ردصلاحیت آیت‌الله هاشمی با توصیه بود یا براساس نظر مراجع چهارگانه؟

اعتمادآنلاین| تنور انتخابات این روزها حسابی داغ شده است و بعد از اعلام نتایج اولیه بررسی صلاحیت‌ها از سوی هیات اجرایی حالا همه چشم به شورای نگهبان دوخته‌اند تا ببینند چه کسانی می‌توانند از فیلتر نظارت استصوابی عبور کنند البته در این میان باز این علامت سوال پررنگ می‌شود که رد صلاحیت‌ها با کدام متر و معیار صورت می‌گیرد آیا فقط مراجع چهارگانه نیروی انتظامی، وزارت اطلاعات، ثبت احوال و دادگستری، محل استعلام است یا ابلاغیه‌ها و توصیه‌ها هم در این میدان نقش آفرینی می‌کنند؟

سوالی که حجت الاسلام موسی قربانی نماینده ادوار مجلس و معاون اسبق تنقیح قوانین مجلس به آن پاسخ می‌دهد و می‌گوید؛«شورای نگهبان تنها به این چهار مرجع محدود نیست و می‌تواند بر اساس هر گزارش متقنی تصمیم بگیرد.»

او درباره احتمال تاثیرگذاری برخی توصیه ها در تصمیمات اعضای شورای نگهبان هم می گوید«شورای نگهبان از اینکه یک نفر چیزی بگوید و 12 نفر به آن گوش دهند بری است»

آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح این گفت و گو است:

آقای قربانی! شورای نگهبان در بررسی صلاحیت ها تنها بر اساس مراجع چهارگانه تصمیم می‌گیرد یا ابلاغیه‌ها و توصیه های بیرونی و فراتر از این مراجع هم موثر است؟ این سوال را از این بابت می پرسم که برخی منتقد آن هستند که مرجعی به جز مراجع چهارگانه ذکر شده در قانون محل توجه شورای نگهبان در بررسی صلاحیت ها باشد ولی گویا این رویه در شورای نگهبان وجود دارد؟

شورای نگهبان در جریان بررسی صلاحیت‌ها موظف است که از مراجع چهارگانه استعلام بگیرد اما این موضوع هرگز به این معنا نیست که اگر غیر از مراجع چهارگانه به هر دلیلی یک گزارش یا نکته‌ای به دست شورای نگهبان رسید به آن توجه نکنند. در حقیقت شورای نگهبان از بررسی گزارشاتی که از مراجع دیگر به دست آنها می‌رسد نهی نشده‌است اما برای آنکه حساب و کتاب وجود داشته باشد در قانون گفته‌اند باید از این مراجع استعلام شود لذا هیچ جای قانون نیامده است که شورای نگهبان نمی‌تواند از دستگاه دیگر استعلام کند.

هیچ‌ منعی وجود ندارد که شورای نگهبان به گزارشاتی جز مراجع چهارگانه استناد کند

فارغ از استعلام‌ها، تصور کنید اداره‌ای، سازمانی و... مدارکی علیه تخلفات آن فرد در آن اداره داشته است که مدارک متقنی هم هست هیچ منعی برای شورای نگهبان وجود ندارد که این مدارک را مورد توجه قرار دهند بنابراین بین استعلام از مراجع که محدود شده است به چهار مرجع باید تفاوت قائل شویم اما به نظر من هیچ مشکلی ندارند

رد صلاحیت آیت الله هاشمی حتما بر اساس یک توصیه به شورای نگهبان نبوده است، معتقدم این شورا از این بحث که یک نفر چیزی بگوید و 12 نفر به حرف آن گوش کنند بری است.پس با این توصیف شما باید گفت احتمال اینکه توصیه و ابلاغیه ای به شورای نگهبان وجود دارد؟

توصیه نه! ببینید ارائه مدرک با توصیه از سوی فرد یا نهادی، فرق می‌کند. توصیه یک چیزی من درآوردی است. اجازه‌ دهید اینطور بگویم که مراحل بررسی صلاحیت از سه وضعیت برخوردار است؛ وضعیت اول آن این است که علیه فردی یک مدرک قابل استناد وجود دارد که اینجا رد صلاحیت صورت می‌گیرد، وضعیت دوم هم این است که فرد یک شخصی شناخته شده است که مدرکی هم علیه او وجود ندارد که این فرد تائید صلاحیت می‌شود؛ در وضعیت سوم به این ترتیب است که یک فرد گم‌نامی آمده است، هیچ مدرکی هم علیه او وجود ندارد ولی هیچ نکته و مطلب مثبتی هم در ذهن هیچ‌کسی وجود ندارد در این شرایط است که عدم احراز بزنند که در این شرایط ممکن است گزارش برخی اشخاص شناخته شده موثر واقع شود. اسم این را توصیه نمی‌گذارند بلکه یک عرف است. درواقع وقتی فردی شناخته شده یک شخص ناشناخته را تائید می‌کند این توفیق است نه توصیه.

