حسین کمالی درباره دستورالعمل پرداخت یارانه به احزاب:
حزب یارانه‌بگیر به چه دردی می‌خورد؟
حسین کمالی گفت:فعالیت حزبی دارای هزینه‌های مالی زیادی است و برای کشورهایی که جامعه به لحاظ فرهنگی آماده پرداخت حق عضویت نیست و حق عضویت به گونه‌ای نیست که بتوان با آن حزبی را اداره کرد، طبیعتا راهی غیر از تخصیص یارانه به احزاب وجود ندارد.
اعتمادآنلاین| کمیسیون ماده 10 احزاب دستورالعملی تهیه کرده تا احزاب از این پس یارانه دریافت کنند. قوانین حمایتی اخیر بنا است توسعه فعالیت حزبی در کشور را به دنبال داشته باشد؛ اگرچه منتقدان، یارانه دولتی به احزاب را مخرب دانسته و می‌گفتند که با این روش استقلال احزاب از بین می‌رود. از طرفی طبق این دستورالعمل میزان یارانه به احزاب بر‌اساس امتیازدهی صورت می‌گیرد که به گفته حسین کمالی، رییس خانه احزاب ایران برخی از این دستور‌العمل‌ها مشکلاتی دارد و نیازمند بررسی مجدد است. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب همچنین قانون جدید احزاب را مفید نمی‌داند و معتقد است که مانع فعالیت احزاب است.
یارانه‌ای بنا است بر اساس امتیازدهی به احزاب اختصاص داده شود. برخی چهره‌های سیاسی معتقدند که اختصاص یارانه به احزاب استقلال‌شان را خدشه‌دار می‌کند. نظر شما در این مورد چیست؟
رشد و بالندگی احزاب معمولا در کشورهای توسعه‌نیافته‌ای که توسعه فعالیت‌های سیاسی در دستور کارشان قرار دارد، به شیوه‌های مختلف پیگیری می‌شود. فعالیت حزبی دارای هزینه‌های مالی زیادی است و برای کشورهایی که جامعه به لحاظ فرهنگی آماده پرداخت حق عضویت نیست و حق عضویت به گونه‌ای نیست که بتوان با آن حزبی را اداره کرد، طبیعتا راهی غیر از تخصیص یارانه به احزاب وجود ندارد. پرداخت یارانه به احزاب گزینشی و ناعادلانه باشد، احتمال دارد که استقلال‌شان را از دست بدهند. ولی وقتی که به همه احزاب کمک شود، حتی اگر وابستگی ایجاد کند، کم است و به نوعی نیست که احزاب مجیزگوی دولت شوند. احزابی که مخالف دولت هستند، از همین کمک‌ها بهره‌مند می‌شوند. احزاب موافق و مخالف از دولت یارانه می‌گیرند. با این منطق نمی‌توان گفت که احزاب دولتی می‌شوند. البته اگر احزاب فقط به یارانه دولتی اتکا کنند، تا‌حدودی استقلال‌شان کم می‌شود. با این حال دیدیم که در این مدتی که احزاب یارانه دریافت نمی‌کردند، توانستند گلیم خود را از آب بیرون بکشند. ولی خب کار برای‌شان سخت‌تر بود و بدون امکانات و با هزینه‌های جزیی اعضای حزب پیش می‌رفتند. یارانه احزاب می‌تواند این فشار را از روی اعضای حزب بردارد.
مبنای امتیازدهی به احزاب چه خواهد بود؟ آیا با این روش راه برای اعمال سلیقه شخصی و جناحی باز نمی‌شود؟ چه راهی وجود دارد تا در تخصیص یارانه به احزاب اعمال سلیقه نشود؟
آیین نامه‌ای که در حال حاضر برای توزیع یارانه‌ها نوشته شده، می‌خواهد جلوی اعمال سلیقه‌های شخصی را بگیرد. ولی مشکلاتی وجود دارد که می‌تواند باعث توزیع نامناسب منابع شود. گفته می‌شود تعداد اعضای حزب در مسوولیت‌ها یک ملاک تصمیم‌گیری است. مشکل این است که در بین نمایندگان مجلس افرادی هستند که بعد از انتخاب شدن به عضویت احزاب درآمده‌اند. در عین حال هیچ پشتوانه برنامه‌ای حزبی هم ندارند. ما در کشور برعکس عمل می‌کنیم. در کشورهای دنیا این احزاب هستند که برای انتخاب شدن تلاش کرده و برنامه ارایه می‌کنند. نمی‌شود که رییس‌جمهوری انتخاب شود و بعد به خاطر عضویتش از حزب حمایت مضاعف صورت بگیرد. مطبوعات حزبی هم یکی از ملاک‌های توزیع منابع است و مشکلاتی دارد. نمی‌شود که یه عده از مطبوعات حزبی، هم از وزارت ارشاد یارانه بگیرند و هم از وزارت کشور. وقتی وزارت ارشاد به مطبوعات یارانه می‌دهد، در واقع به حزب یارانه داده است. ملاک امتیازدهی باید اعضای واقعی حزب باشند. تعداد شعبات استانی و شهرستانی نیز باید در امتیازدهی در نظر گرفته شود. به نظر من باید بررسی‌های بیشتری در مورد آیین نامه‌ای که روز دوشنبه در دستور کار قرار گرفت، صورت بگیرد.
