آغاز لابی اصولگرایان برای ریاست دیوان محاسبات

اعتمادآنلاین| «لابی‌گری از بای بسم‌الله» ماحصل حدود یک ماه حضور نمایندگان یازدهمین دوره مجلس در ساختمان هرمی‌شکل میدان بهارستان بود. لابی و لابی‌گری‌هایی که نقطه آغازش «توافق بر سر تقسیم مناصب» هیات‌رییسه بود ولی برخلاف پیش‌بینی‌ها «تقسیم کمیسیون‌ها» میان اعضای جبهه پایداری، حامیان محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهوری سابق و نواصولگرایان پایانش نبود. محمدباقر قالیباف در قامت رییس یازدهمین دوره مجلس، اگرچه در روزهای اخیر با احکام خود کوشیده علاوه بر صدور مجوز حضور یارانش در پارلمان، نظر سایر طیف‌های اصولگرا را نیز جلب کند ولی هنوز 3 کرسی حساس و تاثیرگذار بلاتکلیف باقی‌مانده‌اند، 3 کرسی که حداقل یک مورد از آنها به‌ واسطه اختیارات و وظایفش نه‌ تنها می‌تواند به ‌منزله ترمزی مقابل پای دولت و دولتی‌ها باشد، بلکه در شرایطی می‌تواند مُهر «فسادستیز» را بر کارنامه رییس آینده‌اش بچسباند که قطعا مقابله با این معضل امروز جمهوری اسلامی، اصلی‌ترین مطالبه شرکت‌کنندگان در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 خواهد بود. دیوان محاسبات مجلس به عنوان مهم‌ترین و قوی‌ترین بازوی نظارتی قوه مقننه، اگرچه طول سال‌های متوالیِ ریاست علی لاریجانی بر مجلس، تغییرات اندکی را بر کرسی ریاست خود دید ولی هرگز از تغییر و تحولات سیاسی درون و برون‌پارلمانی مصون نبود؛ چنان‌که به شکلی قابل‌تامل، تندی و کندی گزارش‌های این نهاد به نوع رابطه و تعامل روسای قوای مجریه و مقننه بستگی داشت. اگرچه آخرین گزارش تفریغ بودجه دیوان در شرایطی ارایه شد که «بهارستان دهم» و «پاستور دوازدهم» بهترین رابطه ممکن را داشتند ولی نوع برخورد رییس این نهاد و ارایه گزارش به «منتخبان» مجلس یازدهم، پیش از «نمایندگان» مجلس دهم خود مصداق بارزی بود از تاثیر اتمسفر سیاست ایران بر نهادی که حالا حداقل 3 گزینه جدی برای ریاست آن، پاشنه ورکشیده و رایزنی‌های خود را به شکل جدی با اصولگرایان پارلمان یازدهم آغاز کرده‌اند.

