استیضاح اخلاق

اعتمادآنلاین| حمیده زرآبادی چهره سیاسی اصلاح طلب و نماینده قزوین در مجلس در یادداشتی نوشت: جلسه استیضاح علی ربیعی وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی در مجلس از چند جنبه قابل توجه و بررسی بود. پیش از هر چیز باید به رفتار نمایندگان در جلسه مذکور پرداخت. رفتاری که به هیچ‌وجه نمی‌توان آن را اخلاقی و صحیح دانست.

بدون شک در شرایط موجود که همه از رو به کاهش بودن سرمایه‌های اجتماعی و اعتماد عمومی آگاهند، بدون سند و مدرک همدیگر را متهم کنیم، به نتیجه خوبی دست نخواهیم یافت. خیلی خوب بود اگر استیضاح‌کنندگان روی اشکالات کاری ربیعی تمرکز می‌کردند. به‌طور قطع نسبت دادن صفت‌های نادرست در صحن علنی علاوه بر بازتاب داخلی، بازتاب بین‌المللی نیز دارد. ما با رویه نادرست و غیراخلاقی جلسه استیضاح این پیام را مخابره کردیم که وضعیت اقتصادی تنها بحران پیش‌روی ما نیست و از نظر اخلاقی اوضاع بدتری داریم.

مجلس جایگاهی است که فرهیختگان و نخبگان کشور با کسب رای مردم به آن راه یافته‌اند و پذیرفته نیست که این افراد چنین رفتارهایی داشته باشند. امیدوارم که در جلسه سوال از رییس‌جمهور و استیضاح‌های بعدی- استیضاح وزیر اقتصاد و وزیر کشور که اکنون در کمیسیون است- با توجه به شاخص‌های علمی و منطقی صحبت کنیم. لازم است که حل مشکلات مردم را در اولویت قرار داد و کمتر به مسائل سیاسی پرداخت.

هر فرد مسوول باید آن قدر دوراندیشی و تعقل داشته باشد که بداند تکرار این‌گونه رفتارهای غیراخلاقی نه موجب مبارزه با فساد می‌شود و نه افزایش اعتماد مردم. رفتارهای مشابه رفتار نمایندگان در جلسه استیضاح صرفا موجب کاهش اعتماد جامعه به ربیعی یا یک نماینده خاص نمی‌شود. این رویکرد موجب کاهش اعتماد عمومی نسبت به کلیت نظام می‌شود.

رفتار دیروز نمایندگان در صحن علنی ما را متوجه یک نکته مهم دیگر نیز می‌کند؛ آن اینکه رفتارهای مسوولان هر روز پوپولیستی‌تر می‌شود، زیرا این‌گونه رفتارها از سوی جامعه مورد تشویق قرار می‌گیرد. مثلا وزیر ارتباطات اخیرا فهرست کسانی که ارز دریافت کرده‌اند را اعلام کرد. وزیر صنعت نیز چندین مصاحبه کرد و گفت که لیست ثبت سفارش با لیست دریافت‌کنندگان ارز تفاوت دارد. جامعه اما اعلام فهرست را می‌پسندد و نمی‌پرسد که ارایه فهرست چه تاثیری بر قیمت گوشی داشته است. همین رویکرد جامعه باعث می‌شود که مسوولان رفتارهای پوپولیستی خود را افزایش دهند. در واقع یک زنجیره تشکیل شده است. مسوول رفتار پوپولیستی می‌کند، جامعه بازخورد خوبی به آنها می‌دهد و آنان رفتار خود را تکرار می‌کنند.

سومین نکته قابل توجه در جلسه استیضاح این است که سخنان نمایندگان استیضاح‌کننده که به قیمت استیضاح اخلاق تمام شد، چقدر در مبارزه با فساد نقش‌آفرین است. برخی اعتقاد دارند که گام نخست برای مقابله با فساد این است که موارد آن را افشا کنیم. در مورد ضرورت کشف و بیان موارد فساد تردیدی نیست اما مشکل اصلی در زمینه مبارزه با فساد عدم اطلاع از موارد آن نیست. مشکل اساسی این است که قوه قضاییه به صورت سریع و قاطع با مفسدان برخورد نمی‌کند.

من به عنوان یک نماینده مجلس وظیفه قانون‌گذاری و نظارتی دارم نه وظیفه افشاگری. بر این اساس اگر طی انجام وظیفه نظارتی خود با مواردی از فساد برخورد کردم باید مستندات آن را به قوه قضاییه ارایه کنم تا این قوه با متخلفان و مفسدان برخورد کند. این اقدام انجام می‌شود اما به نتیجه نمی‌رسد، زیرا قوه قضاییه سریع و قاطع برخورد نمی‌کند. این قوه معمولا با یک دانشجو، فعال اجتماعی یا ... که فعالیت سیاسی داشته باشد خیلی زود برخورد می‌کند؛ همگان از نام او مطلع می‌شوند و تکلیف پرونده نیز خیلی سریع روشن می‌شود، اما در مورد مفاسد اقتصادی چنین رویکردی وجود ندارد. برای مثال هنوز هم که هنوز است بابک زنجانی «ب.ز» نامیده می‌شود.

این در حالی است که جلب اعتماد عمومی نیازمند برخورد با مفسدان اقتصادی است، زیرا توجه مردم در شرایط فعلی به این حوزه معطوف شده است. اگر هر روز هم جلسه استیضاح باشد و نمایندگان در مورد کارهای یکدیگر افشاگری کنند، مشکلی حل نخواهد شد. مشکل زمانی حل می‌شود که قوه قضاییه سریع و قاطع برخورد کند. همان قدر که از دولت انتظار داریم، سریع تصمیم‌گیری و اقدام کند، باید از قوه قضاییه نیز انتظار داشته باشیم که به عملکرد خود سرعت دهد. بنده به عنوان یک نماینده اختیار صدور حکم ندارم و نهایتا می‌توانم در گزارشی مستند، با رعایت اخلاق و ادب و به دور از اتهام‌زنی، مشاهدات خود را از موارد فساد ارایه کنم؛ این قوه قضاییه است که باید در راستای مقابله با آن اقدام عملی کند.

فارغ از رفتار نمایندگان در جلسه استیضاح باید به نتیجه این استیضاح و پیامدهای آن برای دولت نیز توجه کرد. اگرچه اشکالات بسیاری به آقای ربیعی وارد بود که بخشی از آن به دلیل گستردگی این وزارتخانه است، اما نباید این را نادیده گرفت که وزارتخانه مذکور عمدتا با اقشار پایین جامعه که در شرایط موجود یعنی شرایط نامناسب اقتصادی مطالبات بیشتری دارند، سر و کار دارد. نباید این را نادیده گرفت که تشکل‌های کارگری از آقای ربیعی راضی بودند. او حتی در اعتراضات اخیر کامیون‌داران نیز نقش محوری بازی کرده بود. اکنون که ربیعی نتوانست مجددا از مجلس رای بگیرد برای دولت سخت خواهد بود که جایگزینی معرفی کند که به اندازه او در این حوزه‌ها توانمند باشد. به هرحال یک‌سری از مشکلات موجود به افراد مرتبط نیست و ناشی از وضعیت کشور است، لذا با رفتن ربیعی و آمدن دیگری نمی‌توان آنها را حل کرد اما این احتمال وجود دارد که نقاط قوت این وزارتخانه با رفتن ربیعی از میان برود.

منبع: اعتماد