نسبت به شورای نگهبان نقد داریم/ اگر ما می‌گفتیم حقوقدان‌های شورای نگهبان مشکل فساد دارند چه؟

اعتمادآنلاین| علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در آستانه پایان دهمین دوره مجلس، در گفتگویی تلویزیونی به ارائه گزارشی آماری از عملکرد این مجلس پرداخت. او در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما درباره نقاط قوت و ضعف مجلس دهم صحبت کرد.

لاریجانی در این گفتگو با اشاره به همزمانی مسئله گام دوم انقلاب با مجلس دهم، بیان کرد: یکی از نکات مهم این است که مجلس پایگاه اصلی مردم سالاری و دموکراسی است و هرچه پشتوانه مردمی آن قوی تر باشد، مجلس نماینده واقعی مردم است.

اهم اظهارات رئیس مجلس را به نقل از مهر، فارس و ایسنا بخوانید:

*مجلس دهم 62 درصد آراء مردم را داشت؛ ما پس از انقلاب فقط یک مجلس را داشتیم که پشتوانه رای آن از این دوره مجلس بیشتر بود. نکته دوم این است که باید به ترکیب مجلس نگاه کنیم، مجلسی که 290 نماینده دارد، 130 ایثارگر و 16 فرزند شهید دارد که حاکی از پیوند قوی این مجلس با انقلاب است.

*80 درصد مجلس فعلی سابقه اجرایی دارد؛ 4 نفر سابقه وزارت، 4 نفر سابقه استانداری، تعداد زیادی سابقه فرمانداری و شهرداری داشتند. در این مجلس 167 نفر دکترا و فوق دکترا داشتند که حاکی از کارآمدی این مجلس داشت.

*این کارآمدی افراد را می‌رساند که می‌توانند خوب تصمیم بگیرند و 80 نفر هم تدریس دانشگاهی داشتند یعنی بخش مهمی از نخبگان را تشکیل می‌دادند؛ بنابراین ظرفیت خوبی بود.

*ما قانون منع بکارگیری بازنشستگان را اصلاح کردیم، برای اینکه دستگاه‌های اجرایی مجبور شوند که از جوانان استفاده کنند و هیچ مجلسی به اندازه مجلس دهم به شرکت‌های دانش‌بنیان توجه نکرد و ما بودجه قابل توجهی به این بخش تخصیص دادیم.

*قانون حداکثر استفاده از توان تولید داخلی را به تصویب رساندیم و همواره به دنبال آن بودیم که موانع کسب و کار را حل و فصل کنیم چرا که معمولاً در کشور ما برای سرمایه‌گذاری موانع زیادی وجود دارد و افراد باید کفش آهنی پا کنند.

*یکی از قانون‌هایی که بنده از تصویب آن بسیار خرسند شدم قانون مربوط به توسعه اشتغال در مناطق روستایی و عشایری بود. در روستاها امکانی برای حضور جوانان برای فعالیت وجود ندارد و زمانی که جمعیت روستا زیاد می‌شود باید امکانات زیادی برای آنان فراهم کرد که ما در این قانون از صندوق توسعه ملی منابعی را در نظر گرفتیم تا این افراد در روستاها بتوانند سرمایه‌گذاری در بخش‌های صنعتی، تولیدی و کشاورزی داشته باشند. قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد را به تصویب رساندیم که اهمیت زیادی دارد و ما این قانون را مستحکم کردیم.

*یکی از مشکلات مهم در کشور بحث پسماندها بود که در بسیاری از مناطق کشور مشکلاتی را ایجاد کرده است ما قانونی را در این زمینه به تصویب رساندیم و گفتیم که از بخش غیردولتی حمایت شود تا پسماندهای عادی را ساماندهی کنند.

*{با اشاره به اینکه قانون اعمال مالیات بر ارزش افزوده یکی دیگر از قوانین بسیار خوب مجلس دهم بود}: در حال حاضر و بیماری کرونا که خریدهای رو در رو کاهش یافته است، تأثیر تصویب قانون صندوق مکانیزه فروش مشخص شد که بخشی از مشکلات مردم مرتفع شد.

*ما قانون بخشودگی جرایم را به تصویب رساندیم که اهمیت زیادی دارد چرا که بسیاری از افراد جرایم خرد دارند و با اینکه شورای نگهبان چندین بار آن را رد کرد اما اصرار کردیم و به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شد و در نهایت به تصویب رسید.

