چرا جهش تولید؟/ وقتی در تولید عقب بمانی مجبوری برای جبران این عقب ماندگی جهش کنی

اعتمادآنلاین| جهش اسم مصدر از مصدر جَستن و جَهیدن است. تولید هم به معنای پدیدآوردن و حاصل کردن چیزی ازطریق زراعت یا صناعت می باشد. حالا چرا این دو کلمه به هم اضافه شده و شعار سال 1399 را شکل داده اند نیازمند واکاوی کاربرد این لغات و پیشینه شعار سال های گذشته نامگذاری شده توسط رهبر معظم انقلاب است.

جهش و جستن و جهیدن غالباً در جایی به کار برده می شود که ما بخواهیم مسافتی را که با چند گام می توان طی کرد را یکباره و با یک حرکت طی کنیم. به اصطلاح عامیانه می گویند: « چند پله را با هم پریدن ». خب به کار بردن چنین واژه ای آن هم توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی که هر ساله با درایت و بر اساس نیازهای کشور شعاری را به عنوان سیاست کلی در آن سال تعیین و مشخص می کنند یقینا بی حکمت نیست.

نگاهی به شعارهای سال به خصوص در ده سال اخیر نشان می دهد که اقتصاد با تمام مقدمات و زیر مجموعه های آن همیشه پای ثابت شعار سال بوده است. انتخاب واژه جهش در کنار تولید به این معناست که ما در تولید عقب مانده ایم. بگذارید برایتان یک مثال بزنم؛ در سیستم های تاکتیکی فوتبال دو بازیکن کناری در خط میانی بازی می کنند که به آنها هافبک کناری یا پیستون می گویند. یکی از اصلی ترین وظایف این بازیکنان در زمین انتقال سریع توپ از کناره های زمین به نوک حمله است.

اگر این بازیکن نتواند توپ را به خوبی انتقال دهد هافبک کناری تیم حریف توپ را از این بازیکن می رباید و سریع آن را به دروازه حریف می رساند. بازیکنی که عقب مانده است برای اینکه خود را به بازیکن پا به توپ برساند مجبور است یک حرکت جهشی داشته باشد و به اصطلاح فوتبالی یک استارت بزند. حالا در عالم اقتصاد هم همین است. وقتی در سال های اخیر که شعارهای سال با موضوع حمایت از تولید و کار و سرمایه ایرانی بوده است عملا محقق نشود. وقتی در تولید عقب بمانی مجبوری برای جبران این عقب ماندگی جهش کنی.

عوامل تحقق جهش تولید

خب حالا این جهش چگونه محقق می شود؟ اگر در سالهای گذشته به اندازه فرصت همان سال به تحقق شعار سال و حرکت چرخ اقتصاد کشور بها داده بودیم و اقدامات لازم را انجام داده بودیم الان کار بسیار راحتی در پیش داشتیم و چرخ اقتصاد در عمل نه و نه فقط در شعار برخی افراد مسئول در حال چرخیدن بود و نیاز به جهش نبود.

الف - توجه به مشاغل خرد و کارگاه های کوچک

از قدیم گفته اند سنگ بزرگ نشانه نزدن است. وقتی سخن از تولید می شود لازم نیست حتما به فکر احداث کارخانه های آنچنانی و یا کمپانی های بزرگ باشیم. حمایت از مشاغل خرد و کارگاه های زود بازده که سرمایه کمتری برای راه اندازی می خواهد و خیلی زود هم به مرحله سوددهی می رسد و می تواند نیاز داخلی و خارجی را تأمین کند گردش مالی و اقتصادی خوبی ایجاد می کند. وقتی مشاغل خرد و کارگاه های کوچک در کنار هم قرار بگیرند به اندازه چندین کارخانه بزرگ گردش اقتصادی خواهند داشت.

ب - غافل نشدن از بازار مصرف داخلی

ما در مسیر فعالیت های فرهنگی خود ابتدا آسیب شناسی یا نیاز سنجی می کنیم، بعد مخاطب شناسی می کنیم و دست آخر با توجه به نیاز و شرایط مخاطب محتوای مناسب تولید می کنیم. اگر همین چرخه در اقتصاد و تولید هم رعایت شود و با توجه به نیاز مصرف کننده داخلی کالای مناسب تولید و در اختیار آنها قرار گیرد حداقل نیاز مصرف داخلی خود را تأمین کرده ایم و از واردات کالاهای غیر ضروری جلو گیری کرده ایم. منظور از تولید یقینا ساختن هواپیما و سفینه و آپولو نیست. همین که خلال دندان و سنگ پا و دمپایی را خودمان تولید کنیم دیگر نیازی نیست که برای وارد کردن آن نفت بدهیم و این اجناس غیر ضروری را وارد کنیم.

