ملت ایران رفتار برخی از کشورهای منطقه را فراموش نمی‌کند/ ‏راه مذاکره از سوی ایران همواره باز است/ برخی در منطقه حرف حساب نمی‌فهمند/ اروپا توان حفظ معاهدات را ندارد/ اروپایی‌ها در مسئله هسته‌ای ایران، بارها گفتند ما هستیم اما عملاً چیزی ندیدیم

اعتمادآنلاین| علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی امروز (یکشنبه) در همایش بین المللی آینده جهان اسلام در افق 1414 که در تالار علامه امینی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد، بیان کرد: غفلت از آینده، خسران بزرگی را برای کشورها به وجود می‌آورد، برخی حاکمان نیز متأسفانه برای اهداف کوچک، آینده را از دست می‌دهند.

وی افزود: گام‌های کوچک می‌تواند در آینده روشن و درخشان، مهم باشد مانند توجه به گردشگری، اما اختلافات و منافع اقتصادی موجب شده که کمتر به آن پرداخته شود.

ایجاد دیوان داوری اسلامی ضروری است

رئیس مجلس شورای اسلامی، داشتن دیوان داوری اسلامی را برای گسترش کشورهای اسلامی بسیار مهم دانست و گفت: ایجاد یک دیوان داوری اسلامی با توجه به گسترش روابط و تجارت کشورهای اسلامی امری ضروری به نظر می‌رسد که مؤسسه آینده پژوهی در این زمینه گام‌های برداشته است، من توصیه می‌کنم این ایده‌های خوب را رها نکنید.

لاریجانی گفت: بسیاری از متفکران اسلامی درباره همگرایی جهان اسلام کار کرده اند که در رأس آن می‌توان به امام خمینی (ره) اشاره کرد؛ ایشان تاکید و توجه بسیاری به جهان اسلام و کمک به مسلمانان جهان داشتند.

وی با بیان اینکه یکی از دل مشغولی‌های امام (ره) استفاده از ظرفیت متحد جهان اسلام بود که در قانون اساسی هم تجلی پیدا کرد، گفت: توجه به جهان اسلام، کمک به ملت‌های مسلمان در اصول مختلف قانون اساسی متبلور است. باید بسترهای فرهنگی نیز در این راستا ایجاد شود.

رئیس مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه مراجع در نهاد روحانیت به نوعی هدایت امت اسلامی را بر عهده دارند، افزود: باید از این ظرفیت استفاده کرد. بزرگترین رهبران نهضت مشروطه، مراجع عظام عراق بودند که برای ایران دغدغه داشتند.

لاریجانی با اشاره به نقش آیت الله سیستانی در هدایت مردم عراق، خاطرنشان کرد: پس از صدام، آمریکایی‌ها فکر می‌کردند به ایالتی دست یافتند و بدون توجه به مختصات فرهنگی عراق، اقداماتی را انجام داده اند. متن قانون اساسی عراق را در ابتدا آمریکایی‌ها نوشتند اما آیت الله سیستانی مخالفت کردند و اعلام کردند «قانون اساسی عراق را باید مردم عراق بنویسند.»

وی افزود: در درگیری‌های شیعه و سنی که در عراق به راه انداختند آن کسی که شرایط را آرام کرد، آیت الله سیستانی بود.

رئیس مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: نهاد مرجعیت، ذاتاً هویت وحدت گرا و آینده نگر برای جهان اسلام داشته است که باید این مؤسسه به این ظرفیت توجه کند.

لاریجانی با تأکید بر لزوم بررسی جریان‌های اسلامی که در طول قرن اخیر در عالم اسلام نقش آفرینی کرده است، گفت: جریان‌های اسلامی تحولات و پوست اندازی هایی را در طول 30 سال اخیر تجربه کرده است. گرایش‌های صوفیانه در کشورهای اسلامی وجود دارد که دارای نقش و نگاه می‌باشد.