*{با اشاره به تصویب قانون حمایت از هنرمندان و استادکاران صنایع دستی}: مردم در این زمینه مشکلات زیادی داشتند که ما این قانون را اصلاح کردیم.

*مشکلاتی مردم به جهت مؤسسات مالی و اعتباری داشتند که ما چندین جلسه علنی و غیرعلنی در این باره برگزار کردیم، چرا که برای دولت در این زمینه مشکلاتی به وجود آورد، اما در نهایت این مشکل حل شد.

*{درباره علت ضعف نظارتی مجلس شورای اسلامی}: در این باره باید ببینیم که مجلس چه اقداماتی انجام داده است و اگر هر کسی انتقاد دقیقی داشته باشد ما به آن گوش می‌دهیم.

*بنده به خاطر دارم که در مجلس هشتم مقام معظم رهبری نکاتی را درباره نظارت فرمودند و در مجالس بعدی هم تکرار کردند و فرمودند که دو عنصر نظارت و همکاری صمیمانه با قوای دیگر دو بخش تفکیک ناپذیر است و نظارت به معنای جدال با قوای دیگر نیست چرا که همه جز یک حکومت هستند و هدف از نظارت باید حل مشکلات باشد.

*برخی تصور می‌کنند که معنای نظارت این است که مجلس مدام یقه دولت و قوه قضائیه را بگیرد اما این طور نیست چرا که مقام معظم رهبری فرمودند که نظارت مجلس نباید به معنای رقابت با دولت و در نظر نگرفتن شرایط دولت باشد.

*یعنی ببینید در چه شرایطی دولت دارد کار می‌کند و مشکل آن چیست. مثلاً فرض کنید در ایام تحریم هاست و یا در دوران کرونا به سر می بریم معلوم است که شرایط در همه جای دنیا به هم ریخته است. رهبری در این زمینه فرمودند به این تنگناها هم در بخش نظارت توجه کنید همچنین ایشان فرمودند محور کار و عمل در کشور و نماد داخلی و خارجی نظام جمهوری اسلامی عمدتاً قوه مجریه است و همه باید به آن کمک کنند.

*از این عبارات می‌فهمیم که هر قوه باید کار خود را انجام دهد؛ نظارت کار مجلس است اما به تنگناها باید توجه شود. نظارت قدری تلخ است و این را باید تعامل صمیمانه شیرین کنیم، مقصود باید این باشد که همکاری با تعامل گره‌ای از کار مردم بگشاید نه اینکه دعوا راه اندازیم.

*{درباره شفافیت آرا و نظرات نمایندگان}: به نظر می‌رسد که این موضوع را رسانه‌ها هم به صورت دقیق باز نمی‌کنند. در حال حاضر تمام مذاکرات مجلس به صورت علنی پخش می‌شود و در جلسات کمیسیون‌های مجلس هم خبرنگاران حضور دارند و تنها چیزی که علنی نیست آن است که طبق آئین‌نامه داخلی مجلس رأی نمایندگان مکشوف نیست.

*الان مذاکرات مجمع تشخیص مصلحت نظام پخش می‌شود یا مثلاً مذاکرات شورای نگهبان چطور، همه جزو یک حکومت هستیم ما نمی‌توانیم بگوییم رادیو و تلویزیون مردمی نیست. شورای قوه قضاییه که هر هفته جلسات آن توسط صداوسیما پخش می‌شود چرا فقط صحبت‌های رئیس قوه قضاییه پخش می‌شود و صحبت دیگر اعضا منتشر نمی‌شود.

*شورای معاونان، سیاست‌گذاری و خبر رادیو و تلویزیون آیا جزئیات جلسات خود را برای مردم پخش می‌کند؟ خیر. من مخالف نیستم اما نخست رادیو و تلویزیون تلاش کند که بقیه به حد مجلس برسند که حداقل مذاکرات‌شان پخش شود. ما کاری به رأی آنها هم نداریم و بعد گام بعدی را مطرح کنیم.

*ما در حکومت نمی‌توانیم یک بام و دو هوا باشیم، اینکه بقیه دستگاه‌ها در نهایت اختفا باشند اما به مجلس که برسند بگویند این شفافیتی که اکنون هست نیز باید 10 برابر شود.

