روحانی اهل استعفا نیست/ آرمان‌های دوران مبارزه برای انقلاب محقق نشد/ روحانی می‌گفت من هوس رییس‌جمهور شدن نداشتم، آمده‌ام خودم را برای نجات کشور فدا کنم

اعتمادآنلاین| علی جنتی، عضو ارشد حزب اعتدال و توسعه و وزیر دولت یازدهم حسن روحانی مصاحبه‌ای داشته است که مهم‌ترین قسمت‌های این گفتگو در ادامه می‌آید:

*بخشی از نارضایتی‌ها به دلایل اقتصادی است. برخی اجتماعی و ناشی از فقدان آزادی‌های مدنی است. خیل جوانان بیکار اما تحصیل‌کرده از جمله موجبات اعتراضات و نارضایتی است. اکثر خانواده‌هایی که چنین جوانانی را پرورش داده‌اند امروز دچار نگرانی و نارضایتی هستند.

*توده مردم تنها به زندگی خودشان فکر می‌کنند و می‌خواهند زندگی آبرومندانه‌ای داشته باشند و بین درآمد و هزینه زندگی آنان هماهنگی وجود داشته باشد، مایلند آزادانه مطالب خود را بیان کنند. کسی در زندگی خصوصی آنان دخالت نکند و ده‌ها مطالبه دیگر. اگر مردم احساس کنند که از هرجهت در تنگنا هستند نهایتا نارضایتی خود را به نحوی بروز می‌دهند. اتفاقاتی که در دی ماه گذشته رخ داد معلول همین نارضایتی‌ها است منتها گروهی نیز تلاش کردند از این آب گل‌آلود ماهی بگیرند و شبکه‌های ماهواره‌ای معاند و برخی کانال‌ها در فضای مجازی هم به آن دامن می‌زدند.

*ما آرمان‌هایی داشتیم که متاسفانه بسیاری ازآن آرمان‌ها تحقق پیدا نکرد. آرمان ما این بود که بعد از سقوط رژیم جامعه‌ای داشته‌باشیم از نظر اقتصادی توسعه یافته و پیشرفته که بتواند رفاه عمومی مردم را تامین کند. جامعه‌ای که همه آزادی‌های سیاسی و مدنی در آن تامین شده‌باشد. جامعه‌ای که از ارزش‌های دینی و اخلاقی بهره‌مند باشد و فساد و تبعیض در آن وجود نداشته‌باشد. جامعه‌ای الگو که بتواند برای دیگران نمونه باشد همانطور که در چشم‌انداز 20 ساله در سند 1404 آمده است که ایران باید برای سایر ملت‌ها الهام‌بخش باشد. شکاف‌های اقتصادی در جامعه به حداقل برسد و ارزش‌های اخلاقی و دینی به گونه‌ای نهادینه شود که کشورهای دیگراز الگوی حکومت دینی الهام بگیرند.

*در حوزه‌های علمیه فقهای نواندیش داریم که حرف‌های تازه‌ای برای جامعه دارند و می‌توانند بسیاری از نیازهای امروز جامعه را تامین کنند ولی آنها هم در اقلیت هستند. بسیاری از شخصیت‌های دینی و فقها در حوزه‌ها را می‌شناسم که اجتهادشان منطبق با مسائل روز است. همان طور که امام هم تاکید داشتند اجتهاد باید منطبق با شرایط زمان و مکان باشد. اگر برخی فقها احکامی را پانصد سال قبل استنباط کرده‌اند الزاما نمی‌تواند امروز هم جاری باشد. اساسا معنی اجتهاد این است که ما متناسب با زمان احکام فقهی را از کتاب و سنت استخراج کنیم. منتها حوزه‌های علمیه با این هدف فاصله دارند. البته همواره در مقابل تغییر مقاومت‌هایی وجود دارد. الان 40 سال از انقلاب می‌گذرد هنوز در مورد اینکه مرز موسیقی حلال و حرام کجاست؟ اختلاف نظر زیادی بین فقها وجود دارد، در حالی که اگر موضوع درست شناخته و درک شود به راحتی می‌توان حکم آن را بیان کرد. همان طور که مقام معظم رهبری در این زمینه کار کرده‌اند و صاحب نظریات نو و جدیدی هستند، در عین حال افرادی هم مثل آقای علم‌الهدی پیدا می‌شوند که می‌گویند در مشهد نباید کسی کنسرت برگزار کند و هرکه طالب موسیقی است از مشهد بیرون برود !

