مبنای اصلاح‌طلبی شرکت در انتخابات است اما نه به هر قیمتی/ نظارت استصوابی نباشد مشارکت بالا می‌رود

اعتمادآنلاین| اصلاح‌طلبان جامعه، آنها که در سه انتخابات قبلی دعوت رهبران اصلاح‌طلبی را پاسخ گفتند؛ خیلی از عملکرد مجلس دهم و دولت دوازدهم راضی نیستند؛ مجلس و دولتی که با اتکا به مشارکت گسترده رای‌دهندگان روی کار آمدند تا شعارهای باب میل قشر متوسط را محقق سازند، اما در تامین ابتدایی‌ترین نیازهای جامعه ناکام مانده‌‌اند.

شکست روانی و ذهنی مردم از انتخاب‌هایی که انجام داده بودند و ناامید شدن از لیستی که «امید» نام گرفته بود، امکان پیش‌بینی برای نحوه ورود هواداران اصلاح‌طلبی و میزان مشارکت این جمع بزرگ رای‌دهندگان در انتخابات اسفندماه مجلس را سخت کرده است.

حالا سوال روز مجامع اصلاح‌طلبی این است که آیا انتخابات آینده پرشور و با پیروزی اصلاح‌طلبان همراه خواهد بود؟

فیض‌الله عرب‌سرخی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفت‌وگویی به واکاوی مشارکت اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس یازدهم پرداخته است.

*چگونگی حضور در انتخابات آینده مجلس شورای اسلامی با توجه به عملکرد لیست امید در مجلس دهم،‌ محل تردید فعالان سیاسی اصلاح‌‌طلب است. در فضای خاص اجتماعی و سیاسی امروز، این سوال مطرح می‌شود که آیا خط قرمز اصلاح‌طلبی، شرکت در انتخابات است؟

همدلی:اندیشه اصلاح‌طلبی رکنی دارد به نام ارجاع به آرای مردمی که اتفاقاً برای آن ارزش بسیار بالایی قائل است. بنابراین، مبنای اصلاح‌طلبی مشارکت در انتخابات است؛ اما این مبنا به این معنی نیست که هوادار تفکر اصلاح‌طلبی، همواره در انتخابات شرکت خواهد کرد.

حضور در انتخابات تحت تاثیر عواملی است که در آن میزان مشارکت تعیین می‌شود. تصور کنید؛ اگر اصلاح‌طلبان نتوانند در بین کاندیداهای تایید شده نامزدهایی را انتخاب کنند که حداقل ضوابط مورد انتظار را داشته باشند در این صورت چه خواهد کرد؟

بنابراین اصل بر مشارکت در انتخابات است مگر اینکه حداقل‌های مورد انتظار توسط برگزارکنندگان انتخابات رعایت نشده باشد. در دوره کنونی هم باید ببینیم روند برگزاری انتخابات به چه شکل خواهد بود. اما می‌توان یک عبارت را با اطمینان خاطر مورد تاکید قرار داد؛ مبنای اصلاح‌طلبی شرکت در انتخابات است اما نه به هر قیمتی.

*یک تئوری مطرح است با این مضمون که باید تحت هر شرایطی و با هر نتیجه‌ای که دستگیرمان خواهد شد، در انتخابات شرکت کنیم. این را تایید می‌کنید؟

اینکه ممکن است ما در انتخابات رای لازم را به دست آوریم یا نتیجه‌ای دستگیرمان نشود، دلیل مشارکت یا عدم مشارکت در هیچ کارزار انتخاباتی نیست.

مهم در اینجا سلامت انتخابات و رقابتی بودن عرصه انتخابات است و اینکه رفتارهای مجریان و ناظران برای اجرای آن منصفانه باشد. در این صورت می‌توانیم مبنا و دلیلی برای حضور در انتخابات ترسیم کنیم.

بنابراین از یکسو باید درپی استقرار شرایط مطلوب برای برگزاری انتخابات مشارکتی باشیم و از سوی دیگر برای اقناع مردم برای حضور در عرصه انتخابات تلاش کنیم. همچنین با انتخاب مناسب‌ترین نامزدها شرایط تحقق مطالبات مردم را فراهم کنیم.

