سیل چرا به فاجعه تبدیل شد؛ چه کسانی مقصر هستند؟

آمار تلفات سیل گسترده در استان‌های مختلف کشور در حال افزایش است. تعداد مفقودشدگان، رقم مجروحان و میزان خسارت‌ها نیز روندی صعودی دارد اما چرا رخدادی طبیعی چنین فاجعه‌ساز می‌شود و چه کارهایی باید انجام می‌شد تا آب ما را با خود نبرد؟ مقصران چه کسانی هستند و قوانین در این زمینه چه می‌گویند؟

به گزارش اعتمادآنلاین، این نخستین بار نیست که جاری شدن سیل در نقاط مختلف کشور به فاجعه‌ای بزرگ تبدیل می‌شد. در نوروز سال ۹۸ نیز شاهد همین اتفاق بودیم و همان زمان بحث‌های زیادی در این باره صورت گرفت و کارشناسان مختلف نظرات خود را ابراز کردند؛ اما به نظر می‌رسد همه چیز در محدوده حرف و نظر باقی ماند و اقدام عملی خاصی صورت نگرفت تا فاجعه‌ای قابل پیش‌بینی دوباره تکرار شود.

   بیشتر بخوانید:

• آخرین آمار تلفات و مفقودی‌های سیل از ابتدای مردادماه در ایران
• آخرین وضعیت ۱۸ استان سیل‌زده کشور
• هشدار سطح قرمز وقوع سیلاب در جنوب و شرق کشور

حریم رودخانه‌ها

مهم‌ترین عامل مرگبار شدن سیلاب‌ها ناایمن بودن حریم رودخانه‌هاست. ساخت‌وسازهای غیرمجاز در کنار رودهایی که ممکن است خروشان شوند و طغیان کنند سال‌های سال است که زنگ خطر را به صدا درآورده و حتی خود مسئولان نیز به آن اذعان دارند اما تاکنون اقدام موثری برای تخریب این بناها انجام نشده است. هنوز ساختمان‌های متعددی در حریم رودخانه‌ها، رود‌دره‌ها و آبراهه‌ها وجود دارد و همین امر باعث برجا ماندن خسارات و تلفت سنگین می‌شود.

از سوی دیگر لایروبی رودها موضوعی است که در هر سیل به زبان می‌آید و بعد فراموش می‌شود تا فصلی دیگر و سالی دیگر باز هم آب، جان بگیرد.

اعلام هشدار

شبکه ملی هشدار رخدادهای سیل، طوفان و گرد و غبار شبکه‌ای است که باید از سوی سازمان هواشناسی تکمیل می‌شد. مطابق قانون هوای پاک که در سال ۱۳۹۶ تصویب شد، این سازمان دو سال فرصت داشت تا شبکه ملی را کامل کند اما این اتفاق رخ نداد و از همین رو، باز هم حوادث قابل پیش‌بینی ما را غافلگیر کرد.

بی‌توجهی به ساخت سیل‌بند

سیل را می‌توان با ساخت سیل‌بند مهار و هدایت کرد، با این حال هنوز از آن غافل هستیم و نمی‌توانیم آب‌های خروشان را به سفره‌های زیرزمینی هدایت کنیم. ساخت سیل‌بندها که اتفاقاً هزینه‌های گزافی هم ندارند باعث می‌شود سیل نه‌ تنها ویرانگر نباشد بلکه قابل استفاده شود.

تعدد سازمان‌های مسئول

یکی از مهم‌ترین موضوعات در بحث سیل تعدد سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها و نهادهایی است که در این زمینه تصمیم‌گیر و مجری هستند. شهرداری‌ها، دهیاری‌ها، وزارت کشور، قوه قضائیه، وزارت راه و مسکن، هلال‌احمر و سایر سازمان‌های امدادی، وزارت جهاد کشاورزی و... هر یک بخشی از وظایف مربوط به ایمنی در برابر سیل و بلایای طبیعی دیگر را بر عهده دارند و همین موضوع و نبود مدیریت یکپارچه سبب شده اقدامات عملی موثری در این حوزه صورت نگیرد یا اینکه دامنه اقدامات به حدی محدود باشد که با هر حادثه‌ای شاهد مرگ هموطنان باشیم.