* شرایط (دولت دوازدهم از دولت یازدهم) بسیار سخت‌تر است. البته نباید تحولات ایالات متحده و روی کار آمدن فرد ماجراجو و صهیونیستی مثل ترامپ را هم نادیده گرفت. در دولت قبل همزمان در امریکا اوباما بر سر کار بود که نه تنها به دنبال براندازی نظام نبود، برعکس علاقه‌مند بود مسائل فیمابین امریکا و ایران حل و فصل شود. اما اکنون ترامپ برسرکار آمده که رسما از برجام خارج می‌شود و وزیر خارجه‌اش درست مثل نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی صحبت می‌کند. لذا شرایط سخت‌تر شده ‌است. در ابتدای دولت یازدهم روابط نسبتا متعادلی با عربستان داشتیم. چه کسانی به سفارت عربستان حمله کردند؟ طرفداران دولت بودند یا مخالفان؟ الان قطعا شرایط سخت‌تر است.

*مخالفان دولت ممکن است چنین پروژه‌ای (طرح عدم کفایت رییس‌جمهوری یا سوق دادن رییس‌جمهوری به سمت استعفا) را تعقیب کنند ولی به نظر من امکان تحقق آن وجود ندارد. نه روحانی به خاطر فشارهایی که وارد می‌شود اهل استعفا دادن است و نه شرایط به گونه‌ای است که مجلس بخواهد رای به عدم کفایت ایشان بدهد. آقای روحانی در سال 92 که وارد انتخابات و پیروز شد، در یک ملاقات خصوصی که با ایشان داشتم، بیان کرد که من هوس رییس‌جمهور شدن نداشتم ولی شرایط کشور به گونه‌ای است که آمده‌ام خودم را فدا کنم تا کشور نجات پیدا کند. کسی که با این روحیه به میدان می‌آید هرگز به خاطر مشکلات و فشارها استعفا نمی‌دهد تا بحرانی جدید برای کشور ایجاد کند؛ لذا من هیچ یک از این سناریوها را محتمل نمی‌دانم.

*گفتمان اعتدال گفتمانی است که امروز نه تنها در داخل کشور بلکه در خارج از کشور، در کشورهای عربی و اسلامی و حتی در کشورهای اروپایی مطرح است. من دو دوره درکشورهای عربی خدمت کرده‌ام، یک دهه قبل در کویت شاهد اجلاسی بودم که از بسیاری از کشورهای اسلامی از جمله ایران دعوت شده‌ بود. عنوان این اجلاس «الوسطیه‌» بود؛ یعنی اعتدال‌گرایی. با توجه به شرایط یک دهه گذشته و پیدا شدن جریاناتی چون القاعده، طالبان و داعش و سایر جریانات افراطی، امروز همه دنیا با افراطی‌گری مخالفت می‌کنند حتی کشورهای حامی آنها مثل عربستان، امارات متحده عربی یا قطر که دولت‌های‌شان به دلایل سیاسی از این جریان‌ها حمایت می‌کنند مردم‌شان با افراط‌گرایی مخالف هستند. امروز اروپایی‌ها هم به‌شدت از تفکر اعتدالی حمایت می‌کنند. در ایران هم تنها گروهی که معروف به اعتدال‌گرایی بود حزب اعتدال و توسعه بود ولی تنها طرفداران این حزب حامیان روحانی نبودند، ‌همه اصلاح‌طلبان معتدل هم پشت سر روحانی ایستادند. برخی اصولگرایان معتدل نیز از روحانی حمایت کردند. بنابراین چه این دولت سر کار باشد چه نباشد باید روی گفتمان اعتدال کار کرد که پایه‌گذار آن در کشور آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی بود.