*حال اینکه چرا برخی از نمایندگان با شفافیت آرا مخالف هستند دلیل آن است که برخی از نمایندگان از شهرهای کوچک می‌آیند. در برخی از شهرها بخش‌های قدرتمندی هستند که وقتی نماینده می‌خواهد رای دهد اگر بنا بر معلوم شدن رای او باشد ممکن است به او فشار آورده و خدای نکرده باعث لغزش نماینده شود. این فشارها وجود دارد پس باید جلوی هر عملی که باعث می‌شود بر رای نماینده اثر گذارد را گرفت. راهکار آن است که انتخابات از سطح خرد فراتر رود که این با حزبی شدن انتخابات میسر می‌شود. اگر پشتوانه مردم حزب باشد حزب است که نظرش را درباره لایحه و طرح اعلام می‌کند و مسئولیت را قبول می‌کند.

*{با طرح این پرسش که چرا برخی‌ها با طرح شفافیت آرای نمایندگان مخالف هستند}: یک نماینده از یک شهر کوچک آمده و وقتی می‌خواهد رأی بدهد بخش‌های قدرتمندی در این شهرهای کوچک وجود دارد که توقعاتی دارند. این نماینده وقتی می‌خواهد رأی بدهد باید بین خود و خدا آنچه مصلحت کشور است را انتخاب کند. اما اگر فشار وجود داشته باشد مانع این تصمیم‌گیری می‌شود.

*{خطاب به مجری صداوسیما}: آیا شما قبول دارید این فشارها وجود دارد و این قسمت‌های قدرتمند در شهرها وجود دارد و ممکن است برخی نمایندگان هم باشند که زور را برنتابند اما قبول کنیم که در شهرهای کوچک شرایط متفاوت است و فشار می‌آورند.هر عملی که نماینده را از رابطه با خدا در رأی دادن براساس مصالح ملت باز بدارد به ضرر است. برای حل این مسئله راه این است که انتخابات از سطح خرد کلان‌تر شود.

*احزاب باید قوی‌تر شوند و سینه سپر کنند آنگاه همه این کارها انجام‌پذیر است. اگر نظام و انتخابات ما جنسش حزبی و تشکیلاتی شود آنگاه نمایندگان درست است که از شهرهای کوچک وارد مجلس می‌شوند اما پشتوانه حزبی دارند. آنگاه حزب خودش اعلام می‌کند که ما در رابطه با این لایحه نظرمان موافق و یا مخالف است اما متأسفانه اکنون وضعیت اینگونه نیست لذا مشکل داریم.

*نظارت کمیسیون‌ها متنوع است، مجلس 10 هزار تذکر به رئیس‌جمهور، وزرا و دستگاه‌های مختلف داده‌اند و 3 هزار سؤال از وزرا مطرح شده است. من نمی‌دانم مجلس دیگر باید چکار می‌کرد.

*183 سؤال به مجلس آمده که برخی از اینها منطقه‌ای بوده و در مجلس ثبت شده است و مجلس بررسی کرد و رأی داد. نمایندگان یا قانع شدند یا نشدند. پنج سؤال از رئیس‌جمهور مطرح شد، 6 استیضاح مطرح شد که در 2 استیضاح به افراد رأی عدم اعتماد داده‌ایم.

*مجلس تاکنون 63 بار مسئولان را به مجلس احضار کرده و در جلسه علنی از آنها توضیح خواسته است که گردوغبار، کشاورزی، صنعت، آبیاری تحت فشار و مسئله صندوق‌ها و مؤسسات اعتباری و نحوه سرمایه‌گذاری خارجی از این دسته هستند.

*مجلس تاکنون 53 جلسه غیر علنی برگزار کرده است از حمله داعشی‌ها در اهواز تا مسائل مختلف اقتصادی را از جمله مباحث مطرح شده در این جلسات برشمرد.در این جلسات نماینده‌ها و کمیسیون‌ها نظر می‌دادند.

*{با اشاره به ماده 40 تا 45 در آیین‌نامه مبنی براینکه کمیسیون‌ها باید ارزیابی کرده و اشکالات دستگاه‌ را بگوید}: 39 گزارش به مجلس آمد و 10 گزارش فقط از سوی کمیسیون ویژه رونق تولید و رفع موانع تولید به مجلس آمده که راجع به اصل 44، مسئله بدهی‌های دولت، مطالبات و سرمایه‌گذاری بود.