اولین دیدار؛ رسمی‌ترین جدال

حالا و با این اوصاف، «دیوان سهم چه کسی است» شاید مهم‌ترین پرسشی باشد که پارلمان و اهالی‌اش این روزها با آن مواجهند؛ پرسشی که تعیین تکلیف آن در مرحله نخست، برعهده اعضای کمیسیون برنامه و بودجه‌ای است که در رقابت میان قالیبافی‌ها و احمدی‌نژادی‌ها، ریاستش به حمیدرضا حاجی‌بابایی رسید که علاوه بر تعلق‌خاطر به جریان رییس‌جمهوری سابق در پارلمان، نزدیکی‌های غیرقابل انکاری به پایداری‌ها دارد و در مرحله دوم، نمایندگان اصولگرای حاضر در صحن علنی با رای خود رییس دیوان را منصوب خواهند کرد. هجدهم خردادماه روزنامه اعتماد در همین راستا، از رقابت «مهرداد بذرپاش»، «عادل آذر» و «لطف‌الله فروزنده» برای دستیابی به کرسی ریاست دیوان محاسبات گزارش داد؛ رقابتی که بنا به پیگیری‌های خبرنگار ما با برگزاری اولین دیدار میان آنان با اعضای کمیسیون برنامه و بودجه در هفته آینده وارد فاز تازه‌ای خواهد شد؛ با این تفاوت که حالا «اسدالله عباسی»، سخنگوی هیات‌رییسه مجلس دهم که مدتی سرپرستی وزارت کار دولت احمدی‌نژاد را برعهده داشت؛ حالا کنار بذرپاش تلاش‌های گسترده‌ای را برای پذیرش ریاست این نهاد آغاز کرده است. «محمدرضا میرتاج‌الدینی»، عضو کمیسیون برنامه و بودجه که ازجمله یاران رییس‌جمهوری سابق در پارلمان محسوب می‌شود، در همین راستا با تایید این مهم، گفت که گزینه‌های ریاست دیوان محاسبات هفته آینده با اعضای کمیسیون برنامه و بودجه دیدار کرده و در جریان آن گزینه‌های نهایی، احصا شده و فرد اصلح برای ریاست دیوان برای تعیین تکلیف نهایی به صحن علنی پارلمان معرفی خواهدشد. این نماینده مجلس از زمان دقیق برگزاری این دیدار اطلاعاتی ارایه نکرد ولی همزمان «بهروز محبی نجم‌آبادی»، دیگر عضو این کمیسیون گفت که اگر دیداری با گزینه‌های ریاست دیوان محاسبات در کار باشد، به زمانی پس از دیدار اعضای کمیسیون برنامه و بودجه با محمدباقر نوبخت، رییس سازمان برنامه و بودجه موکول خواهد شد.

استصواب درون ‌پارلمانی

بدین‌ترتیب آنچه می‌تواند «معنای» کلیدواژه اصلح در اظهارات میرتاج‌الدینی را تفسیر کند، نوع کنش و واکنش‌های اعضای کمیسیون بودجه است، با نظارتی استصوابی، آن‌هم نه به‌ شیوه مشهور و بیرون‌پارلمانی‌اش که با سبک و سیاقی که ظاهرا اصولگرایان می‌خواهند درون پارلمان سوار کنند. اما عملا متر و معیاری برای انتخاب فرد «اصلح» از مدعیان کرسی ریاست دیوان، جز تشخیص اعضا و البته رییس این کمیسیون وجود ندارد و از این‌رو تشدید تلاش‌ها و رایزنی‌های پشت‌پرده بذرپاش و 2 گزینه دیگر ریاست دیوان، نه‌تنها امری غیرقانونی تلقی نمی‌شود، بلکه به نوعی دقیقا در مسیری است که پارلمان مشخص کرده است. این میان انتخاب دادستانِ دیوان محاسبات و معرفی او به صحن علنی هم از دیگر وظایف کمیسیون برنامه و بودجه و در حیطه «استصواب درون‌پارلمانیِ» اعضای عمدتا اصولگرای آن است؛ با این تفاوت که رایزنی‌های غیرمستقیم میان رییس این کمیسیون و قوه قضاییه همواره سبب شده تا لابی‌گری‌ها برای این سمت کلیدی و حساس، حداقل در قیاس با کرسی ریاست این دیوان، کمتر به چشم دنبال‌کنندگان سیاست ایران و تغییر و تحولاتش بیاید.

بدین‌ترتیب و با اتکا به پیگیری‌ها از نمایندگان یازدهمین دوره مجلس، رقابت اصلی برای ریاست دیوان محاسبات میان بذرپاش و عباسی در جریان است؛ رقابتی که حالا و با توجه به تعطیلی یک‌هفته‌ای نمایندگان برای سرکشی به حوزه‌های انتخابیه از «دیدارهای حضوری» به «تماس‌های تلفنی» رسیده است. «محبی نجم‌آبادی» در همین راستا و در جریان گفت‌وگوی خود تاکید کرده که «با توجه به فضایی که برای ریاست دیوان محاسبات مجلس وجود دارد، در شرایط کنونی و کنار برخی دیدارهای صورت‌گرفته و پیغام‌های واصله به نمایندگان و اعضای کمیسیون‌ها، افرادی از طرف مدعیان اصلی ریاست دیوان با نمایندگان تماس گرفته و با شرح برنامه‌های این افراد، سعی می‌کنند نظر نمایندگان را به سمت گزینه مدنظر خود جلب کنند.» این عضو کمیسیون برنامه و بودجه حاضر نشد نامی از افراد یا نهادهایی که با اعضای این کمیسیون تماس گرفته‌اند، به زبان آورد ولی در پاسخ به این پرسش که «اقبال به مهرداد بذرپاش در کمیسیون بالاست یا خیر»، گفت که «قطعا چنین است و او شانس بالاتری برای این مهم دارد.»