*تشتت و اختلافات موجود در خصوص شرکت در انتخابات آینده در جریان اصلاح‌طلبی، با چه سازوکاری امکان تبدیل به اجماع کلی را دارد؟

اختلاف‌نظرها همیشه و کمابیش وجود داشته‌اند و اساس زنده بودن هر جریان و تفکری در این است که با پاسخ به سوال‌های متعددی که در دل آن مطرح می‌شود، بتواند خود را به کمال بیشتر برساند. حالا سوال امروز اصلاح‌طلبان حضور یا عدم حضور در انتخابات آینده است. باید با بحث‌های درون‌جبهه‌ای این اختلافات در مورد مشارکت در انتخابات را به حداقل برسانیم و بعد بر اساس برآیند نظر جمعی به تصمیم برسیم.

*به نظر آسان نمی‌آید.

طبعاً گذار از این مرحله کار ساده‌ای نیست؛ ولی تاکید می‌کنم که ممکن هست.

*با توجه به عملکرد ضعیف لیست امید در مجلس دهم و همچنین ناکارآمدی دولت در رفع معضلات مختلف در کشور (با توجه به حمایت گسترده اصلاح‌طلبان از دولت آقای روحانی) آیا اصلاح‌طلبان شانسی در انتخابات آینده (مجلس و دولت) دارند؟

آنچه درباره حمایت از دولت و مجلس توسط اصلاح‌طلبان انجام شده، از نظر اصولی اقدامی درست بوده است؛ هر چند در مقام تبیین بسیار ضعیف عمل شده یا اینکه از ظرفیت فراکسیون امید به اندازه کافی استفاده نشده است.

اما این به معنی این نیست که ما نباید در انتخابات شرکت می‌کردیم یا نباید به این لیست رای می‌دادیم. ما باید هدایت بهتری اعمال می‌کردیم، چانه‌زنی بیشتری انجام می‌دادیم یا در مواردی ایستادگی بیشتری می‌کردیم.

به هر حال این موضوع را فراموش کنیم که این مجلس و این دولت برآیند حمایت اصلاح‌طلبان است که در صورت همکاری و همفکری بیشتر ممکن بود کارنامه بهتری را ثبت می‌کرد. این نکته را هم از یاد نبریم که مجلسی با فراکسیون اصلاح‌طلبی با اعضای پرتعداد و نیز دولتی منتسب به اصلاح‌طلبان برای ما مطلوب‌تر از مجلس با اکثریت رقیب یا دولتی است که عنوانی غیر از اصلاح‌طلبی دارد؛ زیرا به هر حال در مسیر اصلاح امور جامعه گام برمی‌دارد؛ هر چند این گام کوتاه باشد.

*شرایط خاص ایران در منطقه چه تصویری از انتخابات و سیاست خارجه را به دنبال دارد؟ آیا یادآوری شرایط خاص ایران در عرصه بین‌الملل کارکردی در جلب و بالا بردن میزان مشارکت دارد؟ اصلاً بیان این توجیه که ایران در منطقه و دنیا و در زمان کنونی شرایط حساسی را تجربه می‌کند، توجیه مناسبی برای شرکت در انتخابات می‌دانید؟

شرایط خاص منطقه و کشور، اقتضای یک انتخابات پرشور و با مشارکت بالا دارد و برگزاری چنین انتخاباتی که تامین کننده مصالح و منافع ملی ما هست، نیازمند تدبیر و درایت همگانی و بیش از همه تدبیر حاکمیت است تا شرایطی را رقم بزنند تا منشا مشارکت حداکثری شود. تنها حضور و مشارکت مردم در انتخابات برای تثبیت وجهه نظام کافی نیست؛ در این میان عملکرد نهادهای حکومتی هم موثر است. مثلاً؛ نمی‌توانیم با اعمال نظارت استصوابی نامزدهای جریانات مختلف را کنار بگذاریم و از صاحبان همان گرایشات بخواهیم تا در انتخابات مشارکت کنند. این دو عمل با هم منافات دارند و در صورت بی‌توجهی به هر یک، تغییر موازنه صورت می‌گیرد.

*سخن پایانی؟

تصور من بر این است که نقش شورای نگهبان در برگزاری یک انتخابات با مشارکت حداکثری بی‌بدیل است.

منبع: روزنامه‌همدلی