خیز 2 نماینده زن برای حضور در هیات‌رئیسه مجلس/ طلسم می‌شکند؟

اعتمادآنلاین| حضور کمی زنان در مجلس شورای اسلامی رو به افزایش است. از مجالس اول، دوم و سوم مجلس که تنها 4 کرسی سهم زنان شد عبور کنیم، فراکسیون زنان در مجلس چهارم 9 عضو، در مجلس پنجم 14 عضو و در مجالس ششم و هفتم 13 عضو داشتند. این روند اما به یکباره منفی شد و در مجلس هشتم 8 نماینده و در مجلس نهم 9 نماینده زن حضور داشتند. مجلس دهم اما رکورد را شکست و شاهد بیشترین حضور زنان در مجلس بودیم و تعداد نمایندگان زن مجلس به 17 نفر رسید که 13 نفر در مرحله اول و چهار نفر نیز در مرحله دوم انتخاب شدند.

در مرحله اول انتخابات مجلس یازدهم هم 17 زن به مجلس راه یافتند که یک نفر-فاطمه رهبر- بر اثر ابتلا به کرونا در گذشت. اگر فاطمه آجرلو که از حوزه انتخابیه کرج به مرحله دوم رقابت راه یافته، پیروز شود تعداد زنان مجلس یازدهم با زنان مجلس دهم برابر می‌شود. شاید بتوان گفت اوج اقدامات زنان در مجلس دهم بود که توانستند قوانینی را به نفع زنان تصویب کنند. از جمله اخذ تابعیت فرزندان مادران ایرانی و حمایت از قربانیان اسیدپاشی اشاره کرد، علی لاریجانی نیز در توصیف عملکرد زنان مجلس دهم گفت: « زنان نماینده در مجلس دهم با متانت، مسائل مهمی را پیگیری کردند که برخی همچون کاهش ساعت کاری زنان به حوزه بانوان ارتباط داشت و بعضی در حوزه مسائل عام همچون تصویب قانون برنامه ششم توسعه و قوانین دیگر مانند توسعه روستاها، استاندارد و هوای پاک مجموعا مسائل مهمی را در کشور به سامان رساند.»

اما علی‌رغم افزایش تعداد زنان راه یافته به پارلمان، هنوز هیچ زنی پایش به هیات‌رئیسه مجلس شورای اسلامی باز نشده است و با وجود اینکه در اجلاسیه‌های مختلف مجلس که بحث تعیین هیات‌رئیسه مطرح بوده است زنان کاندیدای حضور در سمت‌های مختلف هیات‌رئیسه شده اند اما طلسم تکیه زدن بر یکی از 12 کرسی مهم مجلس هنوز شکسته نشده است.

ساختار مردانه مجلس مانع نمایندگان زن

اگر چه زنان در ادوار مختلف تلاش‌های بسیاری را برای تاثیر گذاری بیشتر و نقش آفرینی در ساختارهای قدرت مجلس انجام دادند اما با توجه به ساختار مرد سالارانه پارلمان خیلی نتوانستند ظهور و بروز داشته باشند. موضوعی که گلایه بسیاری از زنان نماینده را در این سال‌ها برانگیخت.

آنچنان که فراکسیون امید در 4 سال حضورش در پارلمان چندین بار برای فرستادن زنان به هیات‌رئیسه مجلس خیز برداشت اما بازهم رأی مجلسی‌ها به سبد زنان ریخته نشد. از همین روست که تاکنون بالاترین پست زنان نماینده در ادوار مختلف مجلس حضور در هیات‌رئیسه کمیسیون‌ها بوده است و بس.

دور ماندن زنان از کرسی‌های مهم مدیریتی در مجلس در حالی رخ می دهد که طی ادوار اخیر انتخابات مجلس، حضور زنان در لیست‌های انتخاباتی تبدیل به یک امتیاز برای رای گرفتن از مردم شده است اما علیرغم این شعارها شاهد بودیم زمانیکه انتخابات برگزار می شود و رای‌ها گرفته می شود، دیگر کمتر نامی از زنان شنیده می شود و به نمایندگان زن بها داده نمی شود و حتی وقتی پای طرحی برای افزایش سهیمه زنان در لیست‌های انتخاباتی مطرح شد مردان مجلس با آن همراهی نکردند به طوری که پروانه سلحشوری نماینده مردم تهران می‌گوید: «ساختار قدرت و سابقه پدرسالارانه جامعه، دو عاملی هستند که همدیگر را تقویت می‌کنند و باعث می‌شوند که زنان واقعا عقب بمانند.»