وی با بیان اینکه جریان‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در عالم اسلام باید مورد بررسی و توجه قرار گیرند، تاکید کرد: باید جریان‌های افراطی و مخرب را نیز مورد بررسی قرار داد. این جریانات متأثر از تفکر وهابی و ابداع بیگانگان هستند.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: شاید از نظر امنیتی مثل داعش سرکوب شوند اما همچنان تحرک دارند. نباید آنها را حذف شده پنداشت.

لاریجانی با بیان اینکه باید نوع فکر و اقدامات آنها مورد بررسی قرار گیرد تا نوع مبارزه با آنها تعیین شود، گفت: مبارزه فرهنگی با این گروه‌ها باید مورد توجه قرار گیرد.

وی گفت: روند 16 ساله فعالیت‌های علمی و دانشگاهی و تحقیقات و اختراعات نشان می‌دهد که رشد، خوبی کشورهای اسلامی در این عرصه‌ها داشته‌اند.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در این 16 سال حدود 8.6 برابر تولیدات علمی آنها افزایش پیدا کرد که نشان می‌دهد آگاهی در سطح کارهای علمی در دانشگاه‌های کشورهای اسلامی جهش زیادی داشته است.

لاریجانی با اشاره به اینکه در حوزه کشاورزی حدود 6 برابر این تولیدات ارتقا یافته است، تصریح کرد: در مهندسی و فناوری 5 برابر، در علوم انسانی 10 برابر و در علوم پزشکی 7.6 برابر شده است که این آمارها نشان می‌دهد بعد از یک دوره استعمار زدگی که کشورهای اسلامی غالباً گرفتار آن بوده‌اند، رشد و توسعه یافته‌اند.

میزان مناقشات سیاسی و امنیتی در جهان اسلام بالا است

وی با تاکید بر اینکه باید از این ظرفیت، کشورهای اسلامی به خوبی استفاده کنند، اظهار داشت: باید قبول کرد که دُوز مناقشات سیاسی و امنیتی در جهان اسلام در حال حاضر بالا است و ضمناً فشار کشورهای بزرگ و قدرتمند هم گاهی مانع از این رشد می‌شود.

رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ارتباطات دانشگاهی و علمی باید مسیر خودش را کاملاً مجزا از مناقشات بداند، گفت: یعنی ارتباطات دانشگاهی خودش یک بستر دیپلماتیک بسیار خوب می‌تواند باشد و توصیه بنده این است که روی این بحث اقدامات اساسی انجام شود و ما ظرفیت دانشگاه‌ها را خارج از مناقشات سیاسی و امنیتی داشته باشیم و این ارتباطات به نفع کشورهای منطقه است.

لاریجانی گفت: زمانی که کشورها و دانش پژوهان در کشورهای مختلف با هم مأنوس می‌شوند، روحیه سیاسی ملایم‌تری نسبت به هم پیدا می‌کنند و فهم مشترک میان آنان کمک می‌کند که در دراز مدت بتوانیم روی مناقشات سیاسی و امنیتی تأثیر بگذاریم.

وی با اشاره به اینکه نقش روشنفکران و صاحبنظران در رشته‌های مختلف برای آینده بسیار مهم است، ادامه داد: از این جهش علمی باید حسن استفاده را کرد و توجه به ارتباطات دانشگاهی و علمی بین کشورهای اسلامی در یک مسیر مجزا کاملاً توجیه پذیر است.

رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: تحقیقات نشان می‌دهد که به طور متوسط هر کشور مسلمان حدود 0.3 درصد از تولید ناخالص داخلی دنیا را تصاحب کرده است که مجموع کشورهای اسلامی حدود 14.9 درصد از تولید ناخالصی کل دنیا است که این آمار حاکی از آن است که در میان مدت، کشورهای اسلامی حدود 4.1 درصد رشد به طور متوسط دارند.

