حیوانات برای سازگاری با تغییرات آب‌وهوایی شکل بدن‌شان را تغییر می‌دهند

اعتمادآنلاین| گرمایش جهانی برای حیوانات به ویژه حیوانات خون‌گرم که باید میزان دمای داخلی بدن خودشان را ثابت نگه دارند یک چالش بزرگ است. اگر تجربه گرمازدگی داشته باشید، حتماً متوجه شده‌اید که گرمای بیش از حد باعث ایجاد استرس در بدن می‌شود.

به گزارش اعتمادآنلاین، به نقل از «The conversation»، حیوانات به روش‌های مختلف با گرمایش زمین مقابله می‌کنند. برخی حیوانات به مناطق سردتر همچون قطب یا ارتفاعات می‌روند. برخی دیگر هنگام وقایع مهم زندگی‌شان همچون تولیدمثل و مهاجرت خود را تغییر می‌دهند و در زمان‌های سردتر این امور را انجام می‌دهند‌ و برخی نیز به مرور اندازه بدن خود را تغییر می‌دهند تا سریع‌تر سرد و خنک شوند.

تحقیقات نشان می‌دهد برخی گونه‌های جانوری برای سازگاری با تغییرات آب‌وهوایی اندازه گوش‌، دم‌، منقار و سایر زائده‌ها و اندام‌های فرعی خودشان را تغییر می‌دهند. در این تحقیق نمونه‌هایی از افزایش اندازه اندام‌های حیوانات به موازات تغییرات آب‌وهوایی و افزایش دما یافت شد.

نمونه‌های متعددی از این گونه‌ها که می‌توان آنها را « گونه‌های تغییر شکل دهنده» نام‌گذاری کرد در استرالیا شناسایی شده. این نشان می‌دهد که گرم شدن آب‌وهوا ممکن است منجر به تغییرات اساسی در شکل و ظاهر حیوانات شود.

قانون آلن

مشخص شده است که حیوانات از اندام‌های خود برای تنظیم دمای داخلی بدن‌شان استفاده می‌کنند؛ مثلاً فیل‌های آفریقایی خون گرم را به سمت گوش‌های بزرگ خود پمپاژ می‌کنند، سپس گوش‌ها را به منظور پخش کردن حرارت در بدن خود تکان می‌دهند. منقار پرندگان نیز عملکرد مشابهی انجام می‌دهد. هنگامی که پرنده گرم است می‌تواند جریان خون را به سمت منقار خود ببرد. این عملکرد پخش گرما به سمت منقار در تصویر حرارتی یک طوطی در عکس زیر نشان داده شده است.

جانورشناس آمریکایی جوئل آلن، در دهه 1870، توضیح داد حیوانات خون‌گرم که در مناطق سردتر زندگی می‌کنند دارای اندام‌های کوچک‌تر و آنهایی که در مناطق گرم‌تر زندگی می‌کنند دارای اندام‌های فرعی بزرگ‌تری هستند. این الگویی است که از آن با نام قانون آلن یاد می‌شود و این قانون با مطالعه روی پرندگان و پستانداران به اثبات رسیده است.

کدام حیوانات در حال تغییرند؟

تغییر شکل بیشتر در پرندگان (افزایش اندازه منقار) مشاهده شده است که شامل چندین گونه طوطی استرالیایی است. مطالعات صورت‌گرفته نشان می‌دهد اندازه منقار طوطی کاکلی گنگ‌گنگ و طوطی‌های قرمز از سال 1871 بین چهار تا 10 درصد افزایش یافته است. اندازه اندام‌های پستانداران نیز رشد داشته، مثلاً در حشره‌خوار جهنده (پستانداری کوچک شبیه موش کور) اندازه دم و پا از سال 1950 به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرده است. در خفاش بینی برگه‌ای اندازه بال در مدت مشابه تا 1.64 درصد افزایش یافته است.

تغییر شکل در اندام‌های حیوانات مختلف در بسیاری از نقاط جهان اتفاق می‌افتد، اما برای فهمیدن اینکه چه نوع حیواناتی بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند مطالعات و تحقیقات بیشتری نیاز است. دانشمندان در حال بررسی عوامل مختلف اثرگذار در تغییر شکل ظاهری حیوانات هستند؛ به عنوان مثال مطالعات نشان داده‌ اندازه منقار فنچ گالاپاگوس در طول زمان در واکنش به اندازه دانه تغییر کرده است که این نتیجه بارش باران است. داده‌ها نشان می‌دهد که بارش باران اندازه منقار را تعیین می‌کند. پس از تابستان‌های گرم و خشک و بی‌باران بقای پرندگانی که منقار کوچک دارند کاهش می‌یابد. تحقیقاتی بیشتر در دست اجراست تا مشخص شود که آیا دما نیز بر تغییر اندازه منقار فنچ‌ها تاثیر می‌گذارد یا خیر.

شواهد روشنی وجود دارد دال بر اینکه پرندگان با منقار کوچک‌تر پس از گذراندن تابستان گرم و خشک کمتر زنده می‌مانند. این موضوع نشان می‌دهد نقش دما در ایجاد تغییرات در اندازه اندام‌های حیوانات مهم است و بر اساس این تحقیقات می‌توان پیش‌بینی کرد که کدام گونه‌های جانوری (گونه‌های پایبند به قانون آلن) در واکنش به تغییر دما تغییر اندازه می‌دهند. این گونه‌ها عبارت‌اند از: سارها، گنجشک‌ها، تعداد زیادی از پرندگان و مرغان دریایی و پستانداران کوچک نظیر صاریغ آمریکای جنوبی (نوعی حیوان کیسه‌دار).

گزارش‌های منتشرشده از سوی سازمان بین‌دولتی تغییرات اقلیمی (IPCC) نشان می‌دهد فرصت بسیار کمی برای جلوگیری از حوادث فاجعه‌بار ناشی از گرمایش جهانی داریم. این سازمان هشدار داده که تغییرات آب‌وهوایی در حال گسترش و تشدید است.

طبق تحقیقات صورت‌‌گرفته، برخی حیوانات با تغییرات آب‌وهوایی سازگار می‌شوند و بسیاری دیگر از حیوانات این‌طور نیستند و نمی‌توانند خودشان را با این تغییرات وفق دهند و به سادگی قادر به تکامل در زمان نیستند. برای تعیین عمق و دامنه این پدیده و پیش‌بینی تغییرات احتمالی آینده، به تحقیقات بیشتر روی گونه‌های مختلف جانوری و در اکوسیستم‌های مختلف نیاز است. بهترین راه برای حفاظت از گونه‌های جانوری در آینده کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و جلوگیری از گرمایش جهانی تا حد ممکن است.