اتفاقی که که در زمان بستن لیست انتخاباتی اصولگرایان نیز رخ داد، آن زمان و در حالی که حداد عادل و شورای ائتلاف تاکید داشتند که به زنان سهم و جایگاه می دهیم اما زمانیکه شورای ائتلاف با جبهه پایداری ائتلاف کرد، تعدادی از زنان را از لیست خود حذف کرد و شعارهایی که درحمایت از زنان میدادند از همان ابتدا فدای سهم دادن به وحدت شکنان شد.

هیات‌رئیسه منهای زنان

مجلس یازدهم از هفتم خرداد آغاز به کار می‌کند اما هنوز زنان مجلس یازدهم برنامه‌ریزی مشخصی برای هیات‌رئیسه مجلس و کمیسیون‌های تخصصی مجلس ندارند. فراکسیون زنان در مجلس یازدهم هنوز تشکیل نشده است و اگر چه به گفته پروین صالحی منتخب مردم مبارکه در مجلس یازدهم یکی از لیدرهای تشکیل این فراکسیون زهره الهیان است اما خود او به طور کلی اقدام به منظور تشکیل فراکسیون زنان را رد می کند.

از سوی دیگر آنطور که الهام آزاد منتخب مردم نایین و پروین صالحی منتخب مردم مبارکه گفته‌اند دو نماینده زن تمایل به حضور در هیات‌رئیسه دارند اما تاکنون چراغ سبزی از سوی مردان پارلمان به آنها داده نشده است.

دو کاندیدا زن برای صندلی دبیری هیات‌رئیسه

پروین صالحی در پاسخ به اینکه آیا بحث‌هایی برای حضور زنان در هیات‌رئیسه انجام شده است، اعلام کرد: خانم محمودی آمادگی خودشان را برای دبیری هیات‌رئیسه مجلس اعلام کردند. همچنین خانم فلاحی هم برای هیات‌رئیسه مجلس اعلام آمادگی کردند.

او به برنامه زنان برای هیات‌رئیسه کمیسیون‌ها اشاره کرد و گفت: با توجه به صحبت‌های زنان مجلس یازدهم برخی از آنها برای حضور در هیات‌رئیسه کمیسیون‌ها راغب هستند اما باید منتظر رای گیری در فضای حقیقی بود.

کاندیداهای ریاست مجلس به زنان وعده‌ای ندادند

این منتخب مجلس یازدهم در پاسخ به اینکه آیا رایزنی‌های کاندیداهای ریاست مجلس با نمایندگان زن مجلس همراه با وعده وعید دادن سهم و کرسی به زنان بوده است یا نه، گفت: اطلاعی ندارم و در جلسه ای حضور نداشتم که وعده ای به زنان داده باشد.

الهام آزاد نیز با اشاره به اقدامات زنان مجلس برای حضور در هیات‌رئیسه مجلس، گفت: بحث حضور زنان در هیات‌رئیسه مجلس مطرح است و احتمالا دو منتخب زن نیز برای صندلی دبیری هیات‌رئیسه مجلس کاندیدا می‌شوند.

او ادامه داد: در مجامعی که هستیم زنانی که می خواهند برای هیات‌رئیسه مجلس کاندیدا شوند این موضوع را مطرح می‌کنند. اما مشخص نیست که چقدر مورد استقبال قرار بگیرد. امیدواریم که زنان در هیات‌رئیسه مجلس حضور داشته باشند. چون نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل می دهند و در مجلس زنانی را داریم که می توانند در هیات‌رئیسه مجلس فعالیت کنند.

این منتخب مردم در مجلس یازدهم تاکید کرد: تاکنون کاندیداهای ریاست مجلس وعده‌ای برای حضور زنان در هیات‌رئیسه ندادند.

آزاد با اشاره به برنامه زنان برای حضور در هیات‌رئیسه کمیسیون‌ها، گفت: در میان زنان مجلس یازدهم صحبت‌هایی برای حضور زنان در هیات‌رئیسه کمیسیون‌ها شده است. حضور زنان در هیات‌رئیسه مجلس و هیات‌رئیسه کمیسیون‌ها در میان نمایندگان مجلس مطرح شده است. اما نمی دانیم چقدر مورد استقبال قرار بگیرد. امیدواریم و تلاشمان را می کنیم که حضور زنان در هیات‌رئیسه مجلس و هیات‌رئیسه کمیسیون‌ها مورد استقبال قرار بگیرد.

