دلیل واقعی ردصلاحیت‌نمایندگان چیست؟

اعتمادآنلاین| اداره حقوقی وزارت دادگستری در نظریه مشورتی 7/5613 مورخ 1/10/1364 اظهار می‌کند «با توجه به اصل 86 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مقام ایفای وظایف نمایندگی از تعقیب و توقیف معاف می‌باشند».

تیرماه گذشته بود که عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در گفت و گو با رسانه ها اعلام کرد که جای هیچ نگرانی در خصوص اظهارنظر نمایندگان نیست و شورای نگهبان به خاطر اظهارنظر تاکنون نماینده‌ای را رد صلاحیت نکرده است.

اما با آغاز ثبت نام داوطلبان شرکت در انتخابات یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ردصلاحیت های گسترده برخی نامزدهای یک جناح خاص و همچنین اظهار نظر برخی نماینده های ردصلاحیت شده فراکسیون امید مشخص شد که این جمله سخنگوی محترم شورای نگهبان نه تاحد بسیار زیادی با واقعیت فاصله دارد، بلکه در بیشتر موارد دلیل رد صلاحیت ها همین اظهار نظر نماینده های مجلس در خانه ملت ، مصاحبه ها و سخنرانی هااست.

نمونه اول: غلامرضا حیدری

به طور مثال غلامرضا حیدری نماینده مردم تهران در مجلس شوراری اسلامی روز گذشته در همین رابطه و علت ردصلاحیتش گفت: پس از ابلاغ ردصلاحیتم از شورای نگهبان هفته قبل با من تماس گرفتند و گفتند صبح جمعه قراری با آقای کدخدایی برایم گذاشتند. روزی که مراجعه کردم کنار آقای کدخدایی فرد دیگری به عنوان کارشناس، پرونده را در دست داشت، آنچه مطرح کردند تمرکز روی نطق‌ها و به خصوص نطق سیزدهم شهریور سال 96 بود. آنچه به عنوان اتهام با من در میان گذاشتند اظهارنظرهای سیاسی من بود؛ گفتند در نطق خود گفته‌اید که "ما سفارت آمریکا را اشغال کردیم و نقطه آغازین شروع جنگ تحمیلی همین موضوع بوده و بعد از فتح خرمشهر جنگ را تا نوشیدن جام زهر ادامه دادیم"، چرا این را گفتی؟ جنگ را امام ادامه دادند و گفتند که یک لحظه هم پشیمان نیستند. من در توضیحاتم گفتم اگر بعد از فتح خرمشهر ما صلح را می‌پذیرفتیم جنگ شهرها و بمباران تاسیسات ما شروع نشده بود و تازه عربستان حاضر بود 50 میلیارد دلار غرامت به ما بدهد، و این خیلی به نفع ما بود تا اینکه در حالت اضطرار قرار بگیریم.

نماینده مردم تهران در مجلس یادآور شد: نکته دیگری که در این جلسه مطرح کردند این بود که چرا گفتی "کشور خوب اداره نمی‌شود و اختیار یکجا و مسئولیت جای دیگر است و باید تغییر ساختار ایجاد شود"، چرا در نطق خود گفتی "هزینه‌های فعالیت برون مرزی ما در سوریه و یمن زیاد است و تحریم‌ها اثر گذاشته است و تا زمانی که روابط ما با دنیا حسنه نشود اوضاع بهتر نمی‌شود؟"

نمونه دوم : علی مطهری

سوال و جواب آشنایی که پیش از این نیز علی مطهری در یادداشتی درباره پیگیری همین موضوع و دلیل ردصلاحیت خودش منتظر کرده بود که در بخشی از آن آمده: در جلسه پیگیری موارد ردصلاحیت بنده نماینده شورای نگهبان میگفت شما در نطق خود گفته‌اید «نهم دی اگر بنا باشد موجب تفرقه شود، دیگر یوم الله نیست بلکه یوم الشیطان است». گفتم درست است، الآن هم همین را می‌گویم. گفت شما باید همان جمله آقا را بگویید. گفتم من جمله خودم را گفته‌ام، جمله ایشان هم به جای خود. و البته از اینکه چنین نگاهی در یک عضو شورای نگهبان وجود دارد متأسف شدم.

نمونه سوم : محمود صادقی

محمود صادقی هم از جمله افرادی است که گفته می شود علت ردصلاحیت او بیش از اینکه موراد دیگری را شامل شود، ناشی از بیان اظهارات سیاسی او در مجلس و یا شبکه های اجتماعی است.

احمد امیر آبادی فراهانی نماینده قم هم امروز در اظهاراتی مدعی شده بود محمود صادقی نماینده تهران به دلیل استفاده کردن از یک عکس رد صلاحیت شده است.

نمونه چهارم : فاطمه سعیدی

فاطمه سعیدی نماینده تهران هم دیروز در توییتر خود نوشته بود به دلایل سیاسی و بر اساس بندهایی که نشان می دهد این نماینده در یک سخنرانی و مصاحبه ادعاهایی را مطرح کرده رد صلاحیت شده است.