*{با اشاره به ماده 234 مبنی بر اینکه اگر وزیری از قانون استنکاف کند یا نقض قانون صورت دهد مطابق این ماده در کمیسیون بررسی می‌شود و به مجلس می‌آید و اگر مجلس رأی داد به قوه قضاییه می‌رود}: 17 گزارش در این خصوص به قوه قضاییه ارجاع داده شده است.

*کمیسیون تخصصی مجلس 1818 جلسه نظارتی داشتند، این کار سنگینی است و 133 نماینده در 73 مجمع و هیأت ملی ناظر هستند و 279 نماینده در هیأت‌ها و شوراهای استانی، 1600 گزارش نظارتی داده‌اند.

*کمیسیون اصل 90 که از کمیسیون‌های فعال این دوره بود 13 گزارش نظارتی داد که برخی از این گزارش‌ها به قوه قضاییه ارجاع داده شد؛ هیأت تطبیق مصوبات نیز است که همه آیین‌نامه‌ها دولت به این هیأت می‌آید و این هیأت بررسی می‌کند که آیا قانون رعایت شده است یا خیر. بنابراین این هیأت 2425 آیین‌نامه را بررسی کرد که خوشبختانه در این دولت از این بین 1966 اشکال قانونی نداشت و 110 مورد خلاف قانون بود که اعلام رسمی و لغو شد.

*البته به نظر من این دولت نسبت به دولت‌های قبلی از نظر رعایت قانون در مصوبات آیین‌نامه‌ بهتر عمل کرده است. یعنی تخلفات قانونی دولت از 30 درصد به 4 درصد رسیده است و این مسئله و جهت را باید اذعان کرد.

*دیوان محاسبات یکی دیگر از ابزارهای نظارت مجلس شورای اسلامی است. 8516 گزارش در دیوان محاسبات رسیدگی شده است که مسئله حقوقی و نجومی از جمله این گزارشات است که حقوق 100 هزار مدیر بررسی شد و گزارش رسمی داده شد و آنهایی که اضافه دریافت کرده بودند را برگرداند غیر از تفریغ بودجه که سالانه داده می‌شود؛ 3285 پرونده به دادسرای رفته که نتیجه آن به صورت کلان 50 هزار میلیارد تومان و 4 میلیارد دلار به خزانه صندوق توسعه ملی برگشت داده شد.

*مرکز پژوهش های مجلس از دیگر ابزارهای مجلس بود، مرکز پژوهش‌های مجلس در کنار اینکه نظرات کارشناسی می‌دهد نظارت نیز می‌کند و گزارش نظارتی همراه با پیشنهاد می‌دهد. بنابراین همه این ابزارها به کار گرفته شد و ممکن است شما بگویید نتیجه آن را می‌خواهم که البته نتیجه آن در حل مسائل است. وقتی ما با مؤسسات بی‌اعتباری روبه‌رو شدیم چند میلیون مردم گرفتار بودند و نظارت مجلس بود که این مسئله را حل کرد. ما باید نتیجه‌ها را ببینیم.

*{در پاسخ به این پرسش که آیا مجلس در تذکرات، نظرات، سؤالات مصلحـت‌اندیش هم صورت می‌دهد یا خیر}: مقام معظم رهبری فرمودند که شما باید در نظارت احساس کنید که روابط صمیمانه دارید و مراقب تنگناها نیز باشید. طبیعتاً مجلس می‌تواند از قانون خیلی استفاده کند اما بشین و بفرما و بتمرگ هر سه یک مطلب را دنبال می‌کنند. بنابراین سه جور بیان است و مجلس دهم بیان محترمانه را در نظارت به کار برد.

*مجلس در دوره هشتم یک سؤال از رئیس‌جمهور داشت اما در دوره دهم پنج سؤال از رئیس‌جمهور مطرح شد. بنابراین مجلس از نظارتش استفاده کرد. به عبارتی مجلس هر جا لازم دید نظارتش را صورت داد. حتی مجلس در سؤال از وزرا محترمانه این کار را صورت داد و من معتقدم با توجه به شرایطی که به وجود آمد مجلس از ابزار خود درست و محترمانه استفاده و فاخر عمل کرد.

*{ با اشاره به نقد دولت به رفتار دیوان محاسبات}: من فکر می‌کنم که دیوان کار حرفه‌ای خود را صورت داد. بنابراین در تفریغ بودجه باید این موارد را بررسی می‌کرد و هم اینکه دولت باید تحمل می‌کرد. قبل از اینکه دیوان این گزارش را بدهد این گزارش را برای بنده و رؤسای قوا نیز فرستاده بود و اتفاقاً آقای روحانی دستور خوبی بر روی این گزارش صادر کرد و از بانک مرکزی خواست که سریعاً این اشکالات را رسیدگی کرده تا برگردد.