اما و اگر بر سر تشکیل فراکسیون زنان

آنگونه که از خبرها برمی‌آید فراکسیون زنان مجلس هم هنوز پا نگرفته است. پروین صالحی مبارکه منتخب مردم مبارکه در مجلس یازدهم می‌گوید: تاکنون تنها بحث مقدماتی تشکیل فراکسیون زنان مطرح شده است. زنان 50 درصد از جامعه ما را تشکیل می دهند و شرایط، ویژگی‌ها و نیازهای خاص خودشان را دارند. بنابراین تشکیل فراکسیون زنان برای پیگیری حقوق این قشر از جامعه از سوی 16 یا 17 نماینده زن ضروری و لازم است. البته تاکنون 16 زن به مجلس یازدهم راه یافتند اما انتخابات در کرج به مرحله دوم کشیده شده و احتمال دارد خانم آجرلو به مجلس یازدهم راه یابند.

او در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون زنان مجلس یازدهم جلسه‌ای با یکدیگر داشتند، اعلام کرد: خیر، تاکنون جلسه رسمی نداشتیم و تنها صحبت‌های ابتدایی به منظور تشکیل فراکسیون زنان مطرح شده است.

صالحی درخصوص اینکه چه کسی به دنبال تشکیل فراکسیون زنان است، گفت: دو نفر از دوستان تشکیل فراکسیون زنان را دنبال می‌کنند. یک بار اعلام کردند که جلسه ای تشکیل می شود که به دلیل کرونا این جلسه هم تشکیل نشد. این جلسه به زمان دیگری موکول شد اما هنوز زمان آن اعلام نشده است. خانم الهیان یکی از زنانی است که به دنبال تشکیل فراکسیون زنان در مجلس یازدهم هستند.

در حالیکه پروین صالحی منتخب مردم مبارکه می گوید الهیان به دنبال تشکیل فراکسیون زنان است اما او به صورت کلی اقدام برای تشکیل فراکسیون زنان را رد می‌کند.

زهره الهیان منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم در گفت و گوبا خبرنگار خبرآنلاین اظهار نظر درخصوص تشکیل فراکسیون زنان را زود هنگام عنوان کرد و گفت: تاکنون اقدامی برای تشکیل فراکسیون زنان مجلس یازدهم انجام نشده است.

او در پاسخ به این پرسش که آیا عدم اقدام برای تشکیل فراکسیون زنان در زمانیکه برای هیات‌رئیسه مجلس تصمیم گیری می شود شانس زنان را برای حضور در هیات‌رئیسه کم نمی کند، تاکید کرد: من فرصت مصاحبه ندارم اما هماهنگی‌هایی در آینده انجام خواهد شد.

به ریاست فراکسیون زنان فکر نکردیم

الهام آزاد منتخب مردم نایین در مجلس یازدهم هم درباره تلاش‌ها برای تشکیل فراکسیون زنان مجلس به خبرآنلاین، گفت: تعداد زنان مجلس یازدهم 16 نفر و اندک است. فراکسیون زنان تشکیل نشده است. بعد از تشکیل مجلس یازدهم، فراکسیون زنان تشکیل می شود و با رای گیری رئیس فراکسیون انتخاب می شود.

او ادامه داد: 16 زن مجلس یازدهم جلسه ای داشتیم و به وحدت و اتحاد خوبی رسیدیم و هیچ‌وقت هم فکر نکردیم که چه کسی رئیس فراکسیون باشد. تاکنون صحبت‌هایی که انجام دادیم در خصوص این بوده که چه کارهایی را می خواهیم در فراکسیون زنان انجام دهیم. اما انتخاب رئیس فراکسیون بعد از آغاز به کار مجلس انجام می شود.

منتخب مردم نایین، درخصوص اینکه لیدر شکل گیری فراکسیون زنان چه کسی است، تاکید کرد: همه زنان برای تشکیل فراکسیون زنان دغدغه‌مند هستند. تاکنون هم بحث لیدری مطرح نبوده است.

منبع: خبرآنلاین