4 توصیه درباره لوایح 4گانه FATF

اعتمادآنلاین| جلال میرزایی رییس کمیته سیاسی فراکسیون امید مجلس در یادداشتی نوشت: بالاخره پس از کشمکش فراوان دیروز در خبرها خواندم که FATF با تمدید حدودا 4ماهه زمان قرار دادن ایران در فهرست سیاه خود، تا اکتبر 2018 (آبان 1397) به ما برای انجام اصلاحات لازم و عملی کردن پیشنهادهای 40گانه این گروه ویژه اقدام مالی مهلت داده است. ازطرفی باتوجه به اینکه مجلس پیش از این، ادامه بررسی لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مقابله با تامین منابع مالی تروریسم (CFT) را که یکی از لوایح 4گانه‌ای است که دولت برای اعمال اصلاحات مدنظر FATF تهیه کرده، به‌دلیل برخی اختلاف‌نظرها به مدت 2 ماه به تعویق انداخته بود، اکنون باتوجه به این تصمیم FATF برای تمدید 4ماهه زمان قرار دادن ایران در فهرست سیاه، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز از ورود مجدد به لایحه CFT ظرف یکی، دو هفته آینده خبر داده تا پس از اعمال اصلاحات لازم، این لایحه نهایتا تا یک ماه و نیم آینده مجددا در دستورکار صحن علنی مجلس قرار گیرد.

در این راستا اما توجه به برخی ملاحظات حتی بیش از اصل این خبر حائز اهمیت است. نکته نخست به بیانات اخیر رهبر انقلاب در دیدار سالانه با نمایندگان و هشدار ایشان درمورد نحوه پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی مربوط است. در چند روزی که از توصیه‌های رهبری به نمایندگان می‌گذرد، متاسفانه شاهد بودیم که برخی نمایندگان برداشت شخصی خود از بیانات رهبری را مطرح کرده و مدعی شدند که مقام معظم رهبری با پیوستن ایران به FATF مخالفت کرده‌اند. حال آنکه اولا ایشان هرگز اشاره‌ای مستقیم به بحث FATF نداشتند و آنچه مورد تاکید قرار دادند، توصیه‌ای پدرانه درمورد نحوه الحاق به کنوانسیون‌های بین‌المللی به طور کلی بود. مقام معظم رهبری هرگز نگفتند که به تحریم‌ها و اقدامات FATF توجه نکنید. این درست که این تحریم‌ها به‌لحاظ حقوق بین‌الملل الزام‌آور نیست اما به هر حال عمده موسسات مالی بین‌المللی این تحریم‌ها را درنظر گرفته و به آن عمل می‌کنند تا به دردسر نیفتند. آنچه به‌صراحت ازسوی رهبری مورد تاکید قرار گرفت این بود که در پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی ملاحظات سیاسی خودمان را رعایت کرده و در اولویت قرار دهیم. بنابراین ما هم‌اکنون با این واقعیت مواجه هستیم که اگر به FATF نپیوندیم، موسسات مالی بین‌المللی با ما کار نمی‌کنند. آن هم در شرایطی که هم‌اکنون با خروج امریکا از برجام و نزدیک شدن به زمان بازگشت تحریم‌ها با مشکلات بسیاری روبه‌رو هستیم و حال اگر مشکلات ناشی از قرار گرفتن در فهرست سیاه FATF هم به مشکلات قبلی اضافه شود، طبیعتا با شرایطی دشوار روبه‌رو خواهیم شد.

نکته قابل‌توجه دیگر مربوط به هشدارهایی است که از جانب دوستان ما مطرح شده است. اخیراً روسیه و برخی از دیگر کشورهای عضو FATF که مواضعی نزدیک‌تر به ما دارند، صراحتا گفته‌اند که قادر به ادامه حمایت از ما در این گروه ویژه اقدام مالی نیستند؛ بنابراین هم‌اکنون با شرایطی مواجهیم که اگر تا آبان‌ماه که آخرین ضرب‌الاجل FATF است، اقدامات لازم را به انجام نرسانیم، امریکایی‌ها نیز اقدامات‌شان علیه ما را تشدید خواهند کرد و برای ایجاد اجماع و همراه کردن دیگر کشورها علیه ما دلایلی قانع‌کننده همچون عدم اجرای توصیه‌های گروه ویژه اقدام مالی خواهند داشت.

در این میان، نکته حائز اهمیت دیگر احتمال الحاق رژیم صهیونیستی به FATF در اکتبر 2018 است و با عضویت اسراییل قاعدتا فضاسازی تخریبی بیشتری علیه ما رقم خواهد خورد. بنابراین حداقل کاری که در شرایط فعلی باید انجام دهیم این است که اصول بنیادین FATF را رعایت و عمل کنیم. درست است که هم‌اکنون اختلاف‌نظری درمیان طیف‌ها و گروه‌های سیاسی داخل کشورمان وجود دارد اما معتقدم این سطح از تفاوت دیدگاه و اختلاف‌نظر در جامعه متکثر ایرانی با این سطح از تنوع فکری و فرهنگی کاملا طبیعی است و اتفاقا باید آن را به فال نیک گرفت.

همچنین باید توجه داشته باشیم که کشورهایی همچون کوبا و ونزوئلا همزمانی به‌شدت مخالفت پیوستن به FATF بودند اما هنگامی که برای عضویت در این گروه ویژه اقدام مالی اعلام آمادگی کردند، حدود 2 تا 3 سال طول کشید که فرآیند عضویت‌شان طی شود. به این اعتبار ما نیز هم‌اکنون می‌توانیم آمادگی‌مان برای عضویت در FATF را اعلام کنیم و اصول بنیادین را عملی کنیم و در این بازه زمانی 2 تا 3 ساله، نسبت به رفع نگرانی‌ها با اتکا به مشورت و رایزنی با دوستان‌مان در عرصه بین‌المللی اقدام کنیم. آنچه مسلم است اگر بخواهیم به‌تنهایی اعلام موضع کنیم، قهر کنیم و خودمان با دست خودمان به‌سمت انزوا برویم، راه به جایی نخواهیم برد. بلکه با حضور فعال در این گروه‌ها قادر به تاثیرگذاری خواهیم بود.

در نهایت باید ضمن توجه به دغدغه‌های رهبری و نیز با نظرداشت دیدگاه‌ها و نگرش‌های مختلف نسبت به موضوع پیوستن به FATF، باید به گونه‌ای عمل کنیم که فرصت دیگری برای اعمال فشار در اختیار امریکا قرار نگیرد و همزمان بتوانیم منافع‌مان را ازطریق مراودات مالی و بانکی با جامعه جهانی تامین کنیم.

منبع: روزنامه اعتماد