*{نظارت تلخ است و باید ادبیاتی به کار گرفت که آن درست محقق شود}: اینکه در رسانه‌ها گفتند گم شده لسان رئیس دیوان محاسبات نبود و بنده آن زمان بیماری کرونا را سپری می‌کردم و ایشان تلفنی با بنده صحبت کرد. مقصود دیوان محاسبات این بود از این منابعی که داده شده 28 میلیارد دلار مصرف شده که تکلیف 4 میلیارد دلار هنوز روشن نیست.

*آقای همتی گفت یک مقدار از این مسئله برمی‌گردد به اینکه گزارش دیوان محاسبات مربوط به قبل از سال است و در این فاصله یک میلیارد دلار برگردانده شد. بنابراین دیوان از این استقبال می‌کند اما این تفریغ بودجه در زمانش انجام داد.

*این مربوط به دولت نیست دولت این کار را انجام داده اما بخش خصوصی تخلف کرده است و باید دستگاهی از این اتفاق جلوگیری کند بنابراین به نظرم ناراحتی دولت وجهی ندارد چرا که این مربوط به این نبوده که خورده شده بلکه تأکید شده بود باید این کار با دقت بیشتری انجام می‌شده است.

*آقای همتی (رئیس کل بانک مرکزی) نقطه‌ای در مورد تحریم‌ها و تأخیرها در برخی موارد مطرح کردند که اینها قابل مطالعه است و دیوان محاسبات نیز گفت که نتیجه محاسبات ما این است بنابراین به نظرم دیوان کار حرفه‌ای انجام داد و آقایان هم اگر نکاتی دارند بفرستند تا در ادامه رسیدگی لحاظ شود.

*در مورد برنامه ششم توسعه مبنی براینکه دولت همکاری نکرد، ابتدای کار اختلاف‌نظری از نظر برداشت وجود داشت و آقای رئیس‌جمهور معتقد بود که چون مردم به رئیس‌جمهور با برنامه رأی می‌دهند بنابراین نیازی به قانون برنامه نداریم؛ تشخیص ما این نبود چرا که مردم به ریز برنامه‌های رئیس‌جمهور رأی نمی‌دهند بلکه به کلان برنامه و نکاتی که مدنظر رئیس‌جمهور است رأی می‌دهند. اما رئیس‌جمهور وقتی می‌خواهد عمل کند باید در چارچوب قانون باشد.

*رئیس‌جمهور از لحاظ حقوقی برداشت خود را داشت و ما هم برداشت دیگری داشتیم، دولت چیزی که به عنوان برنامه ارائه کرد واقعاً یک برنامه نبود و استدلال دیگری داشتند چون ما یک قانون دائمی و مواد دائمی قانون برنامه‌های توسعه داریم می‌گفتند که دیگر نیازی نداریم و قانون برنامه نمی‌خواهیم و این اختلاف و کشمکش وجود داشت و در نهایت بنده به رهبری گزارشی ارائه دادم.

*بنده به رهبری گزارش دادم این چیزی که دولت به عنوان برنامه فرستاده به نظر من برنامه نیست و کشور بدون برنامه هم نمی‌تواند اداره شود و ایشان امر فرمودند که دولت لایحه مطابق قانون برنامه و بودجه بدهد یعنی چیزی که وزانت برنامه داشته باشد. اما آمدند با ما صحبت کردند اما باز اصلاح ماهوی صورت نگرفت.

*مجلس باید این قانون را تبدیل به لایحه وزین لایحه تبدیل می‌کرد و آن را بسط می‌دادیم اما شورای نگهبان بر طبق اصل خود اگر لایحه‌ای وارد مجلس شد و اضافه کردن بیش از حد مواد به آن، آن را از حالت لایحه بیرون بیاورد دیگر وجاهت قانونی ندارد و این برای ما یک مشکل بود بنابراین به مقام معظم رهبری نامه نوشتیم که اگر ما بخواهیم این را به قانون برنامه تبدیل کنیم این حتماً باید شورای نگهبان بپذیرد و ایشان نیز به دولت مهلتی دادند که به هر حال نشد و شورای نگهبان قبول کرد که مجلس این را به برنامه تبدیل کند و کمیسیونی تشکیل و وقت زیادی هم گذاشته شد.