لاریجانی افزود: همینطور آمار نشان می‌دهد که کشورهای اسلامی عمدتاً با کسری بودجه 3 درصد مواجه هستند و صادرات کشورهای اسلامی به طور متوسط حدود 6.5 درصد رشد دارد و این بخش علی رغم سهم قوی کشورهای اسلامی در حوزه انرژی که حدوداً 75 درصد انرژی دنیا در کشورهای اسلامی است، نشان می‌دهد که احتیاج به یک تحول بسیار جدی دارد و متأسفانه این کشورها از ظرفیت خود به خوبی استفاده نکرده‌اند.

وی گفت: البته استفاده از ظرفیت اقتصادی کار ساده ای نیست چرا که یک ضلع این مسئله مربوط به تدبیر اقتصادی است و یک بخش دیگر آن هم به رفتار ویرانگری است که کشورهای بزرگ برای تسلط اقتصادی بر منابع انرژی در این مناطق دارند که این موارد معمولاً عاملی است که مانع از این می‌شود که این کشورها در مسیر پیشرفت اقتصادی درستی قرار گیرند.

رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه مقوله تجارت بین کشورهای اسلامی باید مورد توجه جدی قرار گیرد، اظهار داشت: مجموع آمارها نشان می‌دهد از مجموع تجارتی که کشورهای اسلامی دارند، حدود 20 درصد از آن مربوط به تجارت بین کشورهای اسلامی است، یعنی توجه بیشتر آنان به تجارت با کشورهای غیراسلامی است.

لاریجانی با بیان اینکه البته مقداری از این مسئله طبیعی و قابل توجیه است، افزود: به دلیل وجود برخی از فناوری‌ها در مناطق غیراسلامی و همچنین بعد جغرافیایی، بخشی از این تجارت‌ها با کشورهای غیراسلامی برقرار می‌شود اما نباید تا این حجم زیاد باشد و این مسئله نشان می‌دهد که یا سمت گیری ها به سوی یکدیگر در کشورهای اسلامی نیست و یا آنکه قابلیت‌های هم را نمی‌شناسند.

وی تاکید کرد: نقص درک کشورها از قابلیت‌های یکدیگر بسیار زیاد است و شناسایی ظرفیت‌های یکدیگر را ندارند و لذا بر حسب آشنایی یا فشاری که کشورهای دیگر به سمت کشورهای دیگری می‌روند که عملاً زمینه‌های استفاده کشورهای اسلامی از ظرفیت‌های یکدیگر را کاهش می‌دهند.

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: همچنین برخی از فشارهای بین المللی در این زمینه دخیل است و چندی پیش دیدید که در ریاض یک همایشی برگزار کردند که جنس سیاسی داشت اما ترامپ برای حضور در آن همایش 110 میلیارد دلار طلب کرد که این تجارت جنس امروزی است که این سیاستمداران سامان می‌دهند.

لاریجانی با بیان اینکه عامل فشار بیرونی در کاهش تجارت بین کشورهای اسلامی را نباید نادیده گرفت، اظهار داشت: البته در این مسیر سنگلاخ وجود دارد اما نباید ناامید بود و در فهم ظرفیت‌های اقتصادی کشورها باید تفکر کرد.

وی تصریح کرد: عامل رشد اقتصادی در کشورهای اسلامی و همبستگی در بازار تجارت بین آنان از مقولات بسیار مهم است که شاید باید از مجموعه‌های کشورهایی که به هم در این مقوله علاقه مند هستند و ظرفیت اقتصادی بیشتری دارند، آغاز کرد و سپس آن را بسط داد.

رئیس مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: بانک توسعه اسلامی چندی پیش برای پشتیبانی در توسعه کشورهای اسلامی به وجود آمد اما زمانی که نگاهی به کارنامه آن می‌اندازیم، با آینده‌ای که آنان دنبال می‌کردند فاصله‌ای زیاد دارد و خیلی موفق عمل نکرده اند، در واقع نه کنفرانس اسلامی و نه بانک توسعه اسلامی نتوانستند افق‌های مورد نظر را اجرایی کنند.

