بقای هر شخصیتی با نقد میسر و امکان‌پذیر است/ احترام به حق انتخاب مردم، مولفه مهم حکومت عادل از نگاه امام علی(ع) است

اعتمادآنلاین| محسن رهامی رئیس بنیاد بین المللی صلح با بیان اینکه در نگاه امام علی(ع) حکومت امری کاملا زمینی و با انتخاب مردم شکل می‌گیرد، گفت: احترام به حق انتخاب مردم مولفه مهم حکومت عادل از نگاه امیرالمونین است.

این استاد حقوق دانشگاه تهران ادامه داد: ممکن است سخنی از ایشان نقل شده باشد که وقتی آن را با سایر سخنان ایشان مقایسه می‌کنیم به کل مجموعه کلامی ایشان نخواند بنابراین ما می توانیم آنرا نقد کنیم یا اینکه به این نتیجه برسیم که این سخن مربوط به ایشان نیست.

وی ادامه داد: این مورد درباره حضرت امام خمینی(ره) با وجود تمامی مجاهدت‌ها و عظمتی که داشته‌اند نیز صادق است و ما باید بتوانیم سخنان ایشان را نقد کنیم، چرا که بقای هر شخصیتی با نقد میسر و امکان پذیر است. هیچ اندیشه ای بدون نقد باقی نمی‌ماند و اندیشه‌های بزرگ بخاطر نقد شدنشان است که باقی مانده اند، بنابراین ما می‌توانیم سخنان امام را نیز در موارد مختلف نقد کنیم.

رهامی همچنین با اشاره به شرایط مراسم عزاداری گفت: متاسفانه امروزه در مجالس عزاداری و سخنرانی‌ها احساسات بر درک و تعقل غلبه کرده و اشعار مهیج خواندن و تحریک احساسات طرفدار بیشتری پیدا کرده است. در شرایط امروز روزگار ما در هیچ جای دنیا به اندازه خاورمیانه که مرکز نزول وحی بوده خشونت وجود ندارد، که نتیجه تندروی هایی بوده که انجام شده است. در ایران نیز چنانچه با حوصله بیشتری امور را به پیش می بردیم و از تجربه دنیا استفاده می کردیم، نتایج بهتری می گرفتیم.

استاد حقوق دانشگاه تهران با اشاره به لزوم بازخوانی مولفه‌های عدالت در نگاه حضرت علی علیه السلام گفت: قداست‌زدایی از حکومت دینی و اجازه دادن به مردم برای نقد حکومت که در خطبه 216 به آن اشاره شده است، یکی از جنبه‌های وجود عدالت در حکومت دینی است. در این نگاه بین حکومت و مردم نباید مونولوگ برقرار باشد بلکه باید گفتگوی دو طرفه ایجاد شود و هرکسی در جایگاه حکومت می‌نشیند باید بپذیر که جایگاه او بدین معناست که خود را در جایگاه نقد قرار داده است. بنابراین در نگاه حضرت علی علیه السلام حکومت باید خود را در آیینه نقد بگذارد و ایشان خود تصریح می‌کنند که باید مرا را نیز نقد کنند.البته نقد بدین معنا نیست که حکومت حتما اشتباه می کند، اما بدین معنا است که حکومت نقد را بپذیرد و هیچ راهی برای اصلاح حکومت جز این نیست.

رئیس بنیاد بین المللی صلح با اشاره به خطبه 92 نهج البلاغه بیان کرد: یکی دیگر از مولفه های حکومت عادل از نظر امام علی (ع) این است که حکومت باید به حق انتخاب مردم احترام بگذارد. امام علی(ع) می‌فرمایند که اگر من والی شما باشم، با توجه به تغییر شرایط در بیست و پنج سال گذشته جامعه دیگر تحمل برگرداندن عدالت به شرایط زمان پیامبر اکرم را نخواهد داشت و بهتر است که من وزیر و مشاور شما باشم تا اینکه امیر شما باشم و هر فردی که شما انتخاب کنید با او همراهی خواهم کرد.

رهامی در ادامه افزود: این سخنان حضرت امیر بدین معنا است که ایشان به حق انتخاب مردم احترام می گذارد و این بدان معناست است که از نگاه ایشان حکومت کاملا امری زمینی است و مردم حق انتخاب آن را دارند. وجه دیگر حکومت عادل در نگاه امام علی علیه السلام که در خطبه 15 و 16 به آن پرداخته شده این است که ایشان برای اجرای عدالت هیچ استثنایی قائل نمی شود و حتی در تاریخ می بینیم که با برادرش عقیل نیز آنگونه رفتار می کند.

وی درباره وجه دیگر حکومت عادل در نگاه امام علی(ع)گفت: این مورد که در خطبه 146 نهج البلاغه بدان پرداخته شده است، اشاره به نوع برخورد با رقبا دارد که از نظر ایشان وقتی با کسی رقیب هستید، باید با او به عدالت رفتار کنید و بنابراین وقتی ایشان با ناسزا گفتن به معاویه و بنی امیه مخالف هستند، درباره دیگر موارد نیز در شرایط امروزی در مقابل رقبایی مانند آمریکا نیز صدق می‌کند.

استاد حقوق دانشگاه تهران در پایان افزود: بارزترین صفت حضرت علی علیه السلام عدالت ایشان است و ایشان اقتدار و امنیت را بر عدالت برتری نمی‌دهد، چنانچه می‌بینیم که در مورد ابن‌ملجم قصاص پیش از جنایت نمی‌کند و اقدامات پیشگیرانه و برخورد با افراد به این دلیل که بعدا ممکن است تهدید باشند را انجام نمی‌دهد.

منبع: ایسنا