*البته بخش‌های دولت بعد از این همکاری کردند اما زمانی بدنه کارشناسی خود دولت قانونی منقح می‌نویسد و زمانی نیز در مجلس در فرصتی کوتاه نوشته می‌شود اما وقتی این قانون از کمیسیون بیرون آمد مشکلات بسیاری داشت و اشکالات خلاف قانون اساسی، سیاست‌های کلی و ویرایش حقوقی و ادبی داشت که وقت زیادی از مجلس را مصروف خود کرد تا این اصلاح شد.

*این قانون نکات خوب خیلی زیاد دارد و دولت از اجرای این قانون استقبال کند. مجلس یازدهم باید قانون برنامه ششم توسعه را به روز کند. من شنیدم که در رادیو و تلویزیون گفته شده که دولت 10 درصد از آیین‌نامه‌ها را تصویب کرده است که این حرف درست نیست و گزارشی که معاونت نظارت مجلس داد حاوی این بود که دولت 50 درصد از آیین‌نامه‌ها را تصویب کرده است.

*قانون برنامه ششم نکات خوبی هم دارد، فکر می‌کنم دولت باید استقبال کند که این قانون را اجرا کند.

*کسری بودجه یکی از مشکلات دولت است.از آنجایی که دولت، سنگین است، هرچه دست و پا بزنیم و منابع جور کنیم باید به کارکنان دولت بدهیم. در برنامه ششم پیش‌بینی شده که دولت تا آخر برنامه، 15 درصدکوچک شود. همچنین در سال دوم اجرای برنامه، باید دولت الکترونیک تشکیل شود که هنوز تکمیل نشده است.

*طبق قانون ششم، باید به مدت پنج سال از جنگل‌ها بهره‌برداری نشود، چون جنگل‌ها دارند فرسوده می‌شوند. شرط گذاشته‌ایم و بهره‌برداری از جنگل‌ها را ممنوع کرده‌ایم.

*تجدیدنظر در بخشی از قسمت‌های برنامه ششم ضروری است.برنامه ششم در شرایطی که توافق هسته ای شکل گرفت و شرکت های مختلف نظیر توتال و شرکت‌های چینی برای سرمایه گذرای به ایران آمده بودند، تصویب شد. بنابراین، رشد 8 درصد را برای توسعه کشور درنظر گرفتیم و در بخش نفت 39 و نیم درصد متوسط رشد سالانه سرمایه گذاری را پیش‌بینی کرده بودیم. در صنعت 21 درصد در آب و برق سی و دو دهم درصد و برای واردات 152 هزار میلیارد پیش‌بینی شده بود.

*نرخ تورم 7/2 و نرخ بیکاری 8/6 پیش بینی شده بود که برای این موضوع، سرمایه‌گذاری خارجی پیش‌بینی شده بود. در ماده چهار آمده بود که 30 میلیارد دلار از خطوط اعتباری بانک های خارجی در قالب فاینانس و 15 میلیارد دلار سرمایه مستقیم و 20 میلیارد دلار به‌صورت مشارکت تأمین شود. امّا آیا الان می‌توانیم این پیش‌بینی‌ها را تحقق بخشیم؟ نمی‌توانیم، چرا که دیوانه‌ای پیدا شده و توافق را بهم زد. الان فروش نفت هم مشکل دارد؛ سرمایه‌گذاری بماند که باید 39/9 تحقق می‌یافت. بنابراین قانون ششم نیاز به تجدیدنظر دارد.

*توصیه‌ام به مجلس بعدی این است که قانون برنامه ششم را به‌روز کند. البته اینکه می‌گویم سرمایه‌گذاری خارجی، باید این را نیز گفت که در داخل هم می‌توانند چنین پیش‌بینی‌هایی انجام داد.

*{در پاسخ به سؤالی درباره قانون انتخابات و انتقادات دبیر شورای نگهبان مبنی بر کم‌کاری مجلس: من برای حضرت آیت‌الله جنتی احترام زیادی قائل هستیم. ایشان از سابقون انقلاب هستند و من برای افرادی که در انقلاب سابقه‌دار هستند احترام قائل هستم و نمی‌دانم ایشان چنین چیزی گفته اند یا نه، شأن ایشان هم اجل از این است که در جزئیات این چنینی ورود کنند.