ج - توجه به بازارهای مصرف خارجی

یقینا ارتباط و تعامل با دنیا می تواند در توسعه اقتصادی و رونق تولید ما نقش بسزایی داشته باشد. اما توجه به این نکته هم ضروری است که در ارتباط با کدام کشورها ما نقش عامل و ذینفع را داریم و در ارتباط با کدام کشور ما معمول و آن کشور مقابل ذینفع خواهد بود. یقینا در ارتباط با کشورهای صنعتی و پیشرفته دنیا به جهت رشد و توسعه آنها ما تأمین کننده مواد اولیه آنها و مصرف کننده تولیدات آنها خواهیم بود که هیچ نفعی برای تولید داخلی ما نخواهد داشت. اما شناسایی کشورهایی که مصرف کننده تولیدات ما باشند و حتی ما بر اساس نیاز آنها روی تولید خود برنامه ریزی و سرمایه گذاری کنیم می تواند عامل رونق و جهش تولید ما باشد.

موانع تحقق جهش تولید

الف - واردات بی رویه و قاچاق

در بخش عوامل جهش تولید به ضرورت توجه به کارگاه های زود بازده و غافل نشدن از بازار مصرف داخلی و خارجی اشاره کردم. اما چه چیزی باعث می شود علیرغم علم به این موضوعات همچنان شاهد واردات بی رویه بسیاری از کالاهای غیرضروری و یا لوکس از مبادی قانونی و یا غیرقانونی به صورت قاچاق به کشور باشیم؟

ضربه ای که واردات بی رویه و قاچاق به اقتصاد کشور می زند هیچ دشمن کینه توزی نمی تواند به آن بزند. وجود و حضور افراد ذینفع از واردات، در رده های بالای مدیریتی کشور که متأسفانه در برخی از قوای سه گانه کشور نیز نفوذ کرده اند و به جای سرمایه گذاری در بخش تولید از واردات کالا و دریافت ارز دولتی نفع فراوان می برند. کار را به جایی رسانده که بعضی ها از واردات روغن خوک و هشت پا و حلزون حسابی فربه شده اند. عده ای زالو صفت اقتصادی که منافع مادی و شخصی خودشان را بر منافع کلان کشور ترجیح می دهند و در برابر مشکلات بی صبری می کنند و به تعبیر امام خامنه ای « بی صبری خود را به همکاری و هم صدایی با دشمن رسانده اند.» و تا دست این ها از گردونه قدرت و اقتصاد قطع نشود باز هم بر سر راه شکوفایی تولید و اقتصاد کشور مانع تراشی خواهند کرد.

ب - سیاست خودباخته و وابسته

اما این افراد از کجا قدرت یافته اند و چه چیز باعث شده که به جای نگاه به داخل و رونق دادن به تولید، راست راست راه بروند و به راحتی با واردات بی رویه و حتی قاچاق پول به جیب بزنند؟ نگاه خودباخته و وابسته و نفوذ این جریان غربزده که با ادعاهای انقلابی ولی با تفکر سست و خودباخته در مقابل غرب کشور را به این حال و روز انداخته اند. وقتی دنیای آنها در 1+5 خلاصه می شود و نزدیک به دویست کشور دیگر دنیا را نمی بینند نتیجه همین می شود.

ج - عدم توجه به سیاست های کلان خارجی نظام

اما این یک اتفاق و یا یک حادثه نیست. بلکه یک مرام و منش است که حتی سفارتخانه های ما را که باید محلی برای رایزنی های مختلف از جمله رایزنی های اقتصادی و جذب تاجران کشور مورد نظر باشد فقط به محل صدور پاسپورت و ویزا و یا برگزاری چند جشن سالانه ایرانیان مقیم فلان کشور تبدیل کرده است. رعایت سیاست های کلان خارجی نظام می تواند تأثیر مستقیم بر توسعه اقتصاد و رونق تولید در داخل برای تصاحب بازارهای مصرف هدف داشته باشد. نکته ای که رهبر معظم انقلاب در بیانات خود در در دیدار مردم آذربایجان در 29/11/1396 بیان فرمودند: « در سیاست خارجی، ترجیح شرق بر غرب، ترجیح همسایه بر دور، ترجیح ملّت‌ها و کشورهایی که با ما وجه مشترکی دارند بر دیگران، یکی از اولویّتهای امروز ما است.»