برای توصیف سطح دهانه «جزرو» در نزدیکی خط استوای مریخ و جست‌وجوی نشانه‌هایی از حیات باستانی در مریخ در شعاع 45 کیلومتری سنگ‌های این دهانه که میلیاردها سال پیش میزبان یک دریاچه و یک دلتای رودخانه‌ای بوده است، استفاده خواهد کرد. این ربات 6 چرخ همچنین چند نمونه از مکان‌های قابل مطالعه و امیدوارکننده جمع‌آوری و ذخیره می‌کند.

این نمونه‌ها سپس در عملیاتی که توسط ناسا و سازمان فضایی اروپا انجام خواهد شد، به زمین منتقل می‌شوند و محققان در آزمایشگاه‌های سراسر جهان آنها را با جزییات کامل و به دنبال نشانه‌هایی از زندگی و سرنخ‌هایی در مورد تاریخ تکامل سیاره سرخ در آنها بررسی می‌کنند. به گزارش ایرنا به نقل از پایگاه اینترنتی فایننشیال اکسپرس، هفته گذشته، پروفسور اندرو کوتس دانشمند حوزه فضای دانشگاه کالج لندن که 20 سال سرگرم ماموریت‌های مریخ بوده است، گفت: استقامت یک پیشرفت بزرگ در زمینه همه فرودگرها و مریخ نوردهایی محسوب می‌شود که قبلا به این سیاره ارسال کرده‌ایم.

اما با این حال کاوشگر استقامت که به اندازه یک خودرو است باید ابتدا از آنچه مهندسان ناسا آن را «هفت دقیقه وحشت» می‌نامند، جان سالم به در برد. این زمان که به هفت دقیقه وحشت معروف شده است هفت دقیقه‌ای سختی است که کاوشگر کیوروسیتی در سال 2012 بر سطح مریخ فرود آمد.این هفت دقیقه زمانی است که طول می‌کشد سرعت کاوشگر از سرعت ورودی 20 هزار کیلومتر در ساعت که به جو مریخ می‌رسد به سرعت پایین‌تری که از سرعت پیاده‌روی کمتر است، کاهش یابد. البته سرانجام کاوشگر استقامت از عهده انجام این کار پیچیده برآمد و روی سطح مریخ مستقر شد. همزمان با فرود این کاوشگر روی مریخ، ناسا فیلم فرود آن را به‌طور زنده پخش کرد و میلیون‌ها نفر از سراسر جهان آن را تماشا کردند. جست‌وجوی نشانه‌هایی از حیات باستانی در مریخ، فراهم کردن زمینه برای ماموریت‌های آتی سرنشین‌دار به این سیاره سرخ به پرواز در آوردن اولین بالگرد در جهان فرازمینی و مخابره صدای مریخ به زمین از اهداف کاوشگر استقامت در این ماموریت است.

زمینه سازی برای ماموریت‌های سرنشین‌دار

استقامت افزون بر کاوش در مریخ، قصد دارد زمینه‌هایی را برای ماموریت‌های سرنشین‌دار به سیاره سرخ که ناسا می‌خواهد در دهه 2030 آن را انجام دهد، فراهم کند. به عنوان مثال، استقامت نیز مانند مریخ نورد «تیان ون- 1» چینی‌ها مجهز به رادارهای نفوذپذیر به زیر سطح مریخ برای یافتن یخ-آب است.همچنین یکی دیگر از ابزارهای مریخ نورد ناسا موسوم به MOXIE از جو نازک مریخ که دارای 95 درصد کربن دی‌اکسید است، اکسیژن تولید می‌کند.