این در حالی است که اداره حقوقی وزارت دادگستری در نظریه مشورتی 7/5613 مورخ 1/10/1364 اظهار می‌کند «با توجه به اصل 86 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مقام ایفای وظایف نمایندگی از تعقیب و توقیف معاف می‌باشند».

ماده 75 قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی مقرر می‌دارد: «برطبق اصل هشتادوششم قانون اساسی نمایندگان مجلس در مقام ایفای وظایف نمایندگی در اظهارنظر خود کاملا آزادند و نمی‌توان آنها را به سبب نظراتی که در مجلس اظهار کرده‌اند یا آرائی که در مقام ایفای وظایف خود داده‌اند تعقیب یا توقیف کرد یا از حقوق اجتماعی محروم نمود».

تبصره: وظایف نمایندگی شامل نطق قبل از دستور بحث‌های داخلی دستور، بحث‌های جلسات کمیسیون‌ها و اظهارنظراتی که برای اعمال اصل 84 قانون اساسی انجام می‌شود و سایر موارد نظارتی و قانونی است و در ماده 76 آیین‌نامه داخلی مجلس آمده است «چنانچه به تشخیص هیئت رئیسه نماینده‌ای در سخنان خود در جلسه علنی به کسی نسبت ناروا داده یا هتک حرمت نماید فرد مزبور می‌تواند در دفاع از خود به صورت مکتوب به اتهام وارده پاسخ گوید.پاسخ ارسالی در صورتی که بیش از دو برابر اصل مطلب اظهارشده نبوده و متضمن توهین و افترا نباشد، در نخستین فرصت در جلسه علنی قرائت خواهد شد».

ملاحظه می‌شود مصونیت پارلمانی طبق قانون آیین‌نامه داخلی مجلس در چارچوب وظایف نمایندگی است.

بنابراین آنچه که در بالا و از قول چهار نماینده محترم مجلس که صلاحیت آنها برای شرکت در انتخابات مجلس رد شده است کاملاً خلاف قانون اساسی است.

اما با این حال اظهارات این دو نماینده ردصلاحیت شده مجلس دهم در حالی طی روزهای اخیر در فضای رسانه ای کشور مطرح شده است که عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان این روزها به شدت در شبکه اجتماعی توییتر فعال است و همواره تلاش می کند که چهره بی طرفی از خود را به نمایش بگذارد.

او پیشتر بارها و بارها در مصاحبه ها و اظهارنظرهای خود بر روی این نکته تاکید داشته که شورای نگهبان یک باشگاه سیاسی نیست که بخواهد بر اساس خط کش سیاسی اظهار نظر کند، شورای نگهبان فقط مجری قانون است و طبیعتا پاسخگو هم در جهت انجام وظایفش خواهد بود.

حال با توجه به این نکته چگونه می توان پذیرفت که شورای نگهبان با خط کش سیاسی میزان شایستگی نامزدهای انتخاباتی را اندازه نمی گیرد؟

آن هم در حالی که محمود واعظی رییس دفتر حسن روحانی هفته گذشته در صحن دولت درباره علت ردصلاحیت برخی از نماینده های فعلی مجلس در جمع خبرنگاران گفته بود: گزارش‌هایی که ما از افرادی که جزو نمایندگان فعلی مجلس محسوب می‌شوند و همچنین آن‌هایی که نماینده فعلی نیستند دریافت کرده‌ایم این گونه است که برخی از آن‌ها رفته‌اند صحبت کردند و به آن‌ها اعلام شده که شما از برجام حمایت کرده‌اید یا اینکه از دولت طرفداری کرده‌اید.

هرچند هم این اظهارنظر رییس دفتر ریاست جمهوری بلافاصله با واکنش توییتری کدخدایی روبرو شده وی در توییتر نوشت: اگر ادعای رد صلاحیت یکی از نمایندگان به دلیل حمایت از دولت یا برجام درست بود، او در همان دور قبل که برجام به تصویب مجلس رسید، رد صلاحیت می شد!

هر چند بنا به گفته سخنگوی شورای نگهبان "برگزاری انتخابات پرشور وظیفه شورای نگهبان نیست" اما آنچه که این روزها در فضای سرد و بی رمق کمتر از سه هفته مانده به انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در کشور و فضای رسانه ای و شبکه های اجتماعی مطرح می شود این است که شورای نگهبان به عنوان نگهبان آرای مردم و داور یکی از مهمترین رویدای های انتخابی کشور برای احراز صلاحیت نامزدهای طیف های مختلف برای شرکت در انتخابات نه تنها جانب احتیاط را رعایت نکرده است بلکه در بسیاری از موارد زیر حرف های خودش زده و به گفته برخی از نماینده های اظهار نظر خلاف نظر اعضای شورای نگهبان هم یکی از عمده ترین دلایل ردصلاحیت افراد بوده است.

با این اوصاف و با توجه با حضور پررنگ "عباسعلی کدخدایی" در تعیین سرنوشت مجلس یازدهم به نظر می رسد براساس شنیده باید منتظر نقش آفرینی بیش از پیش آقای سخنگو در انتخابات حساس 1400 باشیم. شاید به عنوان نامزد یا یک وزیر باسابقه درخشان در دولت سیزدهم.

منبع: دیده بان ایران