اروپا به دنبال سرکار گذاشتن ایران نیست

اعتمادآنلاین| عبدالرضا فرجی‌راد درخصوص تاخیر اتحادیه اروپا در اجرایی کردن سازوکار ویژه مالی (SPV) گفت: طی دو، سه هفته گذشته شاهد هستیم که اتحادیه اروپا برخلاف ماه‌های پیشین آن جدیت سابق خویش را در اجرایی کردن سازوکار ویژه مالی ندارد. البته آنها از نظر سیاسی، همچنان از ایران و اجرایی شدن برجام حمایت می‌کنند و اراده سیاسی دارند ولی سازوکاری که فدریکا موگرینی گفت 13 آبان حداقل به صورت نمادین اجرایی می‌شود، هنوز عملیاتی نشده است. در مذاکراتی هم که طی هفته‌های گذشته انجام شده، آن استحکام قبلی در اتحادیه اروپا دیده نمی‌شود.

این دیپلمات سابق کشورمان به فشارهای ایالات متحده به اتحادیه اروپا اشاره کرد و اظهار داشت: بخشی از تضعیف اراده اتحادیه اروپا برای اجرایی شدن سازوکار ویژه مالی به خاطر آن است که امریکا، کشورها را تهدید کرده که هرگونه همکاری اقتصادی ایران مستوجب تنبیه و تحریم می‌شود. اروپا نیز دارای منافع اقتصادی هنگفتی در مناسبات تجاری و مالی با امریکا است و دوست هم ندارد که این منافع از دست بدهد.

فرجی‌راد با تاکید بر اینکه اروپا از توان لازم در مقابله و رویارویی اقتصادی، نظامی و تجاری در برابر امریکا برخودار نیست، تصریح کرد: مسئولان کاخ سفید، وزارت امور خارجه و وزارت خزانه‌داری امریکا به شکل کاملا هماهنگ و ضربتی درخصوص ایران عمل می‌کنند و تمام تلاش خود را برای ترساندن کشورها درخصوص همکاری با ایران و وادار کردن‌شان به عقب‌نشینی از مواضع حمایتی‌شان از ایران کرده‌اند. برای اروپایی‌ها مشخص نیست با توجه به تهدیدهای امریکا، اجرایی شدن سازوکار وری در مقابل شرایط جدید را دارد.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی به رایزنی‌های ترامپ با سران کشورهای اروپایی اشاره و خاطرنشان کرد: بعد از رایزنی‌های ترامپ و مکرون، رئیس‌جمهور امریکا مجوز موقت معافیت‌های نفتی را برای هشت کشور صادر کرد. اتحادیه اروپا با توجه به فشارهایی که تحمل کرده یا قرار بود تحمل کند، احساس می‌کند در پی صدور این مجوزهای موقت، فضای تنفسی برای ایران ایجاد شده است.

فرجی‌راد اضافه کرد: به زعم آنها، اگر 50 درصد کار حمایت سیاسی است، آنها این کار از ابتدا کرده‌اند و این حمایت وجود داشته است و همچنان هم ادامه دارد. اگر هم 50 درصد بقیه، حمایت‌ها و همکاری‌های اقتصادی است، بخشی از این حمایت‌ها با فرصت شش ماهه‌ای که ترامپ به هشت کشور داده، فراهم شده است.

وی با بیان اینکه اروپا معتقد است که تلاش‌های آنها منجر به صدور مجوزهای موقت معافیت به هشت کشور برای خرید نفت ایران شده است، ابراز داشت: آنها معتقدند در چنین شرایطی، نباید عجله کرد و سازورکار ویژه مالی را به گونه‌ای تنظیم و عملی کرد که با مخاطره جدی از سوی امریکا مواجه شود یا به عبارت دیگر، اتحادیه اروپا با تنش و برخورد جدی از سوی ایالات متحده روبه‌رو شود.

سفیر اسبق ایران در مجارستان و نروژ، اختلافات درونی در اتحادیه اروپا برای تنظیم نهایی مکانیزم‌های سازوکار ویژه مالی را یکی از دلایل تاخیر در اجرایی شدن آن دانست و بیان کرد: این اختلافات اگرچه زیاد علنی نمی‌شود ولی عملا موجب کندی روند کار در درون اتحادیه اروپا طی سال‌های گذشته شده است. ایالات متحده کشورها تهدید به تنبیه و تحریم به خاطر همکاری با ایران می‌کند و از طرفی، اروپای شرقی خود را در مخاطره جدی از سوی روسیه می‌بیند و علاقه‌مند است که امریکایی‌ها این تامین امنیت در برابر روس‌ها را در اختیار بگیرند زیرا کشورهای اروپایی از توان دفاع از آنها برخودار نیستند.

فرجی‌راد ادامه داد: کشورهای کوچک اروپایی و همچنین اروپای شرقی نمی‌خواهند راه کشورهای بزرگ و اروپای غربی را بروند که در همه مسائل با ایالات متحده اختلاف و تنش دارند و به همین خاطر، از افزایش تنش اتحادیه اروپا با امریکا پرهیز دارند.

وی با اشاره به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا یادآور شد: اتحادیه اروپا علاقه‌مند نیست در دوره‌ای که برگزیت در حال رخ دادن است، شکاف‌ها در درون اتحادیه به خاطر ایران و برجام افزایش یابد در حالی که امریکا، روسیه و چین در حال دامن زدن به شکاف‌ها هستند.

این استاد دانشگاه به تعهدات اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی در قالب برجام اشاره و عنوان کرد: اتحادیه اروپا هرچند از ایران حمایت سیاسی کرده و این حمایت سیاسی، موجب انزوای ترامپ شده است ولی اعمال تحریم‌ها از سوی ایالات متحده و عدم حمایت اقتصادی از ایران موجب انزوای اقتصادی ایران شده است. قطعا فشار تحریم‌ها بیشتر از حمایت سیاسی است و صرف حمایت سیاسی کافی نیست. اتحادیه اروپا باید مشخص کند که سازوکار ویژه مالی چه زمانی اجرایی می‌شود و از چه مکانیزمی دارد. اروپا باید بداند صرف حمایت لفظی کافی نیست و باید گام‌های عملی خود را اعلام کند تا ایران هم براساس آن، اقدام به برنامه‌ریزی کند.

وی با رد توطئه سرگرم‌سازی و ایفای نقش پلیس خوب از سوی اروپا گفت: اروپا به دنبال سرکار گذاشتن ایران و ایفای نقش پلیس خوب نیست. ترس از تحریم، فشار روزافزون از سوی ایالات متحده و ایجاد گشایش‌های نفتی با عث شده اروپایی‌ها دست به ریسک نزنند. آنها امیدوارند معافیت‌ها - هرچند موقت است - تا پایان دوره اخیر ریاست‌جمهوری ترامپ ادامه داشته باشد.

منبع: ایلنا