شباهت‌ها و تفاوت‌های مریخ و زمین

بر اساس این گزارش، مِرّیخ (از عربی) یا بهرام چهارمین سیاره در منظومه خورشیدی است که در یک مدار طولانی‌تر و با سرعتی کمتر از زمین به دور خورشید می‌چرخد. هر یک بار گردش این سیاره به دور خورشید معادل 687 شبانه‌روز زمین به درازا می‌کشد و طول شب و روز آن از زمین کمی طولانی‌تر است. نام فارسی این سیاره بهرام و نام عربی-یونانی آن مِرّیخ است. در کتاب‌های قدیمی فارسی آن را فلک شحنه پنجم و سایس رواق پنجم نیز نامیده‌اند. قطر مریخ نزدیک به یک‌دوم قطر زمین و برابر 6790 کیلومتر است. (قطر زمین: 12756 کیلومتر) . نوری که از خورشید به مریخ می‌رسد نصف نوری است که زمین دریافت می‌کند، اما روز مریخی 40 دقیقه طولانی‌تر از روز زمینی است؛ بنابراین شرایط از نظر نور تقریباً مثل زمستان زمین است و به این خاطر امکان رشد گیاهان در شرایط گلخانه‌ای در مریخ وجود دارد. روزهای مریخ 24 ساعت و 37 دقیقه درازا دارند. از آن‌جا که محور سیاره مریخ همانند زمین 24 درجه مایل است، در این سیاره نیز فصل‌های سال وجود دارند. اما هر سال مریخی کمابیش دو برابر سال زمینی یعنی 678 روز به درازا می‌کشد.

اولین کاوش هوایی در دنیای فرازمینی

ابزار MOXIE تنها نمایش فناوری کاوشگر استقامت نیست؛ چرا که این مریخ نورد به یک هلیکوپتر 1.8 کیلوگرمی به نام «نبوغ» (Ingenuity) نیز مجهز است که در زیر این کاوشگر تعبیه شده و به سیاره سرخ سفر می‌کند. نبوغ پس از فرود استقامت بر سطح مریخ، آزاد خواهد شد و چند پرواز آزمایشی کوتاه را در آسمان مریخ انجام می‌دهد تا اولین کاوش هوایی را در جهان فرازمینی رقم بزند.

مخابره نخستین صدای مریخ به زمین

با وجود اینکه تاکنون هشت کاوشگر روانه مریخ شده‌اند اما هنوز هیچ صدایی به‌طور مستقیم از این سیاره به زمین مخابره نشده است؛ اما کاوشگر استقامت به زودی این موضوع را تغییر خواهد داد.استقامت به دو میکروفن برای ضبط صدای سیاره سرخ مجهز است. میکروفن اول بخشی از سیستم EDL (ورود، کاهش ارتفاع و فرود) است که فرود امن استقامت را بر سطح مریخ تضمین می‌کند. صدای فرود این مریخ نورد با تصاویر دوربین‌های آن جفت می‌شود تا نخستین تجربه یک تصویر همراه با صدا را از فرود یک کاوشگر بر سطح مریخ داشته باشیم. میکروفن دوم نیز یک نسخه بهبود یافته از ابزار اندازه‌گیری لیزری SuperCam تعبیه شده روی مریخ نورد «کنجکاوی» است. استقامت از سیستم ChemCam دقیقاً مانند نسخه قدیمی خود روی سطح سیاره سرخ به کار برده می‌شود. ChemCam از شلیک لیزر مادون قرمز برای گرم کردن و تبخیر سنگ‌ها و خاک مریخ استفاده می‌کند همین‌طور که لیزر کار خود را انجام می‌دهد، یک دوربین، ترکیب شیمیایی مواد تبخیر شده را تجزیه و تحلیل کرده و به دنبال ترکیبات آلی می‌شود اما صدایی که از این سنگ‌های در حال متلاشی شدن در می‌آید، می‌تواند به محققان سرنخ‌هایی درمورد ترکیب آنها بدهد. این میکروفن خارجی همچنین صدای محیط را در حالی که این مریخ نورد در حال گشت و گذار در مریخ است، ضبط می‌کند و این یک مزیت دیگر برای محققان به همراه دارد.

منبع: تعادل