هنوز جای بازنگری هست؟
آیین‌نامه هنوز قطعی نشده و بررسی‌ها همچنان ادامه دارد.
گفتید حق عضویت‌ها کم است و کفاف فعالیت احزاب را نمی‌دهد. این یعنی به احزابی که پایگاه اجتماعی ندارند هم رانت و امکانات بدهیم؟ چرا دولت باید برای حزبی که پایگاه اجتماعی کافی برای دریافت حق عضویت ندارد، هزینه کند؟
نه، اینطور نمی‌توان داوری کرد. احزاب کادر، سازمانی، جمعیتی و توده‌ای داریم. بنابراین همه احزاب الزاما جمعیت زیادی را به دنبال خود ندارند. بزرگ‌ترین حزبی که در وزارت کشور به ثبت رسیده، خانه کارگر است که 3 میلیون عضو دارد. اما این مجموعه فعالیت صنفی دارد. در واقع اگر اینگونه نگاه کنیم، اعضای این حزب درآمد بسیار اندکی دارند و قادر به پرداخت‌های بالا به عنوان حق عضویت نیستند. برخی احزاب هستند که افراد متمولی به عضویت‌شان درآمده‌اند یا صاحبان صنعت و تجارتی هستند و منابع خوبی در اختیارشان قرار می‌گیرد. آنها مشکلی ندارند. احزابی که به طور کل به پولدارها وصل هستند. در حالی که احزابی که به کارگران یا کارمندان متکی هستند، مشکل مالی پیدا می‌کنند. گرفتن یک ساختمان معمولی که 500 متر فضا داشته باشد، در شهر تهران ماهی 50 میلیون تومان کرایه دارد. از کجا باید این پول تامین شود؟
احزابی که به افراد متمول وصل هستند، شایبه رانتی بودن فعالیت حزب را ایجاد نمی‌کنند؟
طبیعتا همه احزاب مثل هم نیستند. برخی اعضا در هر انتخابات هزینه‌های زیادی برای حزب می‌کنند و بعد هم توقعاتی دارند تا افرادی را وارد شوراها و نهادها بکنند یا بعد از موفقیت در انتخابات توقعاتی به وجود می‌آید.
چطور می‌توان جلوی رانتی شدن احزاب را گرفت؟
این کار نیازمند یک اراده عمومی است که هنوز در جامعه ما شکل نگرفته است.
برای شفافیت منابع مالی احزاب باید چه راهکارهایی داشت؟
کار خلافی نیست. اعضای حزب حق کمک به حزب را دارند. یارانه به احزابی که به افراد متمول وصل نیستند نیز کمک می‌کند.
قانون جدید احزاب قرار بود از تعداد زیاد احزاب کم کند. خیلی از احزاب موجود نقش و کارکرد اجتماعی ندارند.
تا پایان مهلت قانون جدید می‌توان امیدوار بود که از این تعداد کم شود؟
من اطلاع دقیقی از کنگره‌ها و اساسنامه‌های تطبیق داده شده با قانون جدید احزاب ندارم.
قانون جدید احزاب را کارآمد می‌دانید؟
قانون جدید احزاب مفید نیست و فقط مانع فعالیت احزاب است. ما به دنبال لایحه جدیدی برای احزاب هستیم که توسط دولت به مجلس ارایه شود یا اگر دولت انجام ندهد به صورت طرح از طریق نمایندگان مجلس پیگیری می‌کنیم.
این دغدغه در خانه احزاب و وزارت کشور وجود دارد که احزاب نمایشی را حذف کنند؟
خانه احزاب، مجلس و وزارت کشور به صورت مشترک در این زمینه کار می‌کنند.
منبع: اعتماد
دیدگاه تان را بنویسید