«محبی نجم‌آبادی» در بخش دیگری از اظهارات خود، اگرچه گفت که علاوه بر مهرداد بذرپاش، «افراد و گزینه‌های دیگری نیز به‌صورت جدی در حال معرفی خود از طرق مختلف به اعضای کمیسیون هستند»، ولی نامی از رقیب جدی مدیر «جوان و حزب‌اللهی» محبوب اصولگرایان به میان نیاورد؛ با این حال یکی دیگر از نمایندگان مجلس که نخواست نامش فاش شود، گفت که «اسدالله عباسی نیز در حال تلاش و رایزنی‌هایی جدی برای ریاست دیوان محاسبات است.» عباسی نیز همچون بذرپاش ازجمله مدیران دولت احمدی‌نژاد محسوب می‌شود ولی با این تفاوت که برخی قرابت‌ها میان او و علی لاریجانی، ممکن است در این رقابت به شکستش منجر شود هرچند که به‌رغم این ضعف، باتوجه به سوابقش و با خیالی آسوده‌تر می‌توان به تبصره لزوم برخورداری از 20 سال سابقه کار توسط رییس دیوان محاسبات بنگرد اما اگر بحث بر سر انگیزه باشد، گوشه چشم بذرپاش به انتخابات «پاستور 1400» و لزوم معرفی خود به عنوان فردی «فسادستیز» ازسوی او، انگیزه‌های دوچندانی را به یکی از جوان‌ترین مدیران دولت‌های احمدی‌نژاد بخشیده است.

یکی امیدوار، یکی ناامید

با اتکا به رقابت شدید میان بذرپاش و عباسی، می‌توان گفت که احتمالا رییس آینده دیوان محاسبات یکی از این دو خواهد بود ولی پیغام و پسغام‌های برون‌پارلمانی و اهمیت جایگاه دیوان محاسبات، سبب شده تا به قطعیت نتوان چنین ادعایی را پیشاپیش مطرح کرد؛ از این‌رو «لطف‌الله فروزنده» به عنوان یکی از چهره‌های مورد وثوق اصولگرایان سنتی و تا حدودی نواصولگرایان و البته پایداری‌ها، چندان ناامید از تصاحب کرسی ریاست دیوان محاسبات نباشد؛ ضمن آنکه فعالیت فروزنده به عنوان معاون پارلمانی احمدی‌نژادی و البته نزدیکی غیرقابل انکارش به علیرضا زاکانی و طیفی که به‌طور سیستماتیک در تلاش برای تصاحب پرچم فسادستیزی در جمهوری اسلامی هستند، سبب شده تا او هنوز گزینه‌ای جدی برای ریاست دیوان محاسبات محسوب شود. فروزنده همچنین در قیاس با «عادل آذر» آشنایی بهتری با اصولگرایان مجلس یازدهم و چهره‌های تاثیرگذارش دارد و همین مساله امید او برای پیروزی در این رقابت را افزایش داده؛ هرچند باوجود این آشنایی و رفاقت، همچنان کاری دشوار برای ایستادگی برابر بذرپاش و روابط پیدا و پنهانش با فراکسیون نیروهای انقلاب و کمیسیون برنامه و بودجه دارد. همه این موارد خبر از شرایط نامساعد و ناامیدی رییس فعلی دیوان محاسبات می‌دهد. عادل آذر که پیش از روی کار آمدن مجلس یازدهم با حضور در جلسات «پارلمان مجازی» به ریاست آقاتهرانی برای حفظ کرسی خود روی او و جریان متبوعش حساب باز کرده بود، شاید گمانش را نمی‌کرد با رقبایی به ‌مراتب مقبول‌تر از خود میان پایداری‌ها و به‌طور کلی اصولگرایان مواجه شود؛ با این حال، نه ناامیدی او و اندک امیدواری فروزنده، نمی‌تواند سرنوشت ریاست دیوان را مشخص کند.

منبع: روزنامه اعتماد