*این تحلیل‌ها (روی کار آمدن رئیس‌جمهور نظامی) رویاهایی است که برخی دارند. همانطور که در دور اول ریاست‌جمهوری آقای روحانی همین‌ها شعار رییس‌جمهور یک دوره‌ای می‌دادند. مخالفان دولت همه تلاش‌شان را کردند تا دولت را زمین گیر کنند و بار دیگر روحانی انتخاب نشود. کمیته‌های مختلف سیاسی، ‌اقتصادی و فرهنگی به صورت سایه درست کرده ‌بودند تا دولت را فشل کنند ولی پاسخ مردم چیز دیگری بود. آنها همه انرژی‌شان را گذاشتند تا رقیب روحانی رای بیاورد اما 24 میلیون نفر پشت سر روحانی ایستادند. به همین دلیل می‌گویم چنین اتفاقی نمی‌افتد.

*(جریان اعتدال و اصلاح‌طلب) بی تردید مکمل یکدیگر هستند. من به عنوان عضو حزب اعتدال و توسعه می‌گویم؛ در تمام مدتی که با سایر سران حزب گفت‌وگو می‌کنیم همواره بر این موضوع اصرار داریم تا ارتباط نزدیک و تنگاتنگ هم با اصلاح‌طلبان معتدل و هم اصولگرایان معتدل داشته‌باشیم. این اعتقاد در همه ارکان حزب وجود دارد. البته تندروی‌هایی که در سال 76 شاهد آن بودیم اکنون وجود ندارد. من فکر می‌کنم که اکثریت گروه‌های سیاسی به نوعی عقلانیت دست یافته‌اند و امیدوار هستم در سایه انسجام و همفکری میان مجموعه نیروهای معتدل و دلسوز، کشور بتواند به راحتی از بحران‌های ساختگی عبور کند.

*شایعات مربوط به اختلاف آقای دکتر واعظی و دکتر جهانگیری و ادعای پررنگ شدن یک طرف و کمرنگ شدن طرف دیگر و همه این بحث‌ها را من ناشی از توهم می‌بینم تا واقعیت. چرا که من خود از نزدیک شاهد همکاری سازنده میان معاون اول محترم و رییس‌دفتر رییس‌جمهوری هستم و ارتباطات آنان در حال حاضر بسیار حسنه است.

*گفتمان اعتدال قطعا حامیانی خواهد داشت اما به این معنا نیست که رییس‌جمهور بعدی از حزب اعتدال و توسعه باشد چرا که حزب بر اساس یک سلسله اصول و معیارها و اندیشه سیاسی حرکت می‌کند و از همه کسانی که این اندیشه را دنبال کنند، حمایت خواهد کرد.

*دولت نیاز به سخنگوی مستقلی دارد که کار دیگری غیر از این نداشته باشد. یعنی فقط مسوول اطلاع‌رسانی دولت باشد. گزارش‌های مختلف را از همه دستگاه‌های اجرایی دریافت و همان فرد نیز سخنگوی دولت باشد که بتواند همه ابعاد سیاسی، اقتصادی، ‌اجتماعی و فرهنگی را پوشش دهد.

*با توجه به ویژگی‌های فردی و موقعیت ایشان پیش از انقلاب و بعد از آن گمان نمی‌کنم کسی بتواند جایگزین آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی ‌شود. ایشان شخصیتی بود که در دوره‌ای خاص، با ویژگی‌های منحصر به فرد و هوشمندی و ذکاوت فوق‌العاده در ارکان مهم کشور حضور داشت. ولی اینکه بگوییم کسی وجود ندارد که بتواند نقش مثبتی مشابه ایشان ایفا کند، صحیح نیست. حتما افرادی در کشور هستند که با سوابق درخشان و تجربه انقلابی می‌توانند این نقش را ایفا کنند. آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی وزنه متعادل‌کننده‌ای در کشور بود؛ وزنه‌ای که در شرایط بحرانی به راحتی می‌توانست تغییر ایجاد کند. حمایت ایشان از دولت بسیار کارساز بود. هم در دوره اول و هم در دوره دوم چرا که ایشان قبل از فوت نیز تاکید داشت که به روحانی رای بدهید.

منبع: روزنامه اعتماد