دخالت‌های آمریکا در مسائل منطقه بی محابا شده است

لاریجانی ادامه داد: شاید این مسئله فقط در حد یک ایده باشد اما کشورهایی چون مالزی، ترکیه، ایران و عراق می‌توانند پایه اولیه ارتباطات تجاری بیشتر با هم را ایجاد کنند و به مرور مابقی کشورها نیز به آنان بپیوندند که شاید این ایده بتواند فضای جدیدی را برای ارتباطات اقتصادی بین کشورها فراهم کند و توصیه بنده این است که به این ایده، فکر شود.

وی با اشاره به اینکه امنیت در جهان اسلام مسئله‌ای با اهمیت فوق العاده است، افزود: البته این مسئله از مشکل فوقالعاده ای برخوردار است مبنی بر اینکه دخالت‌های آمریکا در مسائل منطقه بسیار زیاد و بی محابا شده است که البته این دخالت‌ها از قبل هم وجود داشت اما در حال حاضر بسیار شفاف‌تر شده است.

رئیس مجلس شورای اسلامی یادآور شد: همچنین آمریکا تحرکاتی با کشورهای منطقه در زادوولد تروریسم دارد که این هم مسئله‌ای بزرگ شده و کاملاً برخی از کشورها را به مسائل داخلی درگیر کرده است و ضربه‌های اقتصادی زیادی به آنان زده است.

لاریجانی تصریح کرد: علت این مسئله تا حدودی ناشی گری برخی از کشورهاست که به منازعات منطقه‌ای دامن می‌زنند.

وی متذکر شد: برای مثال یک زمانی صدام می‌خواست به ایران حمله کند و به دنبال آن بود که از ظرفیت گروه‌های ضد انقلاب و سلطنت طلب استفاده کند و بر این اساس جلسه‌ای در بغداد برگزار کرد که در آنجا سران همه گروه‌های مذکور حضور داشتند و به آنان گفتند که ما ظرف چند روز آینده می‌خواهیم به ایران حمله کنیم و ظرف دو الی سه هفته هم تهران را می‌گیریم که گروه‌های ضد انقلاب بسیار خوشحال شدند و گفتند که هر کمکی به عراق برای پیروزی در جنگ می‌کنند.

رئیس مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: یکی از این گروه‌ها قاسملو بود که با جمهوری اسلامی مخالفت دارد و به صورت مسلحانه مبارزه می‌کرد که خودش گفته است که در آن جلسه به عراقی‌ها گفت که شما، راه اشتباهی را می روید. چرا که ایرانی‌ها به ویژه خمینی را نشناخته اید و اگر شما به ایران حمله کنید، اولاً این پیشروی که می‌گوئید ظرف چند هفته می‌توانید تهران را بگیرید محقق نخواهد شد و ایرانی‌ها در مقابل شما می‌ایستند و زمانی که فشار زیادی به آنان وارد می‌کنید، متحد می‌شوند چراکه سنخ فکری شأن اینگونه است.

لاریجانی خاطرنشان کرد: قاسملو در آن جلسه تأکید کرده بود که اگر به فرض تهران را بگیرید، آقای خمینی کسی است که حاضر است به مازندران برود و همه را بسیج کند تا همه زمین‌هایی را که از آنان گرفته اید، پس بگیرد.

وی ادامه داد: البته عراقی‌ها گوش نکردند اما یک تجربه بود و زمانی که کشورهای منطقه با فشارهای آمریکا به این مسئله یعنی جنگ ایران و عراق چراغ سبز نشان دادند، حدود 8 سال هم ایران و هم خودشان را درگیر کردند و از منابعشان هم مصرف کردند و آیا آن جنگ حاصلی برای آنان داشت!؟

رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ملک عبدالله خیلی عاقل‌تر از مسئولان فعلی عربستان سعودی بود، تصریح کرد: ما در آن زمان ارتباطات نزدیکی با وی برقرار کردیم و نسبتاً فرد آشنایی به مسائل منطقه بود که یکی از مسئولان امنیتی تراز بالای عربستان که ما، راجع به مسائل مختلف منطقه گفتگو می‌کردیم، یک شبی به بنده گفت که ما دو اشتباه در مورد ایران کردیم اول: آنکه طالبان را به وجود آوردیم و کمکش کردیم و حالا پشیمانیم و دیگر آنکه: 40 میلیارد دلار به عراق در جنگ با ایران کمک کردیم که به ایران ضربه بزند و از این موضوع هم پشیمان هستیم.

