ایمان و کفر اثری در حقوق شهروندی ندارد

اعتمادآنلاین| آیت‌الله سیدمصطفی محقق داماد سه شنبه در همایش «مدرسه تربیتی امام موسی صدر در مدرسه دارالفنون گفت: به نظرم در زمان فعلی در این دنیا باید این را از قرآن برداشت کنیم که ایمان و کفر قلبی است و در حقوق شهروندی اثری ندارد. به بیان دیگر در روابط شهروندی ایمان و کفر اثری ندارد آنچه مؤثر است اطاعت خدا و پیامبر یعنی مقررات اجتماعی است؛ یعنی به مقررات عمل شود.

وی با بیان این جمله که یکی از دلایل دعوت از او در این همایش اندیشه‌ای است که بین این طلبه کوچک با آن مرد بزرگ وجود دارد، اظهار کرد: در قرآن ایمان و کفر وجود دارد و نمی‌توان آن را منکر شد. تقسیم ایمان و کفر در درون قرآن مجید کاملاً مسلم است. اما سخن این است که جایگاه ایمان و کفر کجاست؟ آیا جایگاه آن قلب است یا در زبان و لفظ؟

محقق داماد افزود: یعنی ایمان و کفر از لفظ و بیان افراد معلوم می‌شود یا جایگاه در قلب و دل انسان است؟ این سؤال را به قرآن عرضه می‌کنیم؛ در سوره حجرات قرآن کریم آمده است عربهای بادیه نشین گفتند: ایمان آورده‌ایم. بگو شما ایمان نیاورده‌اید، ولی بگویید اسلام آورده‌ایم، امّا هنوز ایمان وارد قلب شما نشده است و اگر از خدا و رسولش اطاعت کنید، چیزی از پاداش کارهای شما را فروگذار نمی‌کند، خداوند، آمرزنده مهربان است.

وی تصریح کرد: این یعنی جای ایمان و کفر در قلب است، اما آنچه در زبان جاری می‌شود اسلام است، اینجا اسلام نیز به معنای تسلیم است. در همین آیه آمده است کسی که از خدا و رسول او(ص) اطاعت کند مسلمان است. این اطاعت به این معنا نیست که مؤمن باشند. این‌ها اگر اطاعت کنند، خداوند در اعمال، اجر و مزدشان و در توزیع منابع قدرت و ثروت برای آنان کم نمی‌گذارد. کما اینکه این طور نیز شد. چه کسی تردید دارد که ابوسفیان مسلمان نشد و مؤمن هم نشد؟ اما به قدرت رسید، بچه‌هایش نیز در رأس قدرت قرار گرفتند. چه کسی تردید دارد که خالد بن ولید جنایتکار ایمان ندارد، ولی سرلشکر اسلام شد. مخاطب آیه همان‌ها هستند که ایمان نیاوردند.

محقق داماد گفت: به امام موسی صدر روحاً انتصاب می‌دهم که به نظرم در زمان فعلی در این دنیا باید این را از قرآن برداشت کنیم که ایمان و کفر قلبی است و در حقوق شهروندی اثری ندارد. به بیان دیگر در روابط شهروندی ایمان و کفر اثری ندارد آنچه مؤثر است اطاعت خدا و پیامبر یعنی مقررات اجتماعی است؛ یعنی به مقررات عمل شود.

محقق داماد ادامه داد : خداوند در قرآن فرمود: ایمان در قلب شما وارد نشده است و بعد فرمود که هر کس از خدا و رسول(ص) اطاعت کند، مزد عملش را دریافت می‌کند؛ مراد همان‌هایی است که ایمان نیاوردند، یعنی در روابط اجتماعی آنچه ارزش دارد عمل به قوانین و نظام اجتماعی کشور است. نظم کشور باید اطاعت شود و دقت کند که انسان نظم را رعایت کند.

وی در ادامه تصریح کرد: فکر می‌کنم امروز آنچه امام موسی صدر آغاز کرده در بحث آموزش و پرورش باید اجرا کنیم و آن این است که بچه‌ها را به دیگرپذیری عادت دهیم. آماده کنیم که تنها تو نیستی و همه حق دارند و همه ذی‌حق هستند. دشمنی و عداوت را نباید در دل بچه کاشت و این شیوه امام موسی صدر است. ایشان به کشوری به نام لبنان رفت که در درون آن چندین دین وجود داشت. یک عالم شیعی توانست در کلیسا همه را دور هم جمع کند.

محقق داماد تصریح کرد : وی که به ایران می‌آمدن نقل می‌کرد که چطور با یهودی‌ها و مسیحی‌ها می‌نشیند. این حالت را اگر از درون دوره دبستان شروع نکنیم موفق نخواهیم شد. اگر می‌خواهیم در بزرگسالی تزریق کنیم اثری ندارد. بعد از چندین سال فهمیدیم که اختیارات همه چیز در دست آموزش و پرورش است. در دانشگاه نمی‌توان کاری انجام داد.

این عضو فرهنگستان علوم در انتهای سخنان خود افزود: لبنانی‌ها با این اندیشه توانستند کنار هم زندگی کنند. باید از آموزش و پرورش تفکر دیگرپذیری را ترویج کنیم. چرا باید در قلوب تفتیش کنیم؟ آنچه هست این است که هر کسی قوانین را رعایت کند. این یکی از درس‌هایی است که می‌توانیم از مکتب امام موسی صدر بگیریم و به قول حافظ درخت دوستی بنشانیم.

منبع: جماران