*در هر مجلسی راجع به قانون انتخابات وصله، پینه‌ای انجام می‌شد و ما گفتیم یک بار برای همیشه، قانون کامل انتخابات را مطابق سیاست‌های کلی نظام تصویب کنیم. یکی از دوستانی که الان عضو حقوقدان شورای نگهبان هست مبدع قضیه بود. جلسه‌ای گذاشتیم که آقای کدخدایی حضور داشت، از مرکز پژوهش‌ها و کمیسیون هم افرادی بودند. گفتیم چنین هدفی داریم و ما مطالعه کرده‌ایم تا ببینیم دنیا چطور انتخابات برگزار می‌کند. همچنین اینکه طبق سیاست‌های کلی، انتخابات عادلانه باشد، مصالح ملی و ارتباطات مردمی رعایت شود، چه اقدامی می‌توان انجام داد.

*درنهایت درباره قانون انتخابات، به مدل انتخابات تناسبی رسیدیم، در توضیح این الگو، انتخابات تناسبی یعنی هم نقش افراد در یک شهر کوچک باید لحاظ شود هم در سطح کلان‌تر. مثلا در فریمان ما، یک فرد می‌بایست 15 درصد آراء مردم فریمان را کسب می‌کرد ولی در کل استان هم باید رأی بیاورد برای اینکه جایگاه، ملّی‌تر شود. یکی از انتقادات این است که نماینده‌ها به دنبال پروژه در شهرها هستند، خب برای رفع این موضوع، باید سطح نماینده را از جزء به کلان ارتقا می‌دادیم.

*احساس مشارکت و تأثیرگذاربودن مردم یکی از نکات مثبت قانون انتخابات تناسبی است. در همین مجلس دهم یک لیست در تهران رأی آورد و لیست بعدی اگرچه مقداری فاصله داشت امّا به‌کلی از عرصه کنار رفت. در الگوی تناسبی، افراد و لیست‌ها به نسبت رأی‌شان می‌توانند در مجلس حضور داشته باشند. یعنی لیست برنده مجلس دهم شصت درصد و لیست دیگر چهل درصد می‌توانستند در مجلس سهیم باشند. همه این الگو را پذیرفتند و گفتند درست است.

*بنده در همین موضوع به‌صورت تلفنی با حضرت آیت‌الله جنتی صحبت کردم و گفتم که چنین بحثی وجود دارد. آقای کدخدایی هم قبول داشتند و همکاری هم کردند. بر اساس این قانون، سطح انتخابات عوض شد و از حوزه خرد بالا آمد. دو سال زمان برد و بعد در مجلس قانون آن تصویب شد، اما یکمرتبه شورای نگهبان اصل موضوع را به‌هم زد و گفت قسمت‌های مربط به شفافیت مالی درست است. مجلس حق داشت ناراحت شود. البته ما آن قسمت شفافیت مالی را تصویب کردیم و نمی‌دانم گلایه برای چیست.

*بگومگوهای اخیر هم مربوط به همین انتخابات و ردصلاحیت‌هاست. در این شرایط باید به همه وجوه توجه کرد. جایگاه شورا باید حفظ شود و مورد احترام و دفاع است و نباید به آن اساعه ادب بشود. مجلس هم همینطور. برخی حرف‌های افراد برای مجلس خوب نیست. مجلس پایگاه دموکراسی و جزئی از نظامی ولایی است. کسی که می‌گوید ولایتمدار است نمی‌تواند بگوید فقط به حضرت آقا اعتقاد دارم. آقا فرمودند مجلس ریل‌گذار است. یعنی اگر ولایت بخواهد محقق بشود از طریق مجلس است. اینکه امام گفتند اگر قوانین رانندگی رعایت نشود خلاف شرع است، ناشی از همین موضوع است.

*درباره ردصلاحیت‌ها، شورای نگهبان فصل‌الخطاب است، البته این نقد را دارم که در برخی جاها دقیق عمل نشد. اگر ما راجع به حقوقدان‌ها همین کار را می‌کردیم و بعد می‌گفتیم مشکل فساد دارند، خوب بود؟ ولی مجلس با متانت رفتار کرد. در هرصورت این مسائل گذشته است و دو طرف باید از این موضوعات عبور کنند.