لاریجانی خاطرنشان کرد: این مسئله حاکی از رفتار نا اهلانه در حوزه مسائل سیاسی و امنیتی است که برخی از کشورها با سهل اندیشی و برخی از کشورهای بزرگ با ندانستن شرایط فرهنگی و سیاسی منطقه و صرفاً با زور نظامی می‌خواستند انجام دهند و نتیجه اش آن بود که عوامل اصلی آن جنگ، امروز می‌گویند که ما پشیمان هستیم و پول زیادی هم بابت آن جنگ مصرف کردند و زمانی که فقط یک کشور 40 میلیارد دلار برای یک مسئله ضد امنیتی در منطقه هزینه کرد، به ضرر خودشان هم تمام شد چرا که سپس صدام، کویت و بخشی از سرزمین عربستان را هم گرفت.

وی با بیان اینکه ایران در این چهل سال به هیچ کشوری تجاوز نکرده است، حتی آنهایی که با ما دشمنی کردند، گفت: پس از جنگ هم تلافی نکردیم، زیرا بر اساس، استراتژی متقن به دنبال تلافی کردن نبود و می‌خواست که اگر آنها به اشتباه خود پی بردند، از این مسیر عبور کنیم و آن را به یک پایه همکاری بیشتر تبدیل کنیم اما آیا این نااهلی پایان پذیرفت؟ آیا این عدم توجه به ساختار فکری در منطقه تمام شد؟

رئیس مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: زمانی «هگل» می‌گفت که تاریخ دو بار تکرار می‌شود، امروز هم این چنین است و تاریخ دوباره تکرار شده است. امروز در شرایطی هستیم که مشکلات امنیتی در مناطق اسلامی در اوج خود قرار دارد و به صورت مستمر تکرار می‌شود.

لاریجانی می‌گوید: در عراق ورود کردند، خسارت زدند و آن کشور محلی برای رشد جریان‌های تروریستی شد. پس از آن به حوزه سوریه حمله کردند.

رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان این مطلب «شاید ایجاد گروه‌های تروریستی با پول و طراحی‌های امنیتی انجام گیرد اما هدایت آنها دیگر دست آنها نیست»، تاکید کرد: آنها همین مشکل را در افغانستان داشتند و داعش را ایجاد کردند اما امروز از دست آنها خارج شده است.

لاریجانی اضافه کرد: حال امروز می‌گویند که باید داعش را سرکوب کنیم، در حالی که خودشان ایجاد کننده آن بودند. این تکرار نشان می‌دهد که هنوز آن اهلیت لازم برای فهم جهان اسلام در آنها وجود ندارد و یا درک درستی از این مسئله ندارند.

وی با بیان اینکه بسیاری از متفکران فلسطینی و شرق شناسان، آثار خوبی در این حوزه دارند که چرا غرب این نزاع را با کشورهای اسلامی راه انداخته است، گفت: در این مسیر نوعی سو فهم وجود دارد. یکی از متفکران شرق شناس این گونه تلقی می‌کند که در اصل، ایجاد واژه غرب و شرق برای این است که یک دیگری را در ذهن خود سامان دهند.

لاریجانی تحقیر کردن کشورها توسط آمریکا را موجب گسترش نفرت در جهان دانست و گفت: با این حکمران جدید آمریکا و سیاست‌هایی که در پیش گرفته اند شاهد گسترش نفرت در جهان هستیم، آنها با آب و تاب مسئله تحریم ایران را بیان می‌کنند، شما خودتان درخواست مذاکره کردید و آقای اوباما رئیس جمهور آمریکا دوبار نامه نوشت که می‌خواهیم در موضوع مذاکرات هسته‌ای و دیگر موضوعات با شما مذاکره کنیم و بعد از دو سال مذاکره، به توافق رسیدیم، شما چطور از توافق خارج شدید؟

وی ادامه داد: رئیس جمهور فعلی آمریکا موجود عجیبی است، هر روز از یک توافق بین المللی خارج می‌شود، این موجود آینده‌نگر نیست هرچند می‌گوید به فکر مردم آمریکاست. او تمامی ساختار بین المللی را بهم می‌زند و موجب شکل گیرییک بی اعتمادی بزرگ نسبت به خود آمریکا در جهان می‌شود.