شورای نگهبان از اینکه یک نفر چیزی بگوید و 12 نفر به آن گوش دهند بری است

مثلا در ماجرای رد صلاحیت مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی گفته شد مصلحی وزیر اطلاعات وقت توصیه هایی به شورای نگهبان کرده بود، این چه معنایی می‌تواند داشته باشد، توصیه است؟ توفیق است؟ مدرک است؟

آقای هاشمی فرد ناشناخته‌ای نبود که به گفته یک نفر رد یا تائید صلاحیت بشود. من نمی‌دانم در مورد آقای هاشمی استناد و دلایل شورای نگهبان چه بود اما به هر حال آقای هاشمی سن و سالی از او رد شده بود شاید هم گفته باشند که به لحاظ توانایی جسمی در شرایطی نیست که بتواند این مسوولیت را به عهده بگیرد. رد صلاحیت آقای هاشمی حتما بر اساس یک توصیه نبوده است از سوی دیگر شورای نگهبان کاملا از این بحث که یک نفر چیزی بگوید و 12 نفر به حرف آن گوش کنند بری است و اصلا چنین اتفاقی نیفتاده است و هیچ مبنایی هم ندارد.

قانون را اصلاح کنند که هر ننه قمری کاندیدا نشود

بحث گرایشات سیاسی اعضای شورای نگهبان هم خیلی محل چالش است، حتی اعضای این شورا گاها پذیرفته اند که این گرایشات سیاسی ممکن است وجود داشته باشد اما در بررسی صلاحیت ها دخالت داده نمی شود. از سوی دیگر این اشکال بیشتر از آنکه به اعضای شورا بازگردد به نبود برخی شاخص ها در بررسی صلاحیت ها و خلاءهای قانونی برمیگردد که می تواند دست اعضا را در بررسی صلاحیت ها باز بگذارد و زمینه تاثیرگذاری گرایشات سیاسی را هم فراهم کند، نگاه شما به این موضوع چیست؟

بله ما با خلاء قانونی مواجه هستیم اما نقص آن چیزی نیست که شما می‌گویید. سیاست‌های کلی انتخابات در سال 95 تعیین شد و مجلسی‌های محترم نیامدند آن سیاست‌ها را به قانون تبدل کنند؛ به هر صورت این‌ها باید به قانون تبدیل شود تا راه به جایی پیدا کند. وقتی گفته می‌شود «نمایندگان در طراز جمهوری اسلامی» مسلم است که باید این «طراز جمهوری اسلامی» تعریف شود که هر ننه قمری بلند نشود و بیاید در انتخابات ثبت نام کند لذا این مسئله یک نقص است اما آنچه شما می‌گویید نقص نیست.

شورای نگهبان در جریان بررسی صلاحیت‌ها موظف است که از مراجع چهارگانه استعلام بگیرد اما این موضوع هرگز به این معنا نیست که اگر غیر از مراجع چهارگانه به هر دلیلی یک گزارش یا نکته‌ای به دست شورای نگهبان رسید به آن توجه نکنند.

اعضای شورای نگهبان افراد عادلی هستند

به هر حال شما نمی‌توانید یک نفر را پیدا کنید که به هیچ چیز اعتقادی نداشته باشد هرکسی به یک چیزی اعتقاد دارد شما هیات‌های اجرایی را نگاه کنید یک زمان مسوولیت این هیات‌ها با اصلاح‌طلبان است به یک صورت برخورد می‌کنند و یک زمانی مسوولیت با اصولگرایان است که گرایشاتشان اصولگرایی است. لذا هر کسی عقیده‌ای دارد اما مهم این است که آن تصمیمی که گرفته می شود بر اساس مدارک و مستندات باشد. تا آنجا که من خبر دارم اعضای شورای نگهبان افراد عادلی هستند که اغراض شخصی در تصمیمات انها اثرگذار نیست.

منبع: خبرآنلاین