*{مجری از رئیس مجلس پرسید که آیا می‌توانستید در حوزه انتخابی خود حضور پیدا کنید و وقت بگذارید؟}: دفتر ما مرتب بامردم ارتباط داشت. درباره مواردی مربوط به بیکاری تا جایی که امکان داشت می‌گفتیم قسمت‌های مختلف کمک کنند. بخشی هم مربوط به تولید بود. مسائل مربوط به صنعت و دامداری نیز وجود داشت که برای حل آن‌ها با مسئولان مختلف جلسه می‌گذاشتیم و فردی را مأمور کرده بویدم تا مشکلات این حوزه را در سطح ملی پیگیری کند.

*{ در پاسخ به این سوال که مقصد بعدی شما کجا خواهد بود}: کجا برویم خوب است؟ (با خنده). خانه اصلی ما دانشگاه است. برحسب ضرورتی که وجود داشت به رادیو و تلویزیون و بعد هم دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملّی و مجلس آمدیم و راضی هم هستیم. وظیفه‌مان خدمت به انقلاب است. از مجلس هم خیلی درس آموختم. در این مدت تلاش کردم مشکلات مردم رفع شود، ولی خانه اصلی ما دانشگاه است و به آنجا برمی‌گردم.

*{در پاسخ به سؤالی درباره جزئیات اقدام مجلس در پوشیدن لباس سپاه پاسدران توسط نمایندگان}: آن زمان در قطر بودم و کنفرانسی در این کشور در جریان بود. وقتی می‌خواستیم سوار هواپیما شویم، آقای دکتر جعفری رئیس دفتر ما گفت که آمریکا چنین تصمیم نااهلانه‌ای را اتخاذ کرده و سپاه را متهم به نهاد تروریستی کرده است. برای من عجیب بود. چون سپاه بخش نظامی ماست. در هواپیما بحث کردیم و به ذهنم رسید که ما به آمریکایی ها بگوییم که اگر شما نهاد نظامی ما را در لیست تروریستی قرار داده‌اید، همه ما سپاهی هستیم.

*ساعت یازده که از هواپیما پیاده شدیم، همانجا با سپاه تماس گرفتم و گفتم سیصد دست لباس به مجلس بفرستید. فردای آن شب هم همه مجلس بدون اینکه از این موضوع مطلع باشند، لباس‌ها را پوشیدند بدون اینکه اعتراضی انجام شود و با این اقدام، نشان دادند که اگر آمریکا به بخشی از نظام ما توهین کند، ما همه پشت سر آن هستیم.

*{درباره تلخ ترین حادثه هایی که در 4 سال اخیر حضورش در پارلمان تجربه کرده است}: تلخ ترین حادثه برای من زمانی بود که در مجلس درحال بررسی برنامه پنجم بودیم که یکی از دوستان آمدند و گفتند برای آیت الله هاشمی حادثه ناگواری رخ داده است، من سریعا جلسه را رها کردم و برای پیگیری به دفترم رفتم و فهمیدم ایشان رحلت کردند.خیلی متاثر شدم چون در این 40 و خورده ای سال بعد از انقلاب من همیشه با ایشان محشور بودم، ایشان خیلی خدمت به انقلاب کرد. این اتفاق من را خیلی آزرده کرد.

*دومین خاطره تلخ مربوط به زمانی است که خبر شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی را شنیدم. آن زمان من در قم بودم شب هم خوابم نبرد چون کارتابل زیاد مجلس آمده بود و بررسی آنها تا صبح طول کشید تا تمام شد، نماز که خواندم و امدم استراحت کنم یکی از محافظین عزیز ما در زد و گفت اتفاقی برای حاج قاسم رخ داده است. با هراس بلند شدم و دیدم که ایشان به شهادت رسیدند.آن لحظه انگار سقف ساختمان روی سرم آمد خیلی ناراحت شدم سریع لباس پوشیدم و به تهران آمدم و در راه با آقای حجازی تماس گرفتم که گفتند آقا گفته اند ساعت یازده خدمتشان در دفتر برسیم.

*یکی از خاطرات شیرین دیگر این بود که یک بار شهید حاج قاسم سلیمانی زنگ زد و گفت سیّد حسن نصرالله به ایران آمده است. هروقت ایشان به ایران تشریف می‌آوردند جلسه طولانی برگزار می‌کردیم. یک بار حاج قاسم زنگ زد و گفت می‌خواهیم با سیّد حسن نصرالله به منزل شما بیاییم. بعد دیدم که شهید عماد مغنیه و نصرالله و حاج قاسم آمدند و شب شیرین و بسیار جذابی برای من بود.

منبع: دیده بان ایران