راهی جز مقاومت در برابر دشمن نداریم

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: ایرانی‌ها پای جنگ تحمیلی ایستادند و نگذاشتند شما سرزمینشان را بگیرید، پس معلوم است که مقابل تحریم‌های شما می‌ایستند. ما راهی جز مقاومت در برابر دشمن نداریم و مردم ایران این مهم را به خوبی می‌دانند، شما هم خسارت می‌بینید و مشکلات منطقه هم بیشتر می‌شود.

وی با اشاره اقدامات سران عربستان سعودی و امارات متحده در همراهی آمریکا در تحریم نفتی ایران گفت: برخی از کشورهای منطقه‌ای حواسشان باید جمع باشد، ملت ایران رفتار آنها در تحولات منطقه را فراموش نمی‌کنند، به حسابشان می‌گذاریم، انگار برخی حرف حساب به گوششان نمی‌رود.

رئیس مجلس افزود: دشمنان ما در شرق و غرب کشور برخی گروه‌های تروریستی را تجهیز می‌کنند تا صدماتی را به این و آن بزنند، البته بی پاسخ نیستند.

لاریجانی امنیت را پایه توسعه دانست و گفت: وقتی آمریکایی‌ها در کشورهای اسلامی نا امنی ایجاد می‌کنند نمی‌توانند توسعه پیدا کنند، اقدامات صورت گرفته در سریلانکا و اعدام 37 نفر در عربستان سعودی اقدام کوچکی نیست، به همان میزان که تکه تکه کردن خاشقچی در جهان معضل ایجاد کرد اعدام 37 نفر بیگناه نیز تبعات فراوانی درپی خواهد داشت، شما یک کشور اسلامی هستید و مکه و مدینه در کشور شماست چرا این گونه رفتار می‌کنید؟

‏برخی در منطقه حرف حساب نمی‌فهمند

لاریجانی گفت: جمهوری اسلامی ایران در چهل سال گذشته دست دوستی به سمت عربستان سعودی دراز کرده اما برخی از حکام آنها این موضوع را درک نمی‌کنند، من نمی‌دانم این افراد جوانی که در عربستان حاکم هستند به دنبال چه چیزی هستند. این رفتار آنها به خودشان و کشورهای اسلامی آسیب می‌رساند.

وی افزود: راه مذاکره از سوی ایران همواره باز است، اما رفتار آنها موجب گسترش نفرت در جهان اسلام می‌شود، بر اساس آمار بیش از یک میلیون نفر بعد از ورود آمریکا به عراق کشته شدند و این اقدامات موجب گسترش نفرت است.

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به خروج آمریکا از معاهده پاریس گفت: این اقدام باعث می‌شود معاهدات بین‌المللی بهم بخورد، اما پس از خروج آمریکا از معاهده پاریس مشکلات جدیدی ایجاد شد. کشورهای دیگر اعلام می‌کنند زمانی که آمریکا این حجم گاز گلخانه‌ای ایجاد می‌کند ما نمی‌توانیم هزینه مبارزه با آن را بپردازیم.

لاریجانی تصریح کرد: اتحادیه اروپا نیز نشان داده وزن کافی برای نگهداری از این معاهدات را ندارد. در مسئله هسته‌ای ایران، بارها گفتند ما هستیم اما عملاً چیزی ندیدیم. اتحادیه اروپا قدرت حل این مسائل را در سطح بین‌الملل ندارد.

وی گفت: شاید در آینده کشورهایی در آسیا قدرت یافته و چندجانبه گرایی را پیاده